Co to jest drenaż i jak go wykorzystać na działce?

Zalegająca na działce woda opadowa może wyrządzić wiele szkód, w tym spowodować zawilgocenie ścian budynku, zalanie piwnicy, garażu czy zniszczenie nawierzchni wokół domu. Prawidłowe odprowadzenie zebranej wody to konieczność. Wykonanie drenażu pomaga również właścicielom ogrodów przy niedoborach opadów, dzięki możliwości magazynowania nadmiaru deszczówki. Wyjaśniamy, jakie rodzaje drenażu się najczęściej wykorzystuje i z czego składa się każdy z nich. Radzimy też, jak wykonać drenaż opaskowy oraz odwodnienie liniowe wokół budynku.

Drenaż na działce

Czym może być spowodowany nadmiar wody opadowej na działce?

Problemy z odprowadzeniem wody opadowej z gruntu występują przede wszystkim na niewielkich działkach, gdzie występuje bardzo dużo betonu i zakrywających powierzchnię nieprzepuszczalnych tworzyw sztucznych.

Budynki położone na spadku terenu borykają się z problemem wód spływających z okolicy. Wiele też zależy od rodzaju gruntu – zalewaniu może też bowiem sprzyjać usytuowanie domu na gruntach gliniastych.

• Jak zrobić drenaż w doniczce? Dlaczego warto?

Co można zrobić z gromadzącą się wokół budynku wodą?

Jak pozbyć się nadmiaru wody z terenu naszej działki? Istnieje kilka legalnych i skutecznych metod:

• odprowadzenie do rowu melioracyjnego;
• skierowanie wody do kanalizacji ogólnospławnej (to taka studzienka zbiorcza, w której ścieki bytowe i gospodarcze trafiają do tego samego kanału, co woda opadowa; jej przeciwieństwo stanowi kanalizacja rozdzielcza);
• wybudowanie specjalnej studzienki deszczowej lub zbiornika retencyjnego;
• skierowanie wody do studni chłonnej;
• rozprowadzenie jej na gruncie.

Czy potrzebne są jakieś zgody na budowę systemów odprowadzających wodę?

Przeprowadzenie drenażowania wokół domu nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, ale trzeba złożyć wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego (art. 389 Prawa wodnego). Składamy go do Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Jeśli chcemy podłączyć rury drenarskie do rowu melioracyjnego, potrzebujemy zgody ich zarządców, którymi będą lokalne spółki melioracyjne lub też wojewódzki zarząd melioracji. Jeśli naszym zamiarem jest odprowadzanie nadmiaru wody opadowej do kanalizacji ogólnospławnej albo deszczowej, należy skierować się do gminy czy też odpowiedzialnego za nie zakładu komunalnego.

W tych instytucjach dowiemy się, jakie dokładnie warunki powinno spełniać nasze podłączenie. W niektórych przypadkach konieczne jest przedstawienie projektu. Gdy w grę wchodzi podłączenie do studzienki ogólnospławnej, należy to zgłosić do starostwa powiatowego wraz z dokładnym planem wykonania drenażu i zaświadczeniem, że możemy dysponować nieruchomością do celów budowlanych.

Drenaż na działce

Odwodnienie terenu działki – co jest zabronione?

Planując zrobienie drenażu, musimy pamiętać, że niedozwolone jest odprowadzanie nadmiaru opadów do studzienek, do których spływają ścieki powstałe w wyniku zaspokajania potrzeb bytowych i które następnie trafiają do oczyszczalni ścieków. Zbyt duże ilości deszczówki mogłyby zakłócić proces ich oczyszczania, a nawet spowodować awarię przeciążeniową systemu.

Nie możemy też kierować wód poza obręb domu w taki sposób, aby zalewała działki sąsiadów. Poszkodowani w ten sposób właściciele tych nieruchomości mogliby wówczas złożyć przeciwko nam pozew na gruncie prawa cywilnego.

Rodzaje drenażu

W podstawowy sposób drenaż można podzielić na powierzchniowy oraz głęboki. Ten pierwszy jesteśmy w stanie wykonać sami, natomiast ten drugi lepiej powierzyć specjalistom i wykonać go już na etapie budowy domu.

Odwodnienie liniowe (drenaż powierzchniowy)

Odwodnienie liniowe polega zwykle na wykopaniu rowów, wyłożeniu ich włókniną i wsypaniu do środka żwiru lub drobnych kamieni. Rozwiązanie to często jest stosowane na brzegach wybrukowanych podjazdów czy tarasów, z których lekko nachylonej powierzchni ma tam spływać woda. Można też wbudować specjalne kanaliki odwadniające przykryte kratką, przez które nadmiar deszczówki odprowadzany jest do odpowiednich studzienek czy zbiorników.

Drenaż opaskowy (głęboki)

Drenaż głęboki ma na celu zapobiec zaleganiu dużych ilości wody opadowej w wierzchnich warstwach gruntu. Jest szczególnie polecany na terenach, gdzie występuje wysoki poziom wód gruntowych.

Do wykonania drenażu opaskowego konieczne jest ułożenie pod ziemią sieci rur drenarskich, które przekierowują wodę pobraną za pomocą specjalnych sączków do większego zbiornika zlokalizowanego w najniżej położonej części działki.

Dobrą praktyką jest używanie zawartości tego pojemnika do podlewania roślin w pobliżu domu w suchszych okresach. Warto również zainstalować system awaryjnego odprowadzania wody ze zbiornika, aby nie przepełnił się, jeśli nie jesteśmy w stanie jej zużyć. Za pomocą pompy można przekierować taką wodę do studzienki zbiorczej albo deszczowej.

Wylotowe otwory rur drenarskich mogą również odprowadzać wodę do oczka wodnego czy stawu znajdującego się w pobliżu domu. Stamtąd również możemy ją pompować do nawadniania ogrodu.

Ryzyko zalewania domu. Co będzie lepsze – odwodnienie liniowe czy wykonanie drenażu opaskowego?

Dla ścian fundamentowych zagrożeniem może być zbyt wysoki poziom wód gruntowych. W takim wypadku warto wykonać wspomniany już drenaż opaskowy, czyli ułożenie wokół budynku podziemnego systemu rur drenarskich. Perforacja na całej długości ciągu umożliwia zbieranie wody z gruntu i bezpieczne kierowanie jej poza teren domu.

To, czy drenaż opaskowy będzie niezbędny, zależy od poziomu, na jakim znajduje się woda gruntowa oraz głębokości położenia ław fundamentowych budynku. Gdy nie ma podpiwniczenia, woda znajdująca się kilka metrów pod powierzchnią gruntu nie będzie stanowiła zagrożenia.

Z drugiej strony zdarza się woda podziemna położona dosyć płytko, a wiele domów ma bardzo nisko umiejscowione najniższe poziomy. Może też być tak, że sytuacja hydrogeologiczna ulegnie zmianie, bo np. wskutek przemian klimatycznych na danym terenie będą występowały zwiększone roczne sumy opadów. Lepiej być na taką możliwość zawczasu przygotowanym.

Odwodnienie liniowe dobrze sprawdza się dla obiektów budowlanych położonych na podłożu nieprzepuszczalnym, gdyż zapobiegnie powstawaniu błota i dużych kałuż na powierzchni terenu.

Z czego składa się drenaż opaskowy?

1. Rury drenarskie

Do podstawowych elementów drenażu opaskowego należą rury drenarskie, najczęściej wykonane z tworzyw sztucznych. Na całym obwodzie mają one otwory, przez które może wpływać woda gruntowa.

Rury układa się dookoła zewnętrznych ścian fundamentowych, najlepiej w połowie wysokości ławy fundamentowej. Jeśli chcemy wykonać drenaż opaska wokół domu, który już został wybudowany, konieczne jest ułożenie rur drenarskich ok. 2,5 m od każdej ściany fundamentowej.

2. Otulina rur z tworzyw sztucznych lub włókien kokosowych

Otulina rur pełni funkcję filtra, który ma zapobiegać zapychaniu się ich perforacji drobinkami ziemi. Jeśli podłoże jest żwirowo-piaskowe, najlepiej zastosować tę wykonaną z tworzyw sztucznych. Otulina rur z włókien kokosowych polecana jest, gdy mają się one znaleźć w gruntach gliniastych.

3. Studzienka rewizyjna (studzienka kontrolna)

W skład zestawu elementów drenarskich wchodzi niezwykle przydatna studzienka rewizyjna, znana też pod nazwą studzienka kontrolna. Spływa do niej woda zebrana przez rury. Powinna być umieszczana na rogach budynku, tak aby rury drenarskie nie musiały się załamywać pod kątem. Studzienki rewizyjne od góry zabezpieczane są pokrywami, aby był do nich łatwy dostęp w przypadku ewentualnego zatoru.

4. Studzienka zbiorcza

Studzienka zbiorcza ma natomiast stanowić końcowy punkt systemu. To zbiornik, do którego wpada cała woda odprowadzona poza obręb domu dzięki pozostałym elementom drenarskim.

Układanie rur pod drenaż

Jak wykonać drenaż opaskowy?

Osobie doświadczonej prawidłowe wykonanie takiego drenażu wokół domu nie powinno sprawiać większych problemów. Aby dobrze chronić fundamenty budynku przed wodą gruntową, konieczne jest położenie rur drenarskich z odpowiednim spadkiem. Powinien on wynosić 2 do 3 promili – dzięki temu spływanie wody nie jest utrudnione i nie zapychają się one zanieczyszczeniami.

Żeby wykonać drenaż opaskowy, trzeba mieć świadomość rodzaju gruntu, na którym znajduje się budynek. Od tego zależy wybrana przez nas metoda.

Jeżeli podłoże wykazuje duży stopień przepuszczalności, to w pierwszej kolejności ułożona powinna zostać obsypka filtracyjna na wysokości ław fundamentowych. Na niej dopiero kładziemy rurę drenarską i przestrzeń wokół także pokrywamy obsypką, najlepiej ze żwiru. Na koniec przykrywamy całość ziemią.

Gdy mamy do czynienia z nieprzepuszczalnym podłożem, drenaż opaskowy może być trudniejszy do wykonania. Zaczynamy od przygotowania drenażu płaszczyznowego, który polega na zabezpieczeniu ściany fundamentowej przed wodą gruntową, zaizolowaniu jej styropianem, a następnie wykonaniu warstwy drenażowej wzdłuż ściany. Dzięki temu woda będzie lepiej spływać i nastąpi szybsze osuszenie powierzchni.

Miejsce drenażu opaskowego izolujemy tkaniną filtracyjną (geowłókniną), kładąc ją także na dnie wykopu. Dopiero na niej układamy rurę drenarską, wokół której stosujemy opaskę żwirową, po czym ponownie obkładamy geowłókniną. Aby z terenów wokół domu woda bez przeszkód spływała do przygotowanych rur, warto wykonać opaskę żwirową na dużej powierzchni, zwłaszcza wzdłuż ścian budynku, od samej ich krawędzi.

Dobrze ułożone rury drenarskie powinny bez problemu odprowadzać wodę do zbiornika, kanalizacji czy specjalnie do tego celu przygotowanych, wysypanych żwirem studzienek chłonnych.

Podsumowanie

Zbyt duża ilość wody opadowej, niezależnie od przyczyny, może powodować podtopienia, zagrażać roślinom w ogrodzie i powodować wiele niedogodności dla mieszkańców budynku. Wysoki poziom wód podziemnych może powodować zalewanie ław fundamentowych.

Istnieją zasadniczo dwa sposoby na radzenie sobie z nadmiarem wilgoci na działce. Pierwszym jest drenaż wykonany pod ziemią wzdłuż ścian budynku, drugim – budowa odwodnień liniowych odprowadzających wodę gromadzącą się w zbyt dużych ilościach na powierzchni.

Wykonanie drenażu opaskowego wokół domu często jest koniecznością, zwłaszcza w przypadku budynków głęboko podpiwniczonych. Warto również wykonać taką inwestycję ,,na wszelki wypadek”, gdyż nigdy nie możemy mieć pewności, jaki poziom będzie miała woda gruntowa w przyszłości.

Aby odprowadzenie zebranych wód przebiegało bez przeszkód, drenaż opaskowy musi być zrobiony naprawdę fachowo (przede wszystkim rury muszą być położone pod odpowiednim nachyleniem), dlatego lepiej powierzyć go specjalistom i to już na etapie budowy domu.

Odwodnienie liniowe powinniśmy być w stanie wykonać sami bez większych problemów. Sprowadza się to tak naprawdę do budowy wysypanych żwirem studzienek chłonnych połączonych siecią kanalików.

To, co zrobimy z wodą opadową gromadzącą się w nadmiarze na naszej działce, zależy w dużej mierze od nas. Przepisy nie narzucają nam jednego, konkretnego rozwiązania, ale podają kilka możliwości.

Dla osób, które nie mają ogrodu, gromadzenie wody opadowej w zbiorniku w pobliżu domu nie będzie miało większego sensu, gdyż w pewnym momencie i tak ulegnie on przepełnieniu, więc konieczne będzie skierowanie wody gdzie indziej. Lepszym sposobem wydaje się wtedy odprowadzanie wód bezpośrednio do kanalizacji ogólnospławnej czy rowu melioracyjnego.

Autor

Maria