Jak oczyścić wodę w stawie lub w oczku wodnym?

Jak oczyścić wodę w stawie lub w oczku wodnym? Co zrobić, by w zbiorniku nie namnażały się nadmiernie glony? Istnieje kilka metod, które pozwolą nam uniknąć stosowania środków chemicznych. Poznaj nasze sprawdzone sposoby na czystą wodę!

Czyste oczko wodne

Staw i oczko wodne z czystą wodą to prawdziwa ozdoba całego ogrodu. Nie ma chyba jednak właściciela takiego zbiornika, który choć raz nie zmagał się z zarastającymi go glonami. Dlaczego tak się dzieje? Czy jest na to jakiś sposób? Do wody trafia wiele substancji odżywczych pochodzących z upraw, kwiatów i z traw. Im więcej mamy ich w pobliżu, tym szybciej nasz akwen wodny będzie zarastał glonami. Zła wiadomość jest taka, że do końca nie możemy kontrolować tego procesu, ponieważ odżywki do roślin, które jednocześnie stanowią doskonałą pożywkę dla glonów, dostają się do oczka między innymi wraz z opadami deszczu. Woda w oczku wodnym zakwita, przez co zostaje ograniczony dostęp światła do głębin, a w efekcie w wodzie zaczyna brakować tlenu. Gromadzi się coraz więcej mułu na dnie zbiornika, co ostatecznie może doprowadzić do sytuacji, w której brakuje warunków do życia dla jakichkolwiek organizmów.

Ograniczenie rozrodu ryb, a nawet pojawianie się śniętych ryb na powierzchni to tylko kwestia czasu. Brudna, zielona woda w oczku wodnym i zamulone dno mogą być również efektem dodawania nadmiernej ilości pokarmu dla ryb. Zakwity wody spowodowane przez sinice uwalniające toksyny są przyczyną zamierania roślin w oczku wodnym, natomiast glony nitkowate mogą nawet całkowicie opanować nasz zbiornik wodny. Na szczęście w każdym z tych przypadków wypompowywanie wody i jej wymiana nie są koniecznością i istnieje wiele innych sposobów na jej oczyszczenie. O wiele łatwiej jednak jest zadbać od początku o utrzymanie czystej wody. Warto o tym pomyśleć już na etapie planowania stawu lub oczka wodnego w ogrodzie.

• Jak zabezpieczyć oczko wodne przed zimą?

Utrzymanie czystej wody w oczku wodnym

Każdy właściciel ogrodu decydujący się na założenie stawu lub oczka wodnego powinien zdawać sobie sprawę, że będzie to od niego wymagało stałego nadzoru nad czystością wody. To jednak wysiłek, który się opłaci, a wynagrodzi nam go odpoczynek nad wodą we własnym ogródku! O czym należy pamiętać, jeśli chcemy mieć zawsze czystą wodę w oczku wodnym? Oto kilka najważniejszych zasad:

• Oczko wodne powinno się znajdować w lekko zacienionej części ogrodu, ponieważ glony dobrze rozwijają się w zbiornikach mocno nasłonecznionych.
• Zbiornik powinien mieć odpowiednią głębokość, która wynosi co najmniej 0,5 m w przypadku, gdy będą w nim rosły tylko rośliny i 1 m, jeśli będziemy w nim hodować ryby.
• Do roślin rosnących wokół oczka wodnego stosujemy niezbyt duże dawki nawozowe, a dawki nawozów azotowych dzielimy na kilka razy, by uniknąć przenikania nadmiaru azotu do wody.
• Dobrym pomysłem jest zaopatrzenie się zawczasu w fontannę lub zestaw filtracyjny z lampą UVC. Ruch wody sprzyja jej napowietrzeniu i dotlenieniu, co wpływa korzystnie na mikroorganizmy oczyszczające wodę. Lampa UVC wspomaga usuwanie glonów.

Jednym z ważniejszych czynników wpływających na czystość wody jest jej odczyn. Woda w oczku wodnym lub w stawie powinna mieć odczyn pH 6,5-7,5, ponieważ glony nie tolerują niskiego pH. Jeśli odczyn wody jest zbyt wysoki, możemy go w prosty sposób obniżyć, umieszczając w zbiorniku na dnie ażurowe worki wypełnione kwaśnym torfem o pH w granicach 3,2-4,5. Kwasy humusowe zawarte w torfie zakwaszą wodę i pozwolą w ten sposób wyeliminować glony. Worki powinny pozostawać na dnie od 2 do 4 tygodni, co pozwoli zapobiec gniciu torfu. Alternatywą dla worków są dostępne w sprzedaży brykietowane minerały, które mają takie samo działanie: utrzymują pH na odpowiednim poziomie i zmiękczają wodę. Jeśli chcemy utrzymać czystą wodę, powinniśmy również zadbać o to, by zmniejszyć w oczku wodnym ilość dwutlenku węgla oraz zawartość fosforu i azotu (które stymulują wzrost glonów). W tym celu musimy regularnie czyścić zbiornik, usuwając rozkładające się w nim części organiczne.

Jak oczyścić wodę w oczku wodnym lub stawie? Czyszczenie ręczne i pompy

Jeśli mimo naszych starań (lub w wyniku ich braku) oczko wodne zarosło glonami, trzeba je z niego jak najszybciej usunąć. Prosta i tania metoda oczyszczania wody to usuwanie ręczne glonów przy użyciu grabi. Bez względu na to, czy glonów jest dużo, czy też nie, taki zabieg warto za każdym razem przeprowadzać jesienią, jeśli chcemy utrzymać czystą wodę. Dlaczego? Zalegające na dnie zbiornika i rozkładające się substancje będą tworzyć muł i wytwarzać gazy, amoniak i siarkowodór. Pogarszają one znacznie jakość wody i zmniejszają w niej ilość tlenu. Zimą, gdy tafla wody częściowo zamarza, ryby mają utrudniony dostęp do tlenu, a wydzielane, trujące dla nich gazy, nie mają jak się ulatniać.

Mechaniczne usuwanie glonów z oczka wodnego lub stawu w ogrodzie to oczywiście nie jedyny zabieg, jaki pomoże nam utrzymać czystość wody na odpowiednim poziomie. Dobrym i skutecznym sposobem na pozbycie się glonów i oczyszczanie wody jest również zastosowanie pompy i filtra. Ich działanie jest dość proste. Pompa zanurzeniowa przepompowuje zanieczyszczoną wodę do filtra, który ją oczyszcza. Następnie woda wtłaczana jest z powrotem do zbiornika. W sklepach znaleźć można filtry mechaniczne, filtry UV oraz filtry biologiczne. Świetnie sprawdza się zwłaszcza filtr z aktywatorem wspomagającym rozwój pożytecznych bakterii rozkładających szkodliwe związki chemiczne, który oczyszcza dodatkowo wodę.

Jak oczyścić dno oczka wodnego? Odkurzacze

Gdy warstwa mułu na dnie oczka wodnego lub stawu osiągnie głębokość 15 cm, trzeba je oczyścić. O czystość dna należy dbać zwłaszcza w przypadku mniejszych zbiorników, które spłycone o warstwę osadu będą wyglądać bardzo nieestetycznie. Czym czyścić dno oczka wodnego? Do tego celu można użyć łopatę i pompę. Najpierw przenosimy w bezpieczne miejsce wszystkie ryby i wypompowujemy ze zbiornika 2/3 ilości wody. Do wybierania mułu najlepiej nadaje się szeroka łopata o wygiętych bocznych krawędziach. Po zakończonej pracy uzupełniamy poziom wody i wkładamy ostrożnie ryby do zbiornika. Doskonałą metodą służącą oczyszczeniu dna stawu lub oczka wodnego jest także zastosowanie specjalnego odkurzacza, który znacznie ułatwi nam pracę. W zależności od tego czym wyłożone zostało dno oczka powinniśmy być mniej lub bardziej ostrożni.

Odkurzacz do oczka wodnego to sprzęt, który pozwoli nam w wygodny i szybki sposób wyczyścić dno z mułu bez konieczności wypompowywania wody. Długie końcówki ssące zamontowane na teleskopowym uchwycie są bardzo skuteczne i sprawiają, że cały zabieg wykonamy z brzegu. Co jeszcze warto wiedzieć na temat odkurzaczy do oczek wodnych?

• Odkurzacze do mułu mogą być zasilane z zewnętrznego źródła wody, na przykład z kranu. Podłącza się je przy pomocy węża, a ciśnienie wody wytwarza pod końcówką podciśnienie zasysające warstwę mułu wraz z innymi zabrudzeniami. Zanieczyszczenia zbierają się w woreczku, a czysta woda wraca do stawu. Dzięki temu dolewamy do zbiornika czystej wody.
• Jeśli mamy duże oczko wodne lub nie mamy możliwości podłączenia naszego odkurzacza do kranu, warto wybrać elektryczny odkurzacz do oczka wodnego z wbudowaną pompą. Jak działa taki sprzęt? Zassana woda ze stawu wytwarza podciśnienie w dodatkowym odgałęzieniu rury, co powoduje zasysanie z dna zanieczyszczeń. Możemy je później wykorzystać jako naturalny nawóz do ogrodu.

Wykorzystanie roślin wodnych do oczyszczania wody w oczku wodnym lub stawie

Wykorzystanie w oczku wodnym roślin oczyszczających wodę to bez wątpienia najbardziej naturalna, a przy tym skuteczna metoda na utrzymanie czystej wody. Uznaje się, że rośliny wodne powinny stanowić około 1/3 powierzchni w zbiorniku, przy czym ważne jest zachowanie różnorodności gatunków. Jak działa oczyszczanie wody przez rośliny wodne? Rośliny te pobierają wodę wraz ze składnikami pokarmowymi, hamując rozwój glonów (konkurują z nimi o pokarm). W ten sposób zabierają im potrzebne do wzrostu substancje, oczyszczając w efekcie wodę. Rośliny do oczka wodnego dodatkowo produkują tlen, dzięki czemu poprawiają jakość wody. Jakie gatunki sprawdzą się tu najlepiej? Dobrym rozwiązaniem są rośliny naczyniowe, wykształcające tkankę przewodzącą wodę, takie jak grzybienie (lilie wodne), moczarka kanadyjska, oczeret jeziorny, pałki czy sity. Poniżej przedstawiamy nieco bliżej inne gatunki, które warto wykorzystać do oczyszczania wody, a jednocześnie w celach dekoracyjnych w swoim oczku.

• Azolla karolińska, pływająca paprotka, która tworzy na powierzchni wody rodzaj kożucha przebarwiającego się w efektowny sposób na czerwono. Zaleca się jej posadzenie zwłaszcza w małych zbiornikach, w których łatwiej nam będzie kontrolować jej wzrost, ponieważ szybko się rozrasta. To roślina, której zarodniki mogą zimować w mule dennym, jednak z reguły uważa się ją za roślinę jednoroczną.
• Hiacynt wodny, który nie tylko stanowi niezwykłą ozdobę oczek wodnych, ale też jest łatwy w utrzymaniu. Ma mięsiste, zielone liście, które można podziwiać przez cały sezon i które dodatkowo zacieniają zbiornik, chroniąc wodę przed przegrzaniem. Gdy temperatura przekracza latem 24°C, wytwarza piękne, fioletowe kwiatostany przypominające kwiaty hiacyntów. Co ciekawe, roślina ta ma również zabarwione na fioletowo korzenie.
• Limnobium gąbczaste to roślina, którą wykorzystuje się nie tylko w stawach i oczkach wodnych, ale też w akwariach. Ma okrągławe, dekoracyjne liście pokryte od spodu gąbczastą tkanką powietrzną, utrzymującą je na powierzchni wody. Limnobium gąbczaste szybko się rozrasta przez rozłogi, pobierając przy tym duże ilości składników odżywczych i wyprzedzając w tym glony. Nie przetrwa zimy w oczku wodnym.
• Rogatek sztywny to swobodnie pływająca roślina podwodna, która w doskonały sposób pomoże nam oczyścić oczko wodne z glonów. Co więcej, dostarcza do wody tlen i stanowi świetne schronienie dla narybku i drobnych zwierząt wodnych. Wśród pędów rogatka ryby lubią mieć tarło. By wprowadzić tę roślinę do stawu, wystarczy ją wrzucić do wody. Na zimę opada ona na dno zbiornika, w którym może przezimować nawet wtedy, gdy zamarznie.
• Salwinia uszkowata (salwinia brazylijska) to pływająca paprotka o niewielkich rozmiarach; jej długość sięga 10 cm. Liście tej rośliny pokryte są małymi włoskami, które sprawiają, że woda bardzo szybko po nich spływa. Dzięki temu pozostają przez cały czas suche, nawet po zanurzeniu w wodzie. Salwinia uszkowata szybko się rozrasta.

Biopreparaty do oczyszczania wody

Każde oczko wodne i staw stanowią ekosystem, którego człowiek nie powinien zaburzać. Możemy jednak bez obaw wpływać na czystość wody przy wykorzystaniu naturalnych metod i środków, które usuwają glony lub hamują ich nadmierny wzrost. Do takich metod należy bez wątpienia używanie biologicznego preparatu do oczyszczania wody w zbiornikach. Dodaje się go w prosty sposób do wody i po prostu czeka na efekty działania. Najczęściej wystarczy kilka lub kilkanaście dni, by zauważyć pierwsze rezultaty: czystą wodę i zmniejszającą się ilość mułu na dnie zbiornika. Preparaty biologiczne, w przeciwieństwie do środków chemicznych, nie są szkodliwe ani dla ryb, ani dla roślin.

Jak działają biopreparaty do oczyszczania oczek wodnych i stawów w ogrodzie? Zawierają naturalne szczepy mikroorganizmów o dobroczynnym działaniu, które regulują równowagę środowiskową w wodzie. Blokują one rozwój i wzrost glonów, dzięki czemu po zastosowaniu zielona woda staje się na powrót przejrzysta. Ich stosowanie przyniesie doskonałe rezultaty, jeśli w naszym oczku mamy zieloną wodę. A oto kilka dodatkowych informacji na temat preparatów biologicznych:

• Zaczynamy je stosować wczesną wiosną, gdy temperatura przekracza 8°C.
• Biopreparaty są niezastąpione, jeśli chcemy pozbyć się nitkowatych glonów (które pojawiają się, gdy zbiornik jest silnie nasłoneczniony, gdy woda w akwenie ma nieodpowiedni poziom pH lub gdy znajduje się w niej dużo substancji odżywczych pochodzących z pokarmu dla rybek).
• Preparaty biologiczne nadają się do regularnego stosowania, od wiosny do jesieni.

Autor

Maria