Jak przechowywać marchew na zimę? Marchew, buraki, seler i inne
Mówi się, że od przybytku głowa nie boli. Czasami mamy możliwość zakupić większe ilości warzyw po okazyjnej cenie, np. od znajomego rolnika, lub samodzielnie uprawiamy je na działce, a plonów jest tyle, że nie sposób wszystkiego przejeść. W tego typu sytuacjach warto przechować je na zimę. Warzywa korzeniowe, takie jak marchew, burak czy seler, w odpowiednich warunkach zachowają swój wygląd, smak i wartości odżywcze przez długie miesiące. Przeczytaj nasze porady na temat przechowywania różnych plonów!
Spis treści
Które warzywa przechowują się przez zimę?
Długi okres przechowywania, nawet kilka miesięcy, mają m.in. marchewki, buraki, chrzan, korzenie pietruszki, selery, pory, kapusta, chrzan, cebula i czosnek. Krócej (do kilkunastu dni) przechowują się rzodkiewki, kalafiory, pomidory, ogórki czy kalarepy, natomiast bardzo niską trwałość przechowalniczą mają warzywa naciowe i liściowe, np. sałata, seler naciowy, natka pietruszki, botwinka (da się je przechować maksymalnie przez kilka dni).
Poniżej opiszemy sposoby na przechowywanie warzyw korzeniowych i bulwiastych w okresie zimowym, zwłaszcza marchwi, która jest jednym z najczęściej przechowywanych warzyw w domach Polaków.
Jak przechowywać warzywa na zimę?
Optymalnie jest przechowywać warzywa korzeniowe w specjalnie dostosowanej do nich chłodni, ale kto ma taką możliwość w warunkach domowych? Na szczęście istnieje wiele miejsc, które mogą sprawdzić się niemal równie dobrze.
Właściciele domów jednorodzinnych najczęściej decydują się na umieszczenie warzyw na zimę w piwnicy, na strychu, a nawet w kopcu, altanie czy ziemiance na działce. Przy sprzyjających warunkach pogodowych niektóre warzywa mogą też przezimować w polu.
Trwałość większości plonów można przedłużyć poprzez umieszczenie ich w lodówce. Mieszkańcy bloków często wręcz nie mają innej możliwości. Należy jednak pamiętać, żeby zużywać takie zapasy możliwie najszybciej, bo w miarę upływu czasu tracą one coraz więcej wartości odżywczych, mogą też więdnąć, psuć się lub usychać.
Co ma wpływ na zdolność przechowalniczą różnych warzyw?
Odpowiednia temperatura i wilgotność są w stanie zapewnić długi czas przechowywania warzyw w niezmienionym stanie. Dużą rolę odgrywa odmiana – późne odmiany z reguły można przechowywać dłużej. Warzywa przeznaczone do przetrzymania przez zimę nie mogą być też przemarznięte, uszkodzone ani dotknięte chorobami. Nie zbieramy ich w deszczową pogodę.
Na trwałość przechowalniczą wpływa ponadto termin zbioru – warzywa powinny być dobrze wyrośnięte, ale nie przerośnięte, nie spóźniajmy się więc zbytnio z ich wykopaniem/wyrwaniem. Jest to szczególnie ważne w przypadku czosnku i cebuli.
Jeśli chodzi o warzywa korzeniowe, takie jak marchew, buraki czy pietruszka, to często stosuje się siew opóźniony – do przełomu maja i czerwca. Podobnie jest z kapustą odmiany Kamienna Głowa, którą wysiewa się na początku maja, podczas gdy w przypadku odmian bardziej odpornych na pękanie termin siewu przypada od końca marca do połowy kwietnia.
Przechowywanie warzyw w lodówce
Kopiec jako metoda na przechowywanie warzyw
Jeśli mamy działkę, możemy skorzystać ze starego sposobu przechowywania warzyw. Ułóżmy je w kopcach w wykopanych rowach i przysypmy z wierzchu kilkucentymetrową warstwą ziemi. Na marchewki, selery, ziemniaki czy korzeń pietruszki optymalne będą wykopy o głębokości ok. 55 cm oraz szerokości 45 cm. Burak czy kapusta mogą być przechowywane płycej (ok. 25 cm).
Dół można wcześniej wyłożyć gałęziami, aby zabezpieczyć plony przed dostępem szkodników. Pomiędzy poszczególnymi warstwami warzyw warto stosować przesypywanie piaskiem. Jeśli pojawią się przymrozki, na wierzchu kopca należy usypać dodatkową warstwę ziemi, przykryć grubo słomą i na nią nasypać kolejne kilkanaście centymetrów ziemi.
Ważne jest, by co roku kopce z warzywami znalazły się w innych miejscach i aby nie zostawiać żadnych resztek organicznych po zimie. Dzięki temu unikniemy przenoszenia się chorobotwórczych patogenów, które mogłyby zaatakować nasze zbiory.
Warzywa pozostawione w gruncie na zimę
Czasami można pozostawić warzywa na sezon zimowy tam, gdzie rosły. Ten sposób znajduje zastosowanie zwłaszcza w przypadków porów i niektórych, bardziej wytrzymałych, odmian pietruszki. Dodatkowo zaleca się okrycie upraw słomą.
[[kategoria30:6]]
Jak przygotować marchew do długiego przechowywania?
Generalnie, warzyw przeznaczonych do przechowywania przez zimę nie powinno się myć, wystarczy delikatne oczyszczenie ich z grudek ziemi. Wybierz marchewki nieuszkodzone, jędrne, bez widocznych przebarwień i odetnij wierzchołki.
Następnie korzenie marchwi umieść w przewiewnym miejscu, aby lekko podeschły. Nie mogą być jednak wystawione na oddziaływanie promieni słonecznych. Następnie możesz je położyć tam, gdzie spędzą całą zimę.
Zapasy marchwi – sposób przechowywania w okresie zimowym
Marchew dobrze się przechowa, jeśli będzie miała zapewnione odpowiednie warunki. W miejscu, gdzie ją umieścimy, temperatura nie może spadać poniżej zera, najlepiej, kiedy wynosi 1-4 stopnie. Wilgotność powinna być umiarkowana – powietrze zbyt suche sprzyja wysychaniu marchwi, z kolei nadmiar wilgoci może skutkować rozwojem grzybów.
Jeśli nasza piwnica, spiżarnia, strych czy garaż spełniają te kryteria, to można w nich zrobić miejsce dla marchewki. Niektórzy decydują się też wykorzystać osłonięty balkon, taras, szopę lub jakieś inne pomieszczenie gospodarcze do przechowywania warzyw.
W czym przechowywać marchew? Najlepiej w skrzynkach lub pryzmach. Aby zapobiec jej wysychaniu, dobrze jest przesypać poszczególne warstwy wilgotnym piaskiem. Najpierw sypiemy na dno kilka centymetrów piasku, następnie układamy marchewki, potem znów piach, marchew i tak na przemian, aż do osiągnięcia pełnej wysokości pojemnika. W skrzynkach na samym dnie można też umieścić warstwę mchu torfowca, który pomoże utrzymać wilgoć.
Można też przechowywać marchew w niezawiązanych plastikowych workach wypełnionych trocinami. Sprawiają one, że korzenie długo zachowują jędrność i chronią przed rozwojem grzybów. Niektórzy wykorzystują w tym celu igły drzew iglastych, które skutecznie zapobiegają pojawieniu się pleśni na zapasach marchewki. Właściwości niszczenia chorobotwórczych mikroorganizmów wykazują poza tym łuski cebuli czy czosnku.
Starym sposobem, dzięki któremu możemy cieszyć się smakiem jędrnych korzeni marchwi przez całą zimę, jest zanurzenie ich w glinie rozcieńczonej wodą. Gdy zaschnie, utworzy się skorupka, która wspaniale ochroni warzywo przed utratą wody.
Marchew w skrzynce
Przechowywanie innych warzyw
Jak przechowywać ziemniaki na zimę?
Ziemniaki źle tolerują bardzo niskie temperatury, dlatego nie powinno się ich trzymać w lodówce. Miejsce ich przechowywania musi być pozbawione dostępu światła słonecznego i niezbyt wilgotne. Pojemniki muszą zapewniać dobrą cyrkulację powietrza – świetnie sprawdzą się np. skrzynie z otworami lub wiklinowe kosze. Lepiej nie używać folii.
Babciny sposób mówi, że to warzywo powinno być umieszczone razem z żołędziami i kasztanami. Rolą tych pierwszych jest zabezpieczenie ziemniaków przed wysychaniem, natomiast kasztany mają zapobiegać rozwojowi kiełków. Można też zastosować kopcowanie.
Jak przechowywać seler korzeniowy?
Trwałość przechowalnicza selera może wynosić nawet pół roku, choć występują pewne różnice w zależności od odmiany i terminu zbioru. Korzenie nie mogą być ani zbyt młode, ani za stare. Jeśli rozsada była posadzona w połowie maja, to odpowiednią porą na wykopanie warzyw będzie połowa października.
Na ich trwałość przechowalniczą wpływ ma ponadto odpowiednie nawożenie. Jeśli seler będzie miał podane duże dawki azotu o zbyt późnej porze, może to zdecydowanie pogorszyć jego zdolność do przetrwania zimy. Podobnie jest z uprawami, którym nie zapewniono dostatecznej ilości wody w okresie wzrostu.
Istotne jest, aby w miejscu przechowywania selera nie było zbyt wysokiej temperatury, w przeciwnym razie utraci on wiele substancji odżywczych. Warzywo można przechowywać w podobny sposób jak marchewkę, najczęściej umieszcza się je w skrzynkach w piwnicy lub (w przypadku większych ilości) w kopcach.
Przechowywanie warzyw na zimę – buraki
Dobrej jakości warzywa zebrane w odpowiednim czasie powinny przechować się w piwnicy lub innym chłodnym i zacienionym miejscu naprawdę długo. Można zastosować do nich takie same metody, jak w przypadku marchewki. W lodówce buraków nie powinno się trzymać dłużej niż 30-40 dni, potem będą wysychać i stracą swoje właściwości.
Przechowywanie czosnku i cebuli
W przypadku tych warzyw należy pamiętać, że muszą mieć one niską wilgotność. Miejsce przechowywania czosnku i cebuli w okresie zimy powinno być jak najbardziej przewiewne. Można rozłożyć je na macie ze słomy, umieścić w pojemnikach z otworami lub zapakować do jutowych worków.
Tradycyjna metoda zakłada wykorzystanie starych rajstop – wkładamy cebule lub główki czosnku do środka, po każdej robiąc pętelkę. W ten sposób otrzymujemy coś w rodzaju wieńca, który można zawiesić w suchym miejscu. Za każdym razem, gdy potrzebne nam będzie warzywo, po prostu odetniemy jeden fragment rajstop.
Odpowiednia temperatura przechowywania czosnku i cebuli to 1-7°C. Warzyw nie wolno pozbawiać zewnętrznych łusek, aby nie zaczęły się psuć. Przed umieszczeniem w miejscu docelowym muszą być również całkowicie suche.
Jak przechowywać marchew i inne warzywa przez zimę? Podsumowanie
Warzywa korzeniowe stosunkowo dobrze się przechowują. W przypadku większości z nich możemy zastosować takie same metody. Są nimi kopcowanie, umieszczenie w chłodnym i zacienionym miejscu, a nawet pozostawienie na polu. Pamiętajmy, że tam, gdzie trzymamy nasze plony, nie powinno dochodzić do spadku temperatury poniżej zera, dla większości warzyw optymalne będzie kilka stopni Celsjusza.
Pojemniki, w których trzymamy marchew, selery, buraki, ziemniaki itp. muszą zapewniać dobrą cyrkulację powietrza, w przeciwnym razie może dojść do rozwoju pleśni. Trwałość przechowalnicza warzyw zależy także od jakości plonów oraz sposobu przygotowania ich do długiego przechowywania (np. dokonania zbioru w odpowiednim momencie).
