Jak uprawiać warzywa w tunelu foliowym?
Tunele foliowe mają szereg zalet, zwiększając możliwości uprawy warzyw, owoców oraz roślin ozdobnych. Stosowanie szczelnych osłon sprawia, że siew oraz produkcję rozsady można rozpocząć znacznie wcześniej, z kolei rośliny ciepłolubne będą się prawidłowo rozwijać również w naszych warunkach klimatycznych. Jeżeli więc zamierzasz zwiększyć swoje plony lub dopiero rozpoczynasz swoją przygodę z uprawą warzyw, koniecznie poznaj zalety stosowania tuneli foliowych. Dowiedz się, na co należy zwrócić szczególną uwagę, a także jakie rośliny uprawiać pod osłonami.
Spis treści
Zalety tunelu foliowego
Tunel foliowy to znacznie tańsza alternatywa dla tradycyjnych szklarni ogrodowych. Jego montaż nie wymaga specjalnych umiejętności i nie zabiera zbyt wiele czasu. Co więcej, taką konstrukcję wyróżnia szereg zalet, wśród których za najważniejsze uznawane są:
- zabezpieczenie upraw przed inwazją szkodników,
- zapewnienie sprzyjającego rozwojowi roślin mikroklimatu, poprzez stałe kontrolowanie temperatury oraz poziomu wilgotności,
- zabezpieczenie roślin przed szkodliwym działaniem warunków atmosferycznych,
- zabezpieczenie roślin przed przelaniem i gniciem, na skutek działania długotrwałych opadów,
- możliwość uprawy warzyw ciepłolubnych,
- przyspieszenie planowania upraw nawet o 2 do 4 tygodni,
- wydłużenie sezonu wegetacyjnego.
Jaki tunel foliowy wybrać?
Tunele foliowe są dostępne w różnych wariantach, które różnią się między sobą istotnymi elementami. Szukając tego, dopasowanego do własnych potrzeb, powinieneś zwrócić uwagę przede wszystkim na jego wysokość. Na rynku dostępne są tunele foliowe niskie (do maksymalnie 1,5 m) oraz wysokie (powyżej 1,5 m).
Tunele niskie doskonale sprawdzają się jako inspekty, a przy tym, mogą być z powodzeniem stosowane również na mniejszych powierzchniach. Są jednak mniej komfortowe w użytkowaniu. Z uwagi na mniejszą powierzchnię mogą być przy tym bardziej narażone na zmiany temperatury.
Tunele wysokie są znacznie wygodniejsze — umożliwiają swobodne przemieszczanie się, bez konieczności schylania, a przy tym umożliwiają uprawę również wysokich warzyw i drzew. Jednak, z uwagi na ich rozmiary zajmują znacznie większą przestrzeń, przez co mogą się pojawić trudności z ich wkomponowaniem w architekturę ogrodu.
Następnym elementem, na który należy zwrócić uwagę, jest długość tunelu foliowego. Ta powinna być uzależniona od wielkości ogrodu oraz potrzeb uprawowych.
Warto również zwrócić uwagę na samą konstrukcję tunelu. Na rynku dostępne są tunele foliowe metalowe, które wyróżniają się znacznie wyższym poziomem trwałości i odporności na czynniki zewnętrzna, w tym na działanie silnych wiatrów oraz tunele ogrodowe PCV.
Nie bez znaczenia jest również materiał pokryciowy. W tunelach wykorzystuje się folię zwykłą, która pozwala na lepsze utrzymanie temperatury oraz perforowaną, która gwarantuje stały dopływ powietrza. Wybierając tę właściwą, zwróć uwagę na jej grubość, stopień przepuszczalności świetlnej oraz procent rozproszenia światła. Wszystkie te parametry powinny być dopasowane do planowanych upraw.
Na koniec warto wybrać odpowiednie stanowisko. Aby cieszyć się obfitymi zbiorami, tunel foliowy powinien stanąć w miejscu nasłonecznionym, osłoniętym od wiatru. Chcąc osiągnąć możliwie jak najlepsze doświetlenie w tunelu foliowym, warto ustawić go dłuższym bokiem w kierunku północ-południe.
Jak przygotować ziemię w tunelu foliowym
Wiedząc już, jaki tunel foliowy okaże się najlepszy, można przejść do kolejnego etapu, jakim jest odpowiednie przygotowanie podłoża w tunelu foliowym. Ziemia ogrodowa powinna być odpowiednio użyźniona i wzbogacona materią organiczną. W tym celu warto wybrać obornik naturalny.
Nawożenie roślin obornikiem należy przeprowadzić jesienią, utrzymując dawkę 50-80 kg na 10 m². Obornik należy stosować na uprzednio przekopaną glebę, mieszając go z ziemią. W przypadku ciężkich gleb należy przekopać podłoże na głębokość około 20 cm. W pozostałych przypadkach wystarczające okaże się przekopanie do głębokości 12 cm. Tak przygotowaną ziemię należy pozostawić do wiosny, pozwalając substancjom odżywczym na swobodne wniknięcie w podłoże. Jeżeli jednak z jakichkolwiek przyczyn wcześniejsze rozłożenie obornika okazało się niemożliwe, wówczas na wiosnę należy sięgnąć po obornik dobrze rozłożony, który następnie należy wymieszać ze średnio przekopaną i zagrabioną ziemią.
Planując nawożenie za pomocą kompostu, należy zastosować dawkę 20-60 kg na 10 m². Kompost należy wyłożyć na przekopaną ziemię, a następnie dokładnie wymieszać przy pomocy grabi. Warto przy tym pamiętać, że kompost stanowi nawóz próchniczy, dlatego nie wymaga przekopywania.
Tunel foliowy z przygotowanym podłożem
O czym należy pamiętać, decydując się na uprawy w tunelach foliowych?
Chcąc uprawiać w tunelu foliowym, należy pamiętać o stosowaniu odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych. Szczególnie istotna jest ochrona przed chorobami grzybowymi i inwazją szkodników.
Podłoże w tunelu foliowym warto ściółkować czarną folią. Taki zabieg pozwala na zmniejszenie zachwaszczenia, a także przeciwdziała nadmiernemu odparowywaniu wody z gleby.
Tunel foliowy należy regularnie wietrzyć, aby gromadząca się wewnątrz wilgoć nie doprowadziła do rozwoju choroby grzybowej, a latem nie przyczyniała się do nadmiernego nagrzewania ziemi. Wszelkie pozostałości po uprawie warzyw należy starannie usuwać. W przypadku gdy resztki rośliny nie są porażone przez choroby, wówczas można wykorzystać je w kompostowniku.
Po zakończeniu wszystkich zbiorów późną jesienią należy dokładnie oczyścić ściany w tunelu foliowym. Dodatkowo zaleca się dokładne ocenienie kondycji pokrycia. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek nieszczelności konieczna okaże się wymiana folii.
Aby zwiększyć efektywność uprawy warzyw w tunelu foliowym, konstrukcję należy przestawiać po okresie 2-3 lat, wcześniej odkwaszając podłoże w nowym miejscu nawozami wapniowymi. Taki zabieg sprawi, że gleba będzie racjonalnie wykorzystywana, a uprawy zabezpieczone przed działaniem chorobotwórczych patogenów i szkodników.
Prowadząc uprawy w tunelu foliowym, należy pamiętać o regularnym podlewaniu warzyw. W tym celu nie należy stosować zimnej wody, pobranej bezpośrednio z kranu bądź studni. Zimna woda może powodować stres fizjologiczny, w wyniku którego może dochodzić do żółknięcia i późniejszego opadania liści. Wodę najlepiej gromadzić w beczce, pozwalając jej w ten sposób się zagrzać. Rośliny uprawiane w tunelu foliowym latem wymagają podlewania nawet do 2 razy dziennie — rano i wieczorem. Wówczas warto rozważyć instalację automatycznych systemów nawadniających.
Tunel foliowy — jak sadzić warzywa?
Uprawa warzyw w tunelu foliowym zwykle rozpoczyna się wcześniej niż w gruncie. Poniżej przedstawiamy termin siewu warzyw w tunelu foliowym, czyli co i kiedy siać w tunelu foliowym:
- kapusta biała wczesna — siew koniec stycznia — początek lutego, sadzić od końca marca do początku kwietnia,
- kalarepa wczesna — siew początek do połowy lutego, sadzenie koniec marca do połowy kwietnia,
- sałata wczesna w tunelu — siew początek do połowy lutego, sadzenie koniec marca,
- pomidory w tunelu foliowym — siew początek do połowy marca, sadzenie koniec kwietnia do początku maja,
- ogórki — siew koniec marca do początku kwietnia, sadzenie koniec kwietnia do początku maja,
- rzodkiewka — siew koniec marca,
- papryka — siew od drugiej połowy stycznia do końca lutego,
- koper — siew listopad do początku grudnia,
- marchew wczesna — siew listopad do początku grudnia.
Warzywa w tunelu foliowym warto sadzić zgodnie z powyższym schematem. Odpowiednie planowanie sprawi, że będziesz mógł uprawiać warzywa różnych gatunków, w tym samym miejscu.
Produkcja rozsady
W tunelu foliowym panują znacznie korzystniejsze warunki do produkcji rozsady. Wyższa temperatura powietrza i gleby, a także podwyższony poziom wilgotności i osłona przed wiatrem sprawiają, że sadzonki znacznie szybciej wzrastają. W tunelach można uprawiać zdecydowaną większość warzyw, w tym również warzywa ciepłolubne, a z uwagi na znacznie korzystniejsze warunki uprawy, termin siewu jest wcześniejszy o około trzy tygodnie, w porównaniu do siewu tradycyjnego.
Rozmnażanie roślin w tunelach foliowych
W tunelach foliowych można sadzić, a następnie rozmnażać różnorodne gatunki roślin, w tym gatunków rzadkich.
Uprawa pomidorów w tunelu foliowym
Uprawa warzyw w tunelu foliowym
Tunele foliowe sprawiają, że uprawa warzyw przebiega sprawnie, a plony są większe i smaczniejsze. Co można uprawiać w tunelu foliowym? Tunele doskonale sprawdzą się w przypadku warzyw o krótkim okresie wegetacyjnym oraz w uprawie warzyw ciepłolubnych. Dodatkowo mogą być stosowane w uprawie:
- warzyw ciepłolubnych, w tym ogórki, pomidor, szczypiorek, cebula, papryka
- roślin rzadkich, w tym ciecierzyca, oberżyna, arbuz, kiwano,
- warzyw przedplonowych, w tym sałata, rzodkiewka, kalarepa, szpinak,
- zioła, w tym kolendra, bazylia, koper, dziurawiec, melisa,
- kwiatów ozdobnych, w tym begonie, heliotrop peruwiański, petunie, cynie.
Uprawa sałaty w dużym tunelu
Warzywa ciepłolubne w tunelach foliowych
W tunelu można uprawiać warzywa (w tym pomidory, paprykę czy rzodkiewkę) ciepłolubne, które poza folią mogłyby nie zdołać wykształcić owoców. Uprawa roślin w tunelu przyspiesza wzrost warzyw oraz termin zbioru.
Ważna kolejność upraw
Dążąc do maksymalizacji zbiorów, należy pamiętać o tym, jak ważne jest skuteczne gospodarowanie przestrzenią pod folią. W tym celu należy odpowiednio zaplanować rozsadę oraz późniejszą kolejność siewu poszczególnych gatunków warzyw. Wczesną wiosną w tunelu można rozpocząć uprawę sałaty, szpinaku oraz kopru. Wraz z końcem marca, możliwa jest uprawa warzyw takich jak rzodkiewka, kapusta oraz kalafior. Dopiero po zbiorach zaleca się uprawę warzyw ciepłolubnych.
Przestrzegając powyższych wskazówek, zmieścisz się z uprawą dwóch gatunków warzyw, a uprawa warzyw okaże się bardziej efektywna. Należy przy tym pamiętać, jakie warzywa uprawiać po sobie, by przedplon nie wyjałowił gleby.
