Drzewko szczęścia – jak dbać?
Drzewko szczęścia, a właściwie grubosz, to chętnie uprawiany przez nas sukulent, którego wyróżniają niewielki rozmiar i grube, mięsiste liście. Czy drzewko szczęścia jest tym samym, co drzewko bonsai, czym różnią się grubosz jajowaty i grubosz drzewiasty? Jak o nie dbać i czy faktycznie mogą przynieść szczęście? Dowiesz się z poniższego poradnika.
Spis treści
Jak wygląda drzewko szczęścia?
Popularne drzewko szczęścia jest cenione za swój przypominający małe drzewko pokrój. Jędrne liście pokrywają gruby pień pokryty korą (który jest właściwie zdrewniałą łodygą) – dzięki zdolności magazynowania wody w ich wnętrzu roślina jest bardzo odporna na przesychanie.
Drzewkiem szczęścia zwyczajowo nazywa się różne gatunki z rodzaju gruboszy, zarówno rośliny jednoroczne, jak i wieloletnie, wśród których do najczęściej spotykanych należą grubosz jajowaty oraz grubosz drzewiasty. Większość z nich pochodzi z cieplejszego klimatu, ale i w Polsce w naturalnym środowisku spotkamy grubosza wodnego.
Grubosz jajowaty (Crassula ovata) pochodzi z południowej Afryki, a w warunkach naturalnych osiąga nawet 2 m wysokości. W uprawie domowej dorasta do maksymalnie metra, ale ponieważ rośnie bardzo wolno, będziemy musieli na to poczekać parę lat. Upływ roku wydłuża pędy jedynie o kilka centymetrów.
Crassula ovata znajdziemy też pod innymi nazwami, m.in. grubosz srebrzysty czy grubosz owalny. Wyróżnia się tym, że jego błyszczące liście mają kształt eliptyczny, zbliżony właśnie do jajka.
Grubosz drzewiasty (Crassula arborescens) ma z kolei liście pozbawione połysku i nie owalne, a bardziej okrągłe. Mają one barwę bardziej srebrno-niebieską niż zieloną, ale cała roślina ma pokrój bardzo podobny jak grubosz owalny. Pochodzi również z południowej Afryki.
Drzewko szczęścia powinno pasować do niemal każdego stylu wyposażenia wnętrza, zarówno modernistycznego, jak i bardziej vintage. W lecie można wystawiać je na dwór – fantastycznie ozdobi balkon lub taras.
Czy drzewko szczęścia zakwitnie?
Dekoracyjne są już same liście drzewka szczęścia, choć starsze okazy przy dobrej pielęgnacji mogą zakwitać. Mają malutkie, białe kwiaty, kształtem przypominające gwiazdkę, które pojawiają się na szczytach pędów pod koniec zimy lub na wiosnę, ale jedynie w odpowiednich warunkach.
Kwitnienie można pobudzić poprzez wystawienie drzewka szczęścia od października do chłodnego miejsca, musi bowiem odczuć sporą różnicę temperatur między latem a zimą. Jeśli mamy ogród, możemy pozostawić w nim drzewko, dopóki temperatura nie spadnie do mniej więcej 5°C.
Dlaczego ,,drzewko szczęścia”?
Do uprawianych w naszych domach roślin z rodzaju gruboszowatych przylgnęło wiele bardzo pozytywnie kojarzących się nazw. Grubosz owalny to nie tylko drzewko szczęścia, ale nawet czy drzewko pieniężne czy drzewko przyjaźni. Niektórzy wierzą, że naprawdę przynosi nam powodzenie, bogactwo i emanuje pozytywną energią.
Skąd wzięło się takie przekonanie? Chińska legenda opowiada o drzewku, które zamiast liści miało złote monety, które opadały z niego przy każdym podmuchu wiatru lub potrząśnięciu. A okrągłe, grube liście drzewka szczęścia przypominają właśnie pieniądze… Nic dziwnego, że każdy chce mieć je w domu.
Również według feng shui grubosz jajowaty w domu przyniesie mieszkańcom dobrobyt i wprowadzi do domu pozytywną energię. Aby tak się stało, należy go umieścić w czerwonej donicy i ustawić w północno-zachodniej części salonu, która w chińskiej sztuce planowania przestrzeni uznawana jest za sektor bogactwa.
Drzewko szczęścia pojawia się też w wielu innych kulturach i religiach, jako symbol m.in. zdrowia, mądrości, bezpieczeństwa, zamożności i życiowego sukcesu. Niektórzy noszą talizmany z wizerunkiem jego pokroju albo tatuują go sobie na ciele.
Drzewko szczęścia a drzewko bonsai
Drzewka szczęścia czasem bywają nazywane zamiennie drzewkami bonsai, jednak nie są one tym samym. Bonsai to po prostu sztuka miniaturyzowania różnych gatunków roślin uprawianych w płaskich donicach. Grubosze nadają się do tego bardzo dobrze, dlatego często nadaje im się kształt bonsai poprzez odpowiednie przycinanie i formowanie pędów oraz ograniczanie rozrostu brył korzeniowej.
drzewko bonsai
Jak pielęgnować drzewko szczęścia?
Stanowisko uprawy
Warunki uprawy drzewka szczęścia będą się nieco różniły w zależności od konkretnego gatunku. Grubosz o liściach zielonych nie lubi bezpośredniego nasłonecznienia, preferuje półcień, dlatego jako stanowisko najlepiej sprawdzi się dla niego balkon wschodni lub północno-wschodni.
Grubosze o liściach srebrnych potrzebują natomiast dobrego nasłonecznienia, więc możemy je śmiało stawiać w oknach wychodzących na zachód czy południowy zachód. Mogą się czuć dobrze nawet na południowym parapecie. Dzięki dostępowi światła drzewka szczęścia mają liście z pięknym czerwonym brzegiem, rośliny rosnące w półcieniu są gorzej wybarwione.
Grubosze mają dobrą tolerancję na suche powietrze, a idealna dla nich temperatura powinna wynosić w sezonie wegetacyjnym ok. 21°C (zbyt niska może przyczynić się do rozwoju różnych chorób), natomiast zimą ok. 14°C (pamiętajmy jednak, że pomieszczenie, do którego przenosimy drzewko szczęścia, nie może być zbyt ciemne). W sezonie grzewczym ani grubosz owalny ani drzewiasty nie powinny jednak stać blisko kaloryfera.
Podłoże
Drzewko szczęścia powinno rosnąć na podłożu gliniastym albo piaszczystym. Dobrym pomysłem jest zastosowanie ziemi uniwersalnej wymieszanej z gruboziarnistym piaskiem lub zakup gotowej mieszanki przeznaczonej do kaktusów oraz sukulentów. Na dnie doniczki powinna znaleźć się warstwa drenażu.
Wierzchnią warstwę ziemi również dobrze jest przykryć warstwą perlitu ogrodniczego lub żwirku, dzięki czemu parowanie wody będzie mniej nasilone, a roślina doniczkowa zyska jeszcze bardziej ozdobny wygląd.
Podlewanie
Drzewku szczęścia wystarczy niewielka ilość wody. Rośliny z rodziny gruboszowatych doskonale znoszą suszę, natomiast nie tolerują nadmiernie wilgotnego podłoża, więc zdecydowanie lepiej poczekać aż ziemia całkowicie przeschnie niż je przelać.
W czasie letnich upałów podlewanie powinno być obfitsze, natomiast zimą – ograniczone do minimum. Wodę podajemy bezpośrednio do ziemi, uważając przy tym, by nie zalewać liści. Co pewien czas wskazane jest zamgławianie.
Nawożenie
Drzewka szczęścia powinny być nawożone umiarkowanie. Wystarczy stosować płynny nawóz o zwiększonej zawartości potasu i fosforu (na rynku dostępne są specjalne preparaty dla sukulentów) co mniej więcej miesiąc w okresie od wiosny do jesieni. Nie nawozimy zimą, bo mogłoby to doprowadzić do rozwoju chorób grzybowych.
Małe drzewko szczęścia
Przesadzanie drzewka szczęścia
Młode rośliny przesadzamy, gdy doniczka staje się za mała i ich korzenie zaczynają z niej ,,wychodzić”. Starsze grubosze powinno się przesadzać dopiero wtedy, gdy są na tyle duże, że nabierają tendencji do przewracania się. Najlepszą porą na to będzie wiosna. Ważne jest natomiast, by co pewien czas podsypać drzewku nieco nowej ziemi, bogatej w składniki odżywcze.
Przesadzanie drzewka szczęścia
Czy warto przycinać drzewko szczęścia?
Tak, mimo że drzewka szczęścia rosną powoli, wskazane jest cięcie formujące. Przycinanie grubosza poprawia zagęszczenie liści, a tym samym roślina wydaje się bardziej okazała. Zabieg taki najlepiej wykonać wiosną.
Drzewko szczęścia często sadzone jest w płaskich, ale szerokich doniczkach jako bonsai. Aby to było możliwe, często konieczne jest wykonanie specjalnych cięć, stopniowo zmniejszających objętość jego bryły korzeniowej. Po każdym takim przycięciu korzeni, umieszczamy grubosza w coraz to mniejszej doniczce, aż osiągniemy pożądany rezultat.
Choroby i szkodniki atakujące drzewko szczęścia
Jeśli chodzi o choroby, drzewko szczęścia jest dosyć odporne i przy odpowiedniej pielęgnacji nie powinny mu doskwierać żadne problemy. Aby nie doszło do rozwoju chorób grzybowych, należy nie tylko unikać przelewania rośliny, ale także nie nawozić jej zimą.
Dość częstym problemem jest fakt, że drzewko szczęścia gubi liście. Przyczyną jest najczęściej nadmiar wody. Grubosz może zostać zaatakowany przez różne choroby grzybowe, zwłaszcza mączniaki prawdziwe.
Można je rozpoznać po charakterystycznym białym, ,,mączystym” nalocie, który pokrywa liście, a często można go zauważyć także na całych młodych pędach. Do inwazji mączniaków najczęściej przyczynia się uprawianie rośliny na zbyt wilgotnym podłożu albo stanowi ona skutek nadmiernego nawożenia.
Mączniaki powodują, że grubosz zaczyna zrzucać liście, a na pędach wyrastają zdeformowane młode liście. Ostatecznie dochodzi do obumarcia całej rośliny. Zwalczanie, podobnie jak w przypadku większości chorób grzybowych, polega na spryskaniu grubosza specjalnym preparatem z grupy fungicydów.
Drzewko szczęścia bywa atakowane przez niektóre gatunki pasożytniczych owadów, wśród których najczęściej pojawiają się miseczniki. Ich obecność można poznać po tym, że na pędach pojawiają się maleńkie, wypukłe punkciki w kolorze brązowym, a liście pokrywają się lepką wydzieliną. Żerujące na nich owady z przypominającym tarczę pancerzykiem po prostu wysysają z rośliny soki.
Miseczniki są bardzo podobne do innych szkodników – tarczników. Najlepiej usunąć je z powierzchni liści przy użyciu szczoteczki, a potem przemyć blaszki liściowe mieszaniną wody i szarego mydła.
Jak rozmnożyć drzewko szczęścia?
Grubosz jajowaty i inne gatunki z rodziny gruboszowatych mogą być rozmnażane za pomocą dwóch metod. Jedna z nich opiera się na pozyskaniu sadzonek pędowych. W okresie wiosenno-letnim, gdy pojawią się młode pędy, trzeba odciąć ich części (o długości ok 5 cm). Usuwamy dolne liście, a następnie odkładamy tak przygotowane sadzonki na dobę lub dwie do ciepłego pomieszczenia, żeby rany po cięciach mogły się zagoić.
Potem należy zanurzyć pędy w ukorzeniaczu. Gdy pojawią się korzenie, gotowe sadzonki umieszczamy w pojemniku wypełnionym wilgotnym torfem i piaskiem w temperaturze ok. 24 stopni Celsjusza, gdzie będzie prowadzona uprawa. Czasami korzenie zaczynają rozwijać się same w miejscach, gdzie rozgałęziają się pędy. Wówczas taki pęd można odciąć tuż poniżej korzonków.
Druga metoda rozmnażania grubosza wykorzystuje jego liście, z których mają się rozwinąć oddzielne rośliny. W tym celu wybieramy młode, zdrowe i mięsiste liście, odrywamy od pędów i umieszczamy w podłożu do kaktusów i sukulentów lub w ziemi zmieszanej z perlitem ogrodniczym.
Po upływie kilku tygodni na krawędziach liści umieszczonych w podłożu powinny się pojawić korzonki i kolejne młode listki. Kiedy podrosną, osiągając wysokość kilku centymetrów, można je oderwać od macierzystego liścia i posadzić w doniczce jako oddzielne rośliny.
Podsumowanie
Drzewko szczęścia to niezwykła ozdoba domu, która szczególnie dobrze prezentuje się na sporej wolnej przestrzeni, gdzie nic nie przyćmiewa jego uroku. Nie jest trudno uprawiać je w warunkach domowych, bo drzewku szczęścia wystarczy do szczęścia naprawdę niewiele. Po prostu ziemia w doniczce nie może być zbyt wilgotna, a temperatura powietrza zbyt niska. Drzewko rzadko atakowane jest przez choroby i szkodniki, ale jeśli już się to zdarzy, to nasza szybka i adekwatna reakcja może je uratować.
