Co to jest jastrych i po co się go stosuje?

Planujesz remont podłogi we własnym domu? W takim razie powinieneś wiedzieć, jak zabrać się do tego zadania, aby uzyskać jak najlepsze efekty. Osoby niezwiązane z branżą budowlaną, często podczas planowania remontu natrafiają na różne nazwy i pojęcia, które dla ekspertów nie stanowią tajemnicy, jednak dla laików mogą stanowić prawdziwą zagadkę.

Przystępując do remontu podłogi, z pewnością choć raz trafisz na pojęcie “jastrych”. Jednak, co to jest jastrych? Kiedy i w jakim celu należy go zastosować, aby uzyskać jak najlepsze rezultaty? Dowiedz się, czym jest jastrych, poznaj najczęściej spotykane rodzaje jastrychu i dowiedz się, kiedy zdecydować się na jego użycie.

Czym jest jastrych?

Wielu amatorów budownictwa zastanawia się, co to jest jastrych. W rzeczywistości odpowiedź na to pytanie jest niezwykle prosta. Jastrych to nic innego, jak wylewka podłogowa (inaczej podkład), która przydaje się podczas niemal każdego remontu. Odpowiednio dobrany jastrych układa się na stropach lub betonowej płycie, w celu wyrównania podłoża przed rozpoczęciem prac wykończeniowych, a także zapewnienia maksymalnej szczelności.

• Dylatacja posadzki betonowej - co to jest i jak ją wykonać?

Różnorodne typy jastrychów sprawiają, że ten może być z powodzeniem stosowany pod różne typy nawierzchni. Sprawdzi się jako warstwa wyrównująca przed położeniem terakoty, płytek ceramicznych, a nawet wykładziny. Odpowiednio położony działa pozytywnie na materiał wierzchni, sprawiając, że ten może swobodniej pracować również pod obciążeniami.

Dla uzyskania najlepszych efektów najczęściej do wykonania wylewki wykorzystuje się mieszaniny o niskim skurczu. W zależności od potrzeb i preferencji, do przeprowadzenia poziomowania można wykorzystać jastrych o konsystencji ciekłej, plastycznej lub w pełni sypkiej.

Konstrukcję jastrychu należy dopasować do podłoża, na którym planowane jest obciążenie. Ta może być ogrzewana, pływająca lub wykonana na warstwie odcinającej. Niektóre, szczególnie płynne rodzaje jastrychu wymagają zastosowania dodatkowego wzmocnienia siatką stalową lub z tworzywa sztucznego.

Typy jastrychów

Na rynku istnieje wiele rodzajów posadzki jastrychowej. Te różnią się od siebie składem i umiejscowieniem. W zależności od umiejscowienia jastrychu wyróżnia się takie typy jak:

• Jastrych związany ze stropem — zwykle występuje w postaci zaprawy cementowej, której grubość wynosi ok. 2 cm. Kładzie się go bezpośrednio na konstrukcję stropu, a po całkowitym wyschnięciu tworzy z nim nierozerwalną warstwę.
• Jastrych na warstwie rozdzielczej — zwykle ma grubość ok. 3 cm. Dla uzyskania jak najlepszych rezultatów pomiędzy konstrukcją stropu a warstwą jastrychu kładzie się papę podkładową lub folię budowlaną. Zastosowanie dodatkowej warstwy między konstrukcją stropu pozwala na późniejszą zmianę wielkości jastrychu, który po całkowitym wyschnięciu kurczy się bądź pęka. Decydując się na takie umiejscowienie, należy zadbać o zachowanie ciągłości w warstwie rozdzielczej.
• Jastrych pływający -najgrubszy wariant jastrychu, osiągający grubość do 3,5 cm. W tym wariancie pomiędzy konstrukcją stropu znajduje się dodatkowa warstwa izolacyjna i warstwa rozdzielcza. Jastrych pływający nie styka się ze ścianami budynku.

Jastrych cementowy

Jastrych betonowy, zwany również cementowym, jest jednym z najpopularniejszych typów wylewek. Powstaje na bazie cementu portlandzkiego i jest chętnie wykorzystywany zarówno przez profesjonalistów, jak i amatorów budownictwa. Odpowiednio przygotowany pozwala stworzyć wyjątkowo gładką i równą powierzchnię, która równocześnie jest jedną z najmocniejszych.

Specyficzne właściwości jastrychów cementowych pozwalają na prowadzenie wszelkiego rodzaju prac posadzkarskich, w tym układania płytek ceramicznych, paneli podłogowych i wykładzin. Z uwagi na wysokie właściwości wodoodporne i mrozoodporne jastrych betonowy może być z powodzeniem stosowany w pomieszczeniach nieogrzewanych, o dużej wilgotności (takich jak łazienka czy pralnia) oraz na zewnątrz.

Jako jastrych półsuchy (przygotowana mieszkanka ma grubą ziarnistość), wylewka betonowa jest zauważalnie mniej płynna niż m.in. jastrych samopoziomujący, jednak wymaga zastosowania dodatkowego zbrojenia, które zapobiegnie naturalnemu kurczeniu się materiału.

Kolejną niewątpliwą zaletą jastrychu cementowego jest jego niska cena. Worek 25 kg suchej mieszanki do sporządzenia jastrychu można kupić już za 10 zł. Warto jednak pamiętać, że wylewki podłogowe cementowe należą do kategorii długo schnących. Niekiedy do pełnego wyschnięcia posadzki potrzeba aż 28 dni, co wstrzymuje dalsze prace remontowe.

Jastrych półsuchy

Jastrych anhydrytowy

Środkiem wiążącym jastrych anhydrytowy jest syntetyczny lub naturalny anhydryt — bezwodny siarczan wapnia. Aby mieszanka wysychała w wyznaczonym czasie, do przygotowanej mieszanki dodaje się odpowiednie spowalniacze wiązania. Sama mieszanka wyróżnia się płynną konsystencją, która sprawia, że po wylaniu jastrych sam się wyrównuje.

Jastrych anhydrytowy nie różni się znacząco od jastrychu gipsowego. Oba mają podobne właściwości i zastosowanie. Tego typu wylewka nie wymaga stosowania licznych dylatacji. Dodatkowo, na powierzchni posadzki nie tworzą się nieestetyczne odkształcenia. Po wyschnięciu jastrych anhydrytowy tylko w niewielkim stopniu ulega skurczeniu, co sprawia, że nie wymaga stosowania dodatkowego zbrojenia.

Zdecydowaną zaletą wylewek, w których zastosowano naturalny anhydryt, jest to, że bardzo szybko wysychają. Po wylewce można chodzić już po 24 godzinach od zakończenia prac.

Warto podkreślić, że z uwagi na specyficzne właściwości, wylewki anhydrytowe nie powinny być stosowane w pomieszczeniach narażonych na działanie wilgoci (m.in. w łazienkach), i tych nieogrzewanych.

Jastrych magnezytowy

Inaczej jastrych magnezjowy, jako materiał wiążący wykorzystuje magnezyt kaustyczny, będący mieszanką tlenku magnezu i chlorku magnezu. Główną zaletą tego rodzaju jastrychu jest wysoki poziom twardości. To sprawia, że jastrych magnezytowy powszechnie stosowany jest w pomieszczeniach termoizolowanych.

Pozostałe typy jastrychów

Wylewki płynne, w postaci mokrej mieszanki mogą występować również w innych typach, takich jak:

• Jastrych asfaltowy — powstały z połączenia lanego asfaltu, mączki kamiennej i piasku. Dla uzyskania równej powierzchni jastrych asfaltowy wylewa się na gorąco, a po całkowitym wyschnięciu i wystygnięciu jest od razu gotowy do użytkowania. Jastrych z lanego asfaltu również wykazuje właściwości wodoodporne i mrozoodporne, dzięki czemu może być stosowany również na zewnątrz budynku.
• Jastrych gipsowy — tworzący grubą warstwę podkładu, podobnie jak anhydrytowy w pełni zastyga już po 24 godzinach, pozwalając na prowadzenie dalszych prac wykończeniowych już po tygodniu. Należy przy tym pamiętać, że jastrych gipsowy nie sprawdzi się w miejscach, w których występuje wysoki poziom wilgoci.
• Jastrych epoksydowy — wykonany z żywicy epoksydowej może być stosowany wszędzie — w pomieszczeniach niemieszkalnych, bezpośrednio na betonowej płycie oraz tam, gdzie będzie montowane ogrzewanie podłogowe, na uprzednio ułożonej warstwie izolacyjnej. Cechuje się doskonałą wytrzymałością i szybkim zastyganiem. Niestety jest to również jeden z najdroższych typów wylewek.
• Jastrych samopoziomujący — tworzący idealnie gładką powierzchnię

Jastrych samopoziomujący – wylewka

Jastrych betonowy czy z mączki kamiennej?

Wybór rodzaju jastrychu w znacznej mierze uzależniony jest od rezultatu, jaki chcesz osiągnąć. Inna wylewka sprawdzi się podczas wyrównywania powierzchni podłogi w pomieszczeniach niemieszkalnych i narażonych na działanie wilgoci i mrozu, inny z kolei w pokoju z ogrzewaniem podłogowym.

Wybór odpowiedniego typu wylewki powinien być odpowiednio przemyślany, ze szczególnym uwzględnieniem wszystkich cech danego materiału. Szukając najlepszego rozwiązania, nie kieruj się wyłącznie niską ceną. Zwracając uwagę na pozostałe parametry, takie jak poziom kurczliwości, mrozoodporność i odporność na działanie wilgoci, a także długi czas wysychania będziesz w stanie dobrać jastrych najlepiej dopasowany do Twoich potrzeb.

Kiedy stosować jastrych?

Posadzki wykonane z wylewki są stosowane podczas większości remontów podłóg. Pozwalają w skuteczny sposób wykończyć mieszkanie, tworząc zachwycający efekt, gładkiej, równej podłogi lub stropu. Kiedy więc warto zastosować wylewkę?

Przede wszystkim należy pamiętać, że głównym zadaniem jastrychu jest wyrównanie podłoża pod dalsze prace wykończeniowe. Posadzki jastrychowe pozwalają poprawić estetykę i komfort użytkowania podłóg, niwelując wszelkiego rodzaju dziury i ustępy. Wybierając posadzki jastrychowe z organicznymi i nieorganicznymi wypełniaczami, stworzysz doskonały podkład podłogowy, pod panele, wykładzinę, parkiet, a nawet PCV.

W przestrzeniach o mniejszej użyteczności, takich jak garaż czy piwnica, możesz zastosować grubą warstwę podkładu, jako jedyny typ wykończenia, tworzący zewnętrzną warstwę podłogi. Pamiętaj przy tym, by w pomieszczeniach narażonych na wysoki poziom wilgoci i znaczne obciążenia, wybrać odpowiedni rodzaj jastrychu.

Posadzki wykonane z wylewki możesz dowolnie kształtować, co okaże się szczególnie przydatne podczas aranżacji tarasów. Tworząc delikatne skosy, zapewnisz swobodne odprowadzanie wody z tarasu.

Dodatkowa warstwa podkładu pozwala na wyciszenie pomieszczenia, a w połączeniu z warstwą termoizolacyjną domu, zapobiega nadmiernemu uciekaniu ciepła z pomieszczenia. Zastosowanie tego typu rozwiązań okazuje się szczególnie korzystne, podczas wykańczania domów, w których będą mieszkać dzieci.

Jastrych suchy czy mokry?

Zanim podejmiesz decyzję dotyczącą wyboru jastrychu, powinieneś wiedzieć, czym różni się suchy jastrych od tego mokrego. Ten pierwszy może być wykonany z płyt gipsowo kartonowych, gipso-włókna, płyt cementowych, płyt MFP lub OSB. Aby uzyskać gładką powierzchnię, wybrane płyty należy ułożyć bezpośrednio na gruncie lub stropie.

Suchy jastrych wyróżnia się dużą lekkością, co sprawia, że może być z powodzeniem stosowany również w miejscach, w których konieczne jest zminimalizowanie obciążenia. Jastrych z ułożonych warstwowo suchych płyt gipsowo kartonowych (lub innych) sprawdzi się w miejscach, w których zastosowano ogrzewanie podłogowe, a także wówczas, gdy inwestorom zależy na możliwie jak najszybszej realizacji prac.

Jastrych mokry jest znacznie cięższy i wymaga uprzedniego starannego wymieszania, w niektórych przypadkach nawet za pomocą betoniarki i choć tworzy wyjątkowo równą powierzchnię, to nie sprawdzi się na każdym podłożu. Jednak jego główną zaletą jest znacznie niższa cena. To sprawia, że posadzki jastrychowe mokre są najczęściej wybierane wszędzie tam, gdzie tylko jest to możliwe.

Jastrych mokry, w tym w formie wylewki samopoziomującej sprawdzi się szczególnie w miejscach, w których występuje wysoki poziom wilgotności. Należy przy tym pamiętać, że wybierając płynne jastrychy, konieczne będzie odczekanie z realizacją dalszych prac w celu zastygnięcia masy.

Jak wylewać posadzki jastrychowe?

Wykonanie posadzki jastrychowej nie należy do szczególnie skomplikowanych i może być wykonane samodzielnie. Warto jednak wiedzieć, że każdy typ jastrychu kładzie się troszeczkę inaczej. Poniżej poznasz zasady wykonania wylewki na ogrzewaniu podłogowym.

1. Oczyść i przystosuj podłoże — zanim przystąpisz do wylewania jastrychu, musisz zadbać o staranne oczyszczenie podłoża. Na posadzce zwykle zalegają resztki tłuszczu i zaczyn cementowy. Dodatkowo należy ocenić, czy na podłożu nie występują spękania. Jastrych może być stosowany na podłoże suche, stabilne i nośne.
2. Ułóż folię budowlaną paroizolacyjną — etap ten jest szczególnie ważny, gdy chcesz zastosować suchy jastrych w łazience lub kuchni. Aby zabezpieczyć wylewkę przed działaniem wody, należy zabezpieczyć posadzkę za pomocą folii polietylenowej i emulsji uszczelniającej. Należy przy tym pamiętać, że dla uzyskania najlepszych efektów folia powinna zawijać się na ściany.
3. Wykonaj dodatkową izolację ze styropianu — dla wzmocnienia efektu termoizolacyjnego, przed wyłożeniem jastrychu, należy wykonać odpowiednią izolację. W przypadku obciążenia nieprzekraczającego 150 kg na metr kwadratowy, wystarczający będzie styropian EPS 80. Stosując tę metodę izolacji, pamiętaj o tym, by płyty styropianowe ściśle do siebie przylegały, jednak nie krzyżowały się ze sobą.
4. Ułóż folię aluminiową — planując montaż ogrzewania podłogowego, pamiętaj, by wzmocnić efekt termoizolacyjny, rozkładając na płytach styropianowych dedykowaną do ogrzewania podłogowego folię aluminiową.
5. Przystąp do montażu ogrzewania podłogowego — pamiętaj, że w tym kroku konieczne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń producenta. Na starannie ułożonej warstwie izolacyjnej zamontuj instalację. Do przygotowania instalacji należy wykorzystać specjalne spinki, które następnie dopina się co ok. 40-50 cm w przypadku odcinków prostych i co ok. 20-30 cm na odcinkach zgiętych.
6. Ułóż stalową siatkę — na starannie poprowadzoną instalację ogrzewania podłogowego połóż stalową siatkę o średnicy 5 mm.
7. Wykonaj dylatację — przed wylaniem jastrychu na posadzkę zadbaj o wykonanie dylatacji. Pamiętaj przy tym, że dla uzyskania możliwie jak najlepszych rezultatów jedno pole dylatacyjne powinno mieć nie więcej niż trzydzieści sześć metrów kwadratowych.
8. Przygotuj wylewkę — sposób, w jaki przygotujesz wylewkę, uzależniony jest od typu jastrychu, na który się zdecydowałeś. W przypadku tych najpowszechniejszych należy jeden worek (25 kg) wymieszać z wodą (ok. 3,5 l). Całość należy starannie wymieszać mieszadłem wolnoobrotowym, przez około dwie minuty. Po wstępnym wymieszaniu wylewki należy odczekać chwilę i ponownie przemieszać jastrych.
9. Wylej jastrych — aby uzyskać równą powierzchnię, podziel powierzchnię podłogi na pola. Możesz w tym celu wykorzystać listwy rozdzielające. Pamiętaj, by szerokość wydzielonych pól nie była większa niż 3 metry. Następnie rozlewaj wylewkę pasmami o szerokości od 30 do 40 cm. Wylany jastrych rozprowadź na pożądaną grubość.
10. Wygładź masę — na koniec zadbaj o staranne wygładzenie wylewki. Najlepsze rezultaty uzyskasz poprzez staranne zawibrowanie posadzki. Możesz również wygładzić powierzchnię ręcznie, wykorzystując specjalną łatę.
11. Poczekaj, aż wylewka podłogowa zastygnie — zanim przystąpisz do dalszych prac wykończeniowych, poczekaj, aż jastrych w pełni zastygnie. W przeciwnym wypadku, mimo przeprowadzonych prac powierzchnia podłogi nie będzie idealnie gładka i równa.

Wygładzanie masy jastrychowej

Ile kosztuje jastrych?

Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, ile kosztuje jastrych. Na całkowity koszt wykonania wylewki podłogowej składa się wiele czynników. Tymi szczególnie istotnymi jest rodzaj wybranego materiału, a także grubość zastosowanej wylewki. Co więcej, decydując się na zlecenie wykonania usługi firmie zewnętrznej, do kosztów materiału należy doliczyć koszty robocizny.

Jak kształtują się średnie wylewki?

• jastrych cementowy — od 10 do 12 zł za worek 25 kg,
• jastrych suchy cementowy — ok. 200 zł za metr kwadratowy,
• suchy jastrych — od 80 do 100 zł za metr kwadratowy,
• jastrych samopoziomujący anhydrytowo-gipsowy od 20 do 25 zł za worek 25 kg.

Jak widać, koszty jastrychu bywają różnorodne i mogą się okazać naprawdę wysokie. Właśnie dlatego, jeżeli nie planujesz stosować ogrzewania podłogowego, możesz zdecydować się na zastosowanie najtańszego wariantu, jakim jest jastrych cementowy.

Autor

Maria