Co to jest susza fizjologiczna i jak się przed nią chronić?
Susza fizjologiczna to termin związany z roślinami, odnoszący się do sytuacji, w której rośliny nie są w stanie dostatecznie pobierać wody z gleby, aby zaspokoić swoje potrzeby. Jest to problem często spotykany w przypadku roślin zimozielonych, zwłaszcza w okresie zimy, gdy występują specyficzne warunki klimatyczne. Czym jest susza fizjologiczna? Jakie są najczęściej spotykane przyczyny suszy fizjologicznej? Wreszcie – czy i jak zabezpieczyć się przed jej wystąpieniem i skutkami?
Spis treści
Susza fizjologiczna – co to jest?
Susza fizjologiczna, inaczej nazywana suszą zimową, jest procesem, w którym rośliny nie są w stanie pobierać wody w takiej ilości, jakiej potrzebują do przetrwania i wzrostu. Najczęściej dotyka ona drzewka i krzewy zimozielone, które utrzymują swoje liście przez cały rok. W przypadku suszy fizjologicznej, te rośliny napotykają na trudności w pobieraniu wody, co może odbijać się na ich wyglądzie oraz kondycji.
Występowanie suszy fizjologicznej – skutki
Susza fizjologiczna może powodować zmiany w roślinach – obserwacja ich da Ci odpowiedź na pytanie, czy problem występuje, a jeśli tak, to na jaką skalę.
Jakie są skutki suszy fizjologicznej? Czym się objawia?
- Przedwczesnym opadaniem liści,
- uszkodzeniem błon komórkowych roślin,
- słabymi plonami,
- zasychaniem i więdnięciem,
- zwijające się w rulonik i opadające liście (w przypadku rododendronów),
- brązowienie igieł na krzewach i drzewach.
Występowanie suszy fizjologicznej w ogrodzie
Kiedy obserwujemy suszę fizjologiczną?
Susza fizjologiczna występuje najczęściej na przedwiośniu, kiedy gleba jest zmarznięta, a rośliny nie mogą zaczerpnąć wody z niższych warstw gleby. Podobnie w czasie zimy, kiedy występuje suchy wiatr i nasłonecznienie, a ziemia nie oddaje tyle wody, ile potrzebują uzupełnić rośliny. Wreszcie w czasie suchej jesieni, gdy jest zbyt mało opadów deszczu.
Przyczyny suszy fizjologicznej
Istnieje kilka spotykanych przyczyn suszy fizjologicznej, które warto poznać:
- niedotlenienie gleby – w okresie zimowym gleba może być niedotleniona, co utrudnia pobieranie wody przez rośliny,
- zamarznięcie gleby – w miarę jak gleba zamarza, rośliny mają trudności w pobieraniu wody, ponieważ korzenie nie są w stanie sięgnąć do zamrożonych warstw gleby,
- stres oksydacyjny – słoneczne zimy mogą powodować stres oksydacyjny u roślin, co utrudnia im funkcjonowanie,
- brak wody – w przypadku braku opadów deszczu i obfitego nawożenia, rośliny mogą cierpieć z powodu braku wody,
- zbyt duże zasolenie gleby – zbyt duże zasolenie gleby może wpłynąć na ograniczoną zdolność roślin do pobierania wody.
To wszystko może prowadzić do wysuszenia i uszkodzenia błon komórkowych, osłabienia wymiany gazowej i innych konsekwencji.
Jak chronić rośliny przed suszą fizjologiczną?
Wydawać by się mogło, że nie mamy wpływu na występowanie i skutki suszy fizjologicznej. Nic podobnego. W praktyce możemy zrobić całkiem sporo, aby uchronić rośliny przed suszą fizjologiczną. Oto kilka skutecznych działań zapobiegawczych, jakie można w tej sytuacji podjąć:
- sadzenie roślin w odpowiednich miejscach, na stanowiskach osłoniętych przed działaniem zimowego słońca czy wiatru,
- cieniowanie – kiedy zaczniesz cieniować rośliny (zwłaszcza te wrażliwe na niedobory wody) to pomoże zmniejszyć parowanie wody i uchroni je przed zmarznięciem,
- uzupełnianie braków wodnych – w okresie suchej jesieni i wczesnej wiosny, regularnie podlewaj rośliny, dostarczając im odpowiednią ilość wody,
- ograniczenie ingerowania w glebę, jej skład i kondycję roślin – na przykład zbyt obfitym nawożeniem. Unikaj zwłaszcza nawozów z dużą ilością popularnego chlorku sodu,
- dostarczanie odpowiedniej ilości wody – nawadniaj rośliny równomiernie i regularnie, zwłaszcza, kiedy nie są w stanie uzupełnić braków samodzielnie,
- monitorowanie stanu roślin – regularnie sprawdzaj rośliny pod kątem objawów suszy fizjologicznej, takich jak brązowienie igieł lub przedwczesne opadanie liści. W razie potrzeby podejmuj działania ratujące rośliny.
Pamiętaj, że najbardziej narażone na skutki suszy fizjologicznej są rośliny zimozielone i iglaste, u których transpiracja wody z powierzchni zielonej odbywa się ciągle, bez względu na porę roku.
Odpowiednie posadzenie roślin w ogrodzie to podstawa
Rozpoznaj i zwalcz suszę fizjologiczną swoich upraw
Susza fizjologiczna to problem, który może dotyczyć roślin zimozielonych i iglaków, zwłaszcza w okresie zimy, wczesną wiosną czy w czasie suchej jesieni.. Jej przyczyny mogą być związane z brakiem wody, niedotlenieniem czy zamarznięciem gleby, ale też niewłaściwą pielęgnacją roślin. Przed posadzeniem roślin upewnij się, z jaką glebą masz do czynienia, czy rośliny będą w stanie pobierać z niej wodę i substancje odżywcze. Rośliny narażone szczególnie na wysychanie, kontroluj i podlewaj. A gdy zauważysz pierwsze oznaki wysychania, zacznij ratować rośliny. Odpowiednie praktyki sadzenia, nawadniania ogrodu i monitorowania stanu, a także cieniowanie roślin okażą się pomocne. Dzięki nim można zminimalizować ryzyko wystąpienia tego problemu i utrzymać zdrowe rośliny przez cały rok.
