Jak poprawić wentylację w mieszkaniu?

Nieefektywny system wentylacji może prowadzić do szeregu przykrych konsekwencji, zarówno dla zdrowia mieszkańców, jak i kondycji budynku. Jej niewydolność czy liczne zanieczyszczenia, gromadzące się latami, ograniczają napływ świeżego powietrza, a także utrudniają odprowadzanie tego “zużytego”. Chcąc zadbać o odpowiednią jakość powietrza w swoim domu, należy na bieżąco śledzić sprawność systemów.

W poniższym artykule znajdziesz najważniejsze informacje, dotyczące typów wentylacji, wraz ze wskazówkami dotyczącymi poprawy ich działania.

Rodzaje wentylacji

Obecnie wyróżnić można trzy typy wentylacji — grawitacyjną, mechaniczną oraz hybrydową. Każda z nich pozwala na zapewnienie stałego dopływu świeżego powietrza do pomieszczeń, zapewniając maksymalny komfort dla domowników.

• Jak przechowywać rower w mieszkaniu? Praktyczne porady i rozwiązania

Wybierając odpowiedni typ wentylacji do budynku, należy przestrzegać ściśle określonych norm i przepisów prawnych. Tą najważniejszą jest norma PN-83/B-03430 Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej — Wymagania, wraz ze zmianą do normy PN-83/B-03430/Az3:2000.

Wentylacja grawitacyjna

Wentylacja naturalna działa na podstawie prawa fizyki — grawitacji. Jest to najprostszy i najstarszy typ wentylacji, który występuje w większości polskich domów.

System wentylacji grawitacyjnej wykorzystuje liczne nawiewniki okienne i otwory wentylacyjne, które umożliwiają wymianę powietrza.

Zimne powietrze wpada do wnętrza przez nawiewniki, gdzie miesza się z ciepłym powietrzem w pomieszczeniach. Następnie ciepłe powietrze o większej gęstości unosi się do góry, skąd trafia do kanałów wentylacyjnych, które odprowadzają je na zewnątrz, za pośrednictwem kanałów i kominów wentylacyjnych.

Tego typu wentylacja najczęściej wykorzystywana jest w budynkach wielorodzinnych, w tym blokach mieszkalnych. W starych budownictwach najczęściej stosowano zbiorcze kanały wentylacyjne, które łączyły się we wspólnych kanałach wentylacyjnych.

W nowym budownictwie coraz częściej spotkać można kanały indywidualne, wewnątrz których wszystkie łazienki i kuchnie w całym pionie mają odrębne kanały wentylacyjne.

Wentylacja grawitacyjna najczęstsze problemy

• zależna od warunków atmosferycznych — aby możliwa była wymiana powietrza, temperatura na zewnątrz musi wynosić co najmniej 12 stopni mniej, w stosunku do poszczególnych pomieszczeń wewnątrz budynku. Latem, gdy temperatury na zewnątrz są wysokie, dopływ powietrza zewnętrznego jest znikomy, ponieważ różnica ciśnień jest za niska.
• Prowadzi do wychłodzenia mieszkania — wentylacja grawitacyjna pobiera świeże powietrze z zewnątrz, dlatego do pomieszczeń trafia powietrze o takiej samej temperaturze, jak ta panująca na dworze. Następnie chłodniejsze powietrze wypycha z pomieszczeń to cieplejsze, co w okresie zimowym może prowadzić do nadmiernej utraty ciepła.
• Wentylacja poza kontrolą — w przypadku wentylacji grawitacyjnej użytkownik nie jest w stanie w żaden sposób wpływać na przepływ powietrza. Wszystkie procesy zachodzą samoistnie, bazując na podstawowych prawach fizyki. Użytkownicy nie mają również możliwości zainstalowania dodatkowych filtrów, które zapewniłyby dopływ powietrza zewnętrznego o najwyższych parametrach jakościowych.
• Ciąg wsteczny — dla skuteczności wentylacji grawitacyjnej konieczne zapewnienie dopływu chłodnego powietrza z zewnątrz. Wysoka szczelność okien i brak nawiewników może prowadzić do odwrócenia ciągu, w którym powietrze nie mogąc wydostać się na zewnątrz, zmieni kierunek i zacznie się przedostawać do środka pomieszczenia.

Wentylacja grawitacyjna – zasada działania

Wentylacja mechaniczna

Wentylacja mechaniczna, często określana również wentylacją wymuszoną dla swojego działania wykorzystuje urządzenia wentylacyjne. Zastosowanie napędzanego silnikiem elektrycznym mechanizmu pozwala w pełni kontrolować wentylację, dostosowując intensywność wymiany powietrza do własnych potrzeb.

Tym, co wyróżnia wentylację mechaniczną, jest jej całkowita niezależność od warunków panujących na zewnątrz. Osoby decydujące się na montaż wentylacji mechanicznej nie muszą montować nawiewników, by świeże powietrze dostawało się do wnętrz. Cecha ta jest szczególnie istotna w okresie zimowym. Wentylacja mechaniczna nie wymusza otwierania okien, zapobiegając tym samym nadmiernemu wychładzaniu pomieszczeń.

Aby zwiększyć efektywność wentylacji mechanicznej, można ją dodatkowo rozbudować o rekuperator, zyskując wówczas dodatkową kontrolę nad odzyskiem ciepła.

Wentylacja mechaniczna — najczęstsze problemy

• Wysoki koszt montażu i eksploatacji — decydując się na montaż wentylacji mechanicznej, należy liczyć się z kosztami powyżej 10 tys. zł oraz późniejszymi wysokimi kosztami związanymi z jej eksploatacją. Wentylacja działa na prąd, a dodatkowo wymaga regularnej wymiany filtrów oraz serwisowania.
• Działanie uzależnione od dostaw prądu — cały mechanizm napędzany jest silnikiem elektrycznym. Tym samym, nawet chwilowa przerwa w dostawie prądu sprawia, że system wentylacyjny przestaje działać.
• Problematyczna instalacja — aby system mógł działać sprawnie, wymaga zastosowania odpowiednich przewodów nawiewnych i wywiewnych. O ile na etapie projektowania domu nie powinno to stanowić większego wyzwania, tak stworzenie nowej instalacji w już istniejącym budynku może się okazać problematyczne.

Wentylacja hybrydowa

Ten typ wentylacji łączy w sobie cechy zarówno wentylacji grawitacyjnej, jak i mechanicznej. W zależności od warunków panujących na zewnątrz oraz w pomieszczeniach.

Zastosowanie połączenia obu systemów wentylacji pozwala na optymalizację kosztów związanych z użytkowaniem wentylacji.

Wentylacja — najczęstsze problemy:

• duży przewiew, niekiedy również przeciągi, szczególnie na wyższych kondygnacjach,
• wtłaczanie powietrza usuwanego z mieszkania, do wnętrza mieszkań znajdujących się na wyższych piętrach,
• zakrywanie kratek wentylacyjnych, w celu zmniejszenia przeciągów,
• niesprawne przewody wentylacyjne,
• błędy architektoniczne i projektowe, które sprawiają, że zużyte powietrze nie może być skutecznie odprowadzane na zewnątrz.

Chłodzenie pomieszczenia wentylatorem

Jak sprawdzić działanie wentylacji?

Chcąc samodzielnie sprawdzić skuteczność wentylacji, warto przede wszystkim obserwować wnętrze. Istnieje szereg objawów, które wskazują, że wentylacja w mieszkaniu nie działa poprawnie. Wśród tych najważniejszych wymienić należy:

• Zaparowane szyby — pierwszym objawem, mogącym wskazywać na niewydolność systemu wentylacji jest osiadanie na powierzchniach pary wodnej. Szczególny niepokój powinno wzbudzić długotrwałe utrzymywanie się wilgoci po kąpieli. Krople wody na kafelkach i lustrach, utrzymujące się nawet do kilku godzin po wyjściu z łazienki mogą wskazywać na zanieczyszczenie kanału wentylacyjnego.
• Nieprzyjemny zapach — o tym, że wentylacja nie działa sprawnie, świadczy również roztaczająca się po wnętrzach nieprzyjemna woń stęchlizny, oparów z gotowania czy dymu tytoniowego.
• Pleśń — wykwity pleśni to najbardziej widoczna oznaka nieodpowiedniego przepływu powietrza. Może się pojawiać na ścianach i sufitach, w różnych pomieszczeniach.
• Ciąg wsteczny — można go zaobserwować, gdy powietrze, zamiast wydostawać się z pomieszczeń, wpada do ich wnętrz.

Ponadto warto zwracać uwagę na szereg objawów niewidocznych, takich jak złe samopoczucie domowników, nawracające bóle głowy, utrzymujące się zmęczenie oraz tzw. objawy syndromu chorego budynku.

[[kategoria1600:6]]

Sprawdzone metody na poprawę wentylacji

Odpowiednio zaprojektowana wentylacja zapewnia wysoką skuteczność wymiany powietrza. Jednak nawet z pozoru niewielkie niedociągnięcia mogą prowadzić do ograniczenia jej skuteczności. Właśnie dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób zwiększyć jej skuteczność. Należy przy tym pamiętać, że wszystkie działania powinny być podejmowane w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego.

Zacznij od oczyszczenia kratki wentylacyjnej

Podstawowym działaniem, które należy podjąć, chcąc poprawić wentylację w pomieszczeniach, jest oczyszczenie kratek wentylacyjnych we wszystkich pomieszczeniach. Zanieczyszczenia osadzające się na ich powierzchni mogą ograniczać przepływ powietrza nawet o 60%.

Zainwestuj w rozwiązania wspomagające wentylację

Aby poprawić wentylację wewnątrz pomieszczeń, warto rozważyć modernizację istniejącej wentylacji grawitacyjnej. W tym celu warto zastosować wspomaganie w postaci nasadów kominowych.

Nasady kominowe montowane są na szczycie komina, stabilizując ciąg powietrza w jego wnętrzu. Gdy ten okazuje się za słaby, uruchamia się mechanizm wspomagający.

Co ważne, rozwiązanie to jest stosunkowo tanie i proste w montażu, a przy tym, nie wymagają aktualizacji projektu budowlanego.

Wspomagaj wentylację grawitacyjną wentylacją okienną

Szczelne okna zapobiegają nadmiernej utracie ciepła i tym samym pomagają przetrwać chłodne zimowe wieczory, jednak w połączeniu z dociepleniem budynku, mogą być zmorą dla skutecznej wentylacji. Wówczas pomocny może się okazać montaż nawiewników okiennych.

Zastosowanie nawiewników zwiększa drożność wentylacji, sprawiając, że do pomieszczeń dostaje się chłodne powietrze, niezbędne do działania wentylacji.

Wykonanie nawiewników okiennych jest przy tym jedną z podstawowych instalacji, wykonywanych w celu poprawienia wentylacji w mieszkaniu. Jej wykonanie również nie wymaga wprowadzenia zmian do projektu budowlanego.

Wspomagaj wentylację mieszkania wietrzeniem okien

Wentylatory wyciągowe

Kolejnym sposobem wspierającym przepływ powietrza w wentylowanych pomieszczeniach jest zastosowanie wentylatorów wyciągowych. To niewielkie mechanizmy, które montuje się zamiast kratek, u wylotu kanałów wentylacyjnych, w oknach lub na ścianie zewnętrznej budynku.

Zastosowanie tej metody, w niektórych przypadkach musi być poprzedzone uzyskaniem stosownego pozwolenia. Wentylacja mechaniczna wywiewna jest wysoce skuteczna, jednak nie może być stosowana w pomieszczeniach, w których zainstalowano urządzenia z otwartym paleniskiem na paliwa stałe, płynne lub gazowe.

Wybierając tę metodę, można zdecydować się na takie rozwiązania jak:

• wentylacja higrosterowana — urządzenie wentylacyjne, bazujące na działaniu wentylacji grawitacyjnej, wyposażone w wilgotnościomierz, który powoduje załączenie wentylacji po przekroczeniu określonego poziomu wilgoci wewnątrz pomieszczenia,
• kratki termosterowane — montowane w miejsce tradycyjnych kratek, załączają się w przypadku przekroczenia określonej temperatury,
• nawiewniki ciśnieniowe — pozwalają wyregulować ciśnienie, tak, by to wewnątrz pomieszczeń nie było niższe niż na zewnątrz.

Zastąpienie wentylacji grawitacyjnej mechaniczną

Rozważając możliwość poprawy wydolności wentylacji w domu i mieszkaniu, warto rozważyć zastąpienie dotychczasowej wentylacji naturalnej, wentylacją nawiewno-wywiewną. Zastosowane w niej mechanizmy odpowiadają za wdmuchiwanie powietrza do pomieszczeń, a następnie usuwanie zużytego powietrza na zewnątrz.

Tego typu wentylację można regulować ręcznie, dzięki czemu możliwe jest dostosowanie poziomu jej działania do potrzeb mieszkańców.

Wentylacja mechaniczna sprawdzi się szczególnie dobrze w połączeniu z rekuperacją. Rekuperator wciąga powietrze w dwóch kierunkach naraz, równocześnie wyprowadzając zanieczyszczone powietrze odpowiednim kanałem, drugim z kolei pobierając świeże powietrze z zewnątrz. Następnie w czepni dochodzi do przekazania ciepła z powietrza zużytego, do tego świeżego, które trafia do wnętrza mieszkania.

Dlaczego tak ważny jest swobodny przepływ powietrza?

Wymiana powietrza jest niezbędna dla zapewnienia zdrowia i dobrego samopoczucia domowników. Zbyt szczelne okna i ściany, wskutek docieplania budynku sprawiają, że dotychczas sprawna wentylacja przestaje działać. Wówczas jakość powietrza wewnątrz mieszkania często jest jeszcze bardziej zanieczyszczone niż na zewnątrz.

Brak wentylacji lub jej niewydolność sprawiają, że powietrze nie może swobodnie napływać do pomieszczeń, co prowadzi do wystąpienia objawów Syndromu Chorego Budynku. U mieszkańców pojawiają się dolegliwości bólowe oraz nadmierne zmęczenie, które utrudniają funkcjonowanie.

Dodatkowo mając do czynienia ze złą wentylacją, należy się liczyć z niszczeniem budynku. Zimą w mieszkaniach gromadzić się może wilgoć, w wyniku której na ścianach rozwijać się może niebezpieczna dla zdrowia pleśń.

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia przykrych symptomów, do których rozwoju prowadzi zła wentylacja, warto podjąć samodzielne kroki, pozwalające na zwiększenie jej skuteczności, bez konieczności ponoszenia wysokich kosztów.

Autor

Maria