Begonia bulwiasta – uprawa w domu, rozmnażanie, stanowisko
Begonia bulwiasta słynie z okazałych liści i zachwycających kwiatów. Donice pełne tych roślin przeważnie zdobią tarasy i balkony, ale można je uprawiać także w mieszkaniach, a nawet w gruncie. W tym artykule wyjaśniamy, jak powinna wyglądać prawidłowa pielęgnacja begonii, jak je rozmnażać i na które choroby oraz szkodniki należy zwrócić uwagę. Przedstawimy także różne ciekawe odmiany tych kwiatów.
Beautiful Begonia Tuberhybrida flower close up, in flower garden.
Spis treści
Begonia bulwiasta – co to za roślina?
Begonia bulwiasta (Begonia tuberhybrida), to ozdobna roślina kwitnąca z rodziny begoniowatych (Begoniaceae). Jest chętnie uprawiana w donicach na balkonie czy tarasie, na domowych parapetach, a także w gruncie. Inną nazwą begonii bulwiastej jest ukośnica, co nawiązuje do charakterystycznej dla tego gatunku, niesymetrycznej i lekko ukośnej formy liści.
Ten gatunek rośliny powstał w wyniku krzyżowania różnych begonii pochodzących z tropikalnych rejonów Ameryki Południowej. Ogromną zaletą begonii bulwiastej jest wyjątkowo długie kwitnienie – zakwita późną wiosną, a jej wielkie, przeważnie pełne kwiaty cieszą oko aż do pierwszych przymrozków. Same liście również stanowią ozdobę – duże, z wierzchu błyszczące, o lekko sercowatym kształcie przyciągną wzrok na każdej rabacie.
Kwiaty begonii bulwiastej różnią się w zależności od konkretnej odmiany. Mogą być naprawdę okazałe lub niewielkie, ale za to liczne. Kształt płatków również bywa mocno zróżnicowany, a występują one w wielu kolorach (do najpopularniejszych należą białe, żółte, różowe i czerwone, zdarzają się ponadto okazy dwukolorowe). Begonia bulwiasta może mieć zwarty pokrój albo majestatycznie zwisające pędy – znów w grę wchodzi tutaj ogromna różnorodność odmian.
Roślina wytwarza duże, okrągłe, ale płaskie bulwy, którym zawdzięcza swoją nazwę. Każda z nich ma część wypukłą i wklęsłą. Z wypukłości wyrastają korzenie, natomiast wklęsła część bulwy begonii jest miejscem, z którego swój początek biorą pędy i liście. Roślina osiąga wysokość 15-40 cm.
Begonia bulwiasta – uprawa i pielęgnacja
Stanowisko dla begonii bulwiastej
Begonie bulwiaste powinny rosnąć w miejscu z dostępem rozproszonego światła słonecznego (należy uważać na ostre słońce, które może sparzyć liście i kwiaty). Jeśli mają zbyt dużo cienia, mogą słabiej kwitnąć. Optymalna temperatura do ich wzrostu wynosi ok. 20 stopni.
Stanowisko, na którym uprawiamy begonie, powinno mieć też dobrą cyrkulację powietrza – ma to znaczenie, jeśli nie chcemy dopuścić do gnicia bulw. Rośliny umieszczone na zewnątrz w pojemnikach muszą być chowane pod zadaszenie przed nadejściem burzy – silny wiatr, gradobicie czy intensywny deszcz mogą łatwo zniszczyć delikatne kwiaty.
Podłoże pod begonie bulwiaste
Begonia bulwiasta powinna mieć żyzne, przepuszczalne podłoże o lekko kwaśnym odczynie pH. Kwiaty uprawiane w pojemnikach muszą mieć warstwę drenażu na dnie donicy, np. z keramzytu, żwirku czy drobnych kamyków.
Begonie bulwiaste w donicach
Podlewanie begonii bulwiastej
Regularne podlewanie jest bardzo istotne w przypadku begonii, jednak należy uważać, by nie przesadzić. Podłoże powinno być stale lekko wilgotne, ale bez zalegania wody, gdyż od jej nadmiaru bulwy łatwo gniją. Trzeba też unikać moczenia liści, co narażałoby roślinę na choroby grzybowe.
Nawożenie begonii
Begonie bulwiaste mają stosunkowo duże zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Przez cały okres kwitnienia powinny być zasilane nawozem do roślin kwitnących, co ok. 2-3 tygodnie. Niektóre odmiany mogą wymagać bardziej intensywnego nawożenia.
Zimowanie begonii bulwiastej
Begonia bulwiasta nie toleruje mrozu, dlatego rośliny uprawiane w gruncie wymagają szczególnego przygotowania do zimy. Gdy po pierwszym przymrozku zwiędną liście, bulwy należy wykopać i umieścić w zaciemnionym miejscu o dobrej cyrkulacji powietrza, aby trochę podeschły. Oczyszczamy je z pozostałości liści i kwiatów oraz resztek pędów, po czym układamy w ażurowej skrzynce pojedynczymi warstwami. Przykrywamy z wierzchu torfem lub przysypujemy warstwą trocin.
Tak przygotowane bulwy mogą przetrwać zimę w chłodnym pomieszczeniu i wiosną ponownie podjąć wegetację, jednak w praktyce nie zawsze tak się dzieje. Z tego względu nie wszyscy decydują się na zimowanie begonii, zamiast tego co roku kupując już kwitnące rośliny gotowe do posadzenia. Niektórzy uznają nawet, że rosnąca na zewnątrz begonia bulwiasta jest tak naprawdę rośliną jednoroczną.
Jak sadzić bulwy begonii?
Najczęściej w uprawie begonii bulwiastej wykorzystuje się bulwy zakupione w centrum ogrodniczym wiosną. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na ich wygląd – jeśli są zbyt mocno wyschnięte, a nie jędrne, to istnieje spore ryzyko, że nie podejmą wegetacji.
Uprawa begonii w gruncie
Bulwy begonii sadzi się późną wiosną, na ogół nie wcześniej niż w drugiej połowie maja, gdyż są wrażliwe na niską temperaturę. Zaleca się skorzystanie z zaprawy grzybobójczej przed umieszczeniem ich w ziemi.
Podczas sadzenia istotne jest właściwe ułożenie – wklęsła część bulwy musi znajdować się u góry, żeby mogły z niej wyrosnąć pędy i liście. Zalecana rozstawa wynosi ok. 20 x 25 cm, a głębokość sadzenia kilka centymetrów, tak aby górna część bulwy wystawała lekko ponad ziemię. Begonie bulwiaste uprawiane w gruncie zakwitną w drugiej połowie lata.
Uprawa begonii w doniczkach
Sadzenie bulw w pojemnikach wygląda podobnie jak w powyższym przypadku, jednak można to zrobić znacznie wcześniej – już pod koniec lutego lub na początku marca. W takim przypadku rośliny powinny zakwitnąć w czerwcu albo nawet w maju.
Średnica doniczki, w której zmieści się jedna, maksymalnie dwie begonie, musi wynosić co najmniej 15-20 cm, a na jej dnie ma się znaleźć solidna warstwa drenażu. Pojemniki muszą stać w jasnym pomieszczeniu, w temperaturze pokojowej. Dopiero kiedy miną wiosenne przymrozki, mogą być wyniesione na balkon czy taras lub przesadzone na miejsce stałe w ogrodzie.
Kwiat begonii – zbliżenie
Rozmnażanie begonii
Begonia bulwiasta może być rozmnażana przez podział bulw. Najlepszą na to porą będzie przełom lutego i marca. Alternatywą jest wykorzystanie sadzonek pędowych z częściami bulw. Jeszcze inną metodą jest wysiew roślin z nasion, jednak sama procedura jest dość skomplikowana i nie zawsze udaje się uzyskać siewki.
Szkodniki begonii bulwiastej
Szkodniki najczęściej bytujące na begonii, to:
- mszyce,
- wciornastki,
- wełnowce,
- opuchlaki.
Do walki z każdym z nich można wykorzystać zarówno profesjonalne, chemiczne preparaty, jak i liczne domowe sposoby.
Choroby begonii bulwiastej
Begonie bulwiaste najczęściej atakowane są przez choroby grzybowe – szarą pleśń oraz mączniaki. Do walki z nimi najlepiej zastosować profesjonalne preparaty. Objawem tego pierwszego problemu są brunatne, nieregularne plamy zgnilizny, natomiast w przypadku mączniaka charakterystyczne są białe lub szarawe, mączyste naloty na powierzchni liści i kwiatów.
Zapobieganie chorobom sprowadza się przede wszystkim do unikania nadmiernego podlewania oraz zbyt gęstego sadzenia roślin w gruncie. W sezonie wegetacyjnym begonie można też profilaktycznie opryskiwać środkami ochrony roślin na bazie naturalnych składników lub samodzielnie przyrządzić podobny preparat. Bardzo skuteczne są np. wyciągi i wywary z pokrzywy, skrzypu polnego, ziela krwawnika czy cebuli. Można zastosować też oprysk z czosnku.
Podobne gatunki i odmiany begonii
Jeśli nie przekonała Cię begonia bulwiasta, to może zainteresują Cię inne gatunki i odmiany tych wyjątkowych roślin. Poniżej prezentujemy kilka najbardziej popularnych. Niektóre z nich znacznie lepiej nadają się do uprawy domowej, co docenią Ci, którzy nie mają własnego ogródka.
Begonia zwisająca/kaskadowa (Begonia tuberhybrida pendula)
Begonie zwisające są uznawane za odmiany begonii bulwiastych, a wyróżniają je efektownie przewieszające się pędy. Dzięki nim rośliny fantastycznie prezentują się w donicach wiszących. Ich kwiaty zebrane są w wiechowate kwiatostany. Begonia kaskadowa wymaga częstszego nawożenia niż inne odmiany begonii, aby zapewnić jej optymalny wzrost i kwitnienie.
Begonia – żółte kwiaty
Begonia królewska (Begonia rex)
Charakterystyczną cechą tych roślin są dekoracyjne, bogato ubarwione liście – właściwie sadzone są bardziej ze względu na nie niż na kwiaty. Begonia królewska wywodzi się z gęstych lasów klimatu tropikalnego, dlatego preferuje mocniej zacienione stanowiska, a im lepiej wybarwione liście, tym tego cienia powinno być więcej.
Begonia zimowa (Begonia elatior)
Begonia zimowa jest często uprawiana we wnętrzach, ze względu na wyjątkowo długi okres kwitnienia, który trwa niemal przez cały rok. Niestety, po przekwitnięciu nie zakwitnie już ponownie. Nie wytwarza też bulw.
Begonia barszczolistna/gwiaździsta (Begonia heracleifolia)
Te rośliny również spotykane są głównie w uprawie pokojowej. Cenione są ze względu na unikalny wygląd liści – kolorowych, kępiastych i aksamitnych w dotyku dzięki pokrywającym je włoskom. Begonie barszczolistne wydają również kwiaty, najczęściej różowe lub białe.
Begonia stale kwitnąca (Begonia semperflorens)
W naszym klimacie begonie stale kwitnące są z reguły traktowane jako rośliny jednoroczne, ze względu na dużą wrażliwość na niskie temperatury. Ich kwiaty mogą być ozdobą balkonów i tarasów aż do późnej jesieni, jednak warunkiem jest regularne nawożenie.
Pielęgnacja begonii bulwiastej – podsumowanie
Zastosowanie begonii bulwiastej jest bardzo szerokie. Sprawdzi się w aranżacji wnętrz jako efektowna roślina doniczkowa, na balkonie lub tarasie będzie znakomitą ozdobą naszego kącika do wypoczynku, a w ogrodzie z powodzeniem może pełnić funkcję głównej atrakcji na rabacie.
Begonie charakteryzują się ogromną różnorodnością, a ich wymagania są stosunkowo niewielkie. Istotne jest regularne podlewanie, nawożenie oraz zapewnienie dobrego stanowiska do wzrostu. Najczęstszą przyczyną chorób atakujących te rośliny jest niewłaściwa pielęgnacja, głównie nadmierne nawadnianie. Na szczęście mączniak, szara pleśń i różne szkodniki są stosunkowo łatwe do zwalczenia, o ile odpowiednio wcześnie zareagujemy na oznaki problemów.
