Jak pielęgnować gwiazdę betlejemską?
Gwiazda betlejemska, czyli inaczej poinsecja to roślina, która bardzo często ozdabia nasze domy w okresie Bożego Narodzenia. Nic w tym dziwnego – jej okazałe kwiaty o gwiaździstym kształcie, pojawiające się w grudniu, czynią z niej wspaniałą dekorację na świątecznym stole.
Ale czy wiesz, jak powinna przebiegać prawidłowa pielęgnacja gwiazdy betlejemskiej? Przedstawiamy najważniejsze zasady uprawy oraz kilka trików, jak sprawić, by kwiat przetrwał do kolejnych świąt i jeszcze dłużej.
Spis treści
Poinsecja – co to za roślina?
Prawidłowa nazwa gatunkowa rośliny to wilczomlecz nadobny (Euphorbia pulcherrima). Gwiazda betlejemska wywodzi się z Ameryki Południowej, głównie z rejonów Meksyku, i w tamtejszych warunkach osiąga naprawdę duże rozmiary – nawet 4 m wysokości! U nas ceniona jest ze względu na swoje walory dekoracyjne.
Kwiaty poinsecji są maleńkie, kuliste i można je zauważyć w środku barwnych przykwiatków (przylistków), które w potocznym ujęciu często są nazywane kwiatami, choć to w rzeczywistości zmodyfikowane liście.
To właśnie dzięki nim gwiazda betlejemska zrobiła światową karierę jako roślina w doniczce idealna na święta Bożego Narodzenia! Są dorodne i pięknie ukształtowane, niczym barwna gwiazda pośród intensywnej zieloności, czemu poinsecja zawdzięcza swoją drugą nazwę. W przyrodzie mają za zadanie wabić owady, ale dla nas najważniejsze jest, że doniczka z gwiazdą betlejemską będzie tak wspaniale cieszyła oko w porze, gdy większość roślin przeszła w stan spoczynku.
Największą popularnością szczycą się okazy z przykwiatkami barwy czerwonej, które w połączeniu z zielenią liści tworzą jedną z najbardziej kojarzących się z Bożym Narodzeniem kolorystycznych kompozycji.
Nie wszyscy wiedzą, że roślinę można zakupić także w wariantach z białymi, różowymi, pomarańczowymi czy też kremowymi kwiatostanami, ale są one trudniej dostępne. Spośród nich szczególnie efektownie prezentują się białe odmiany poinsecji. Mylne jest przekonanie, że kolor kwiatów można zmienić w zależności od odczynu pH gleby, tak jak to jest w przypadku hortensji.
Gwiazda betlejemska – jak kupić odpowiednią roślinę?
Przy zakupie gwiazdy betlejemskiej koniecznie dokładnie przyjrzyjmy się roślinie – czy jej liście mają zdrowy wygląd, czy łodyżki nie są nadłamane, czy nie ma innych widocznych uszkodzeń? Jeśli mamy taką możliwość, sprawdźmy, czy poinsecja nie była przez dłuższy czas wystawiona na oddziaływanie bardzo niskich temperatur, np. na zewnątrz.
Przypatrzmy się ponadto, jak wygląda ziemia wewnątrz doniczki. Nie może być wysuszona na wiór, ale też nie powinno w niej być nadmiaru wody. W razie wątpliwości lepiej poszukać innego sklepu ogrodniczego czy kwiaciarni, bo takie warunki mogą roślinie bardzo mocno zaszkodzić. Niosąc lub wioząc gwiazdę betlejemską do domu, uważajmy, by była zabezpieczona przed opadami śniegu i podmuchami zimnego wiatru. Te rośliny zdecydowanie lubią ciepło.
Pamiętajmy również, że poinsecja to roślina trująca – szkodliwy jest mleczny sok z jej uszkodzonych części. Podczas jej przycinania korzystajmy z rękawic i zawsze myjmy ręce, jeśli obrywaliśmy jej liście. Lepiej nie mieć w domu gwiazdy betlejemskiej, jeśli są w nim zwierzęta albo małe dzieci. Może okazać się szczególnym zagrożeniem dla kotów, które lubią podgryzać zielone liście i inne części różnych roślin.
Kupiliśmy gwiazdę betlejemską – co jej musimy zapewnić?
Jeżeli nie chcesz, aby poinsecja uwiędła jeszcze przed świętami Bożego Narodzenia, musisz zapewnić jej odpowiednie warunki. Oto garść praktycznych porad, jak pielęgnować gwiazdę betlejemską.
Podłoże
Podłoże powinno być próchnicze, żyzne, o współczynniku pH 5-6,5. Ważna jest dobra przepuszczalność, zatem warto zadbać także o drenaż w doniczce, np. z wykorzystaniem keramzytu.
Dostęp do światła
Dla gwiazdy betlejemskiej najlepsze będzie rozproszone światło, nie ustawiajmy jej w miejscu, gdzie będzie narażona na oddziaływanie intensywnych promieni słonecznych. Jeżeli postawimy roślinę daleko od okna, pamiętajmy, by miała dostęp przynajmniej do sztucznego światła.
Optymalna temperatura
Temperatura w pomieszczeniu, gdzie stoi doniczka z gwiazdą betlejemską powinna wynosić ok. 20 stopni. Nie stawiajmy poinsecji w pobliżu kaloryfera, kominka i innych źródeł ciepła, unikajmy także przeciągów.
Podlewanie
Pielęgnacja rośliny wiąże się również z koniecznością dość częstego nawadniania. Utrzymujmy stałą wilgotność gleby (zwykle trzeba będzie podlewać gwiazdę betlejemską co ok. 2 dni), w przeciwnym razie jej liście mogą zacząć opadać. Jeżeli widzimy, że stają się żółte lub brązowe i więdną, a poinsecja ma zapewnioną odpowiednią ilość wody, przyczyną może być zbyt wysuszone powietrze w pomieszczeniu.
Miejmy również na uwadze, by podlewać gwiazdę betlejemską z umiarem. Nadmiar wody nagromadzony w podstawce doniczki należy wylać, bo może być dla rośliny bardziej niebezpieczny niż jej niedobór. Jeśli utrzymuje się przez długi czas, powoduje gnicie korzeni i psuje wygląd liści.
Nawożenie
Zapotrzebowanie gwiazdy betlejemskiej na składniki pokarmowe jest umiarkowane, ale jeśli czasem dodamy dawkę nawozu do wody, którą ją podlewamy, liście poinsecji tylko na tym skorzystają. Staną się bujniejsze i będą miały zdrowy wygląd.
Jeśli chcemy, by nasza gwiazda betlejemska zawsze cieszyła oko, najlepiej podlewać ją nawozem zimowym do kwiatów co ok. 3 tygodnie. Dopiero co kupionej rośliny raczej nie ma sensu nawozić, bo zwykle przeznaczoną do sprzedaży poinsecję sadzi się w doniczce, w której jest odpowiednio użyźniona ziemia.
Przycinanie – czy jest korzystne dla tej rośliny?
Dobrym pomysłem jest przycięcie poinsecji wiosną (najlepszym miesiącem do wykonania tego zabiegu będzie maj). Skracając łodygę o połowę, pomagamy jej uzyskać ładny kształt i dobre rozkrzewienie. Stare, zniszczone pędy zostają przy okazji usunięte, a roślina zostaje pobudzona do wzrostu.
Kiedy przesadzać gwiazdę betlejemską?
Warto wiedzieć, że raz do roku gwiazda betlejemska powinna być też przesadzana, nawet jeśli nie ma jeszcze potrzeby użycia większej doniczki. Najlepiej zrobić to wiosną, tuż po przycięciu. Pamiętajmy jednak, że jeśli wsadzamy roślinę ponownie do starej doniczki, powinniśmy ją dokładnie wyczyścić przed nasypaniem nowej ziemi.
Jak sprawić, by gwiazda betlejemska przetrwała do następnych świąt Bożego Narodzenia?
Gwiazda betlejemska to roślina wieloletnia, ale gdy zakończy się jej okres kwitnienia, przepiękne kolorowe przylistki znikają. W naturalnych warunkach poinsecja staje się wówczas rośliną obficie pokrytą jedynie zielonymi liśćmi.
Wiosną gwiazda betlejemska przechodzi w stan spoczynku, nie dziwmy się więc, gdy pod koniec zimy zgubi wszystkie liście. Trzeba wówczas ją całą przyciąć i przez ok. 1-2 miesiące zapewnić jej niższą temperaturę (oscylującą w granicach 12-16 stopni).
Aby dotrwała do przyszłego roku, zaleca się również stopniowe zwiększenie poziomu zaciemnienia w miejscu, gdzie stoi gwiazda betlejemska. Docelowo roślina powinna się znajdować w ciemnym pomieszczeniu przez ok. 14 godzin na dobę. Podlewanie i nawożenie nie jest w tym czasie potrzebne. Przełom marca oraz kwietnia to pora, byśmy znów umieścili ją tam, gdzie panuje dość wysoka temperatura i gdzie wpada więcej promieni słonecznych.
Złamana łodyga poinsecji – co robić?
Przyniosłaś do domu najokazalszą sadzonkę poinsecji i pielęgnowałaś ją najstaranniej, jak mogłaś, ale tuż przed Bożym Narodzeniem jej najpiękniejszy pęd się złamał. Katastrofa? Wcale nie. Gwiazda betlejemska jest często wykorzystywana jako kwiat cięty. Jeśli umieścisz jej łodygę w wodzie, nadal będzie się pięknie prezentowała na świątecznym stole. Wybierz ładny wazon i włóż do niego poinsecję jako element bukietu czy nawet pojedynczo.
Po ułamaniu łodygi będzie z niej wyciekał sok. Aby temu zapobiec, zanurz ją na chwilę w ciepłej, ale nie gorącej, wodzie. Dopiero teraz możesz ją przełożyć do zimnej wody z odżywką. Gwiazda betlejemska w wazonie będzie ozdobą nie tylko na pierwszy i drugi dzień świąt, ale może doczekać do Nowego Roku, a nawet święta Trzech Króli!
Podsumowanie
Gwiazda betlejemska uprawiana jest niemal na całym świecie. To zdecydowanie jedna z najpopularniejszych zimowych roślin kwitnących! W naszym kręgu kulturowym efektowny pokrój poinsecji stał się nawet jednym z symboli świąt Bożego Narodzenia.
Już w listopadzie sklepy ogrodnicze, markety i kwiaciarnie wypełniają się mnóstwem tych roślin w doniczkach, a ceny są naprawdę przystępne. Mamy nadzieję, że dzięki naszym poradom pielęgnacja gwiazdy betlejemskiej nie przysporzy Ci kłopotów, gdy skusisz się na jej zakup albo otrzymasz ją w prezencie.
Odpowiednia ziemia, regularne podlewanie (uważając na nadmiar wody) i zapewnienie właściwego stanowiska dla rośliny to już połowa sukcesu! Gdy odpowiednio poprowadzisz jej uprawę, gwiazda betlejemska dotrwa w idealnym stanie do przyszłego roku.
