Jak zmiękczyć wodę z kranu i dlaczego warto to robić?
Szybkie pojawianie się osadu w czajniku, brzydki nalot na kranach i kabinie prysznicowej? To może oznaczać, że w Twoim domu jest bardzo twarda woda! Z tym problemem można sobie poradzić. Przedstawiamy zarówno profesjonalne rozwiązania, jak i proste, domowe sposoby na uzyskanie miękkiej wody. Wymieniamy też problemy, jakie może powodować w gospodarstwie domowym woda twarda.
Spis treści
Badanie twardości wody w domu
Na twardą wodę w domu wskazuje głównie duża ilość osadu i kamienia kotłowego, ale jeśli chcemy wiedzieć dokładnie, z jak twardą wodą mamy do czynienia, konieczne jest skorzystanie z profesjonalnych testów. Najczęściej wykorzystywane są testery paskowe lub kropelkowe.
W przypadku wody wodociągowej przedsiębiorstwa zajmujące się jej dostarczaniem przeważnie publikują na swoich stronach internetowych informacje na temat stopnia twardości wody. Jeśli korzystamy z własnego ujęcia, np. wody studziennej, przeprowadzenie takiego testu leży w naszej gestii, choć oczywiście można zlecić badanie profesjonalnej firmie.
Twardość wody określa się w stopniach niemieckich (°N). 1°N oznacza ilość jonów magnezu i wapnia równoważną zawartości 10 mg CaO w 1 dm³ wody. Zgodnie z tą skalą:
0 – 5 °N – bardzo miękka woda;
5 – 10 °N – miękka woda;
10 – 15 °N – woda o średniej twardości;
15 – 20 °N – woda o znacznej twardości;
20 – 25 °N – twarda woda;
powyżej 30 °N – bardzo twarda woda.
Problemy powodowane przez twardą wodę w domu
Twardość wody może być przyczyną awarii sprzętów AGD
Wysoki stopień twardości wody powoduje szereg kłopotów i niedogodności w gospodarstwie domowym. Zawarte w niej jony wapnia i magnezu powodują wytrącanie się kamienia, który może zagrażać domowym sprzętom, doprowadzając do uszkodzenia np. pralki czy zmywarki. Powoduje też nieestetyczne zacieki na ściankach kabiny prysznicowej i innych elementach armatury łazienkowej.
Czy zmiękczaniem wody można zmniejszyć zużycie detergentów?
Twarda woda przyczynia się do większego zużycia środków czystości, a co za tym idzie – większych wydatków. Trzeba kupować więcej soli zmiękczającej do zmywarki, proszku do prania czy nawet szamponu do włosów (wiele środków myjących słabiej się pieni w wodzie o wysokiej zawartości kationów wapnia i magnezu). Stosowanie zmiękczacza może też mieć pozytywny wpływ na środowisko naturalne, do którego trafi mniejsza ilość chemii używanej w domowym gospodarstwie.
Kamień kotłowy spowodowany jest twardością wody
Kamień kotłowy osadzający się w instalacjach grzewczych może być przyczyną znacznego spadku ich wydajności. Osad w czajniku i herbacie przygotowanej z takiej wody to problem głównie estetyczny (wbrew obiegowej opinii sole wapnia i magnezu zawarte w twardej wodzie wcale nie przyczyniają się do powstawania kamieni nerkowych). W przypadku wody pitnej jej twardość może być nawet zaletą – pożyteczny magnez i wapń przyswajają się z niej nawet lepiej niż z pożywienia.
Kamień od twardej wody na kranie
Czy zmiękczacz wody może uchronić nasze ciało przed przesuszeniem?
Nie ulega wątpliwości, że twarda woda ma negatywny wpływ na naszą urodę – po kąpieli w niej cera może stać się przesuszona, włosy bardziej matowe i kruche, a paznokcie podatne na uszkodzenia. U osób o wrażliwej skórze taka woda często powoduje również podrażnienia.
Wysoka twardość wody to gorsza kondycja roślin
Posiadacze kwiatów doniczkowych doskonale wiedzą, że twarda woda nie jest też najlepsza do podlewania. Szczególnie, gdy chodzi o rośliny, które potrzebują niskiego poziomu pH podłoża, takie jak magnolie czy storczyki.
Biorąc te wszystkie czynniki pod uwagę, trudno się dziwić, że coraz więcej osób decyduje się na zmiękczanie wody w gospodarstwie domowym. Ale jak robić to efektywnie?
Profesjonalne sposoby zmiękczania wody
Jeśli chcemy mieć w domu miękką wodę, najlepiej sięgnąć po któryś z profesjonalnych sposobów. Mogą to być:
Zmiękczacze wody
Zmiękczacz wody to urządzenie, które zmniejsza stopień twardości wody w całym domu, wykorzystując złoże z jonowymienną żywicą. Zachodzi w nim wymiana jonowa – proces, w którym jony soli wapnia i magnezu wymieniane są na neutralne jony sodu. Jest on na tyle wydajny, że sprawdzi się nawet w przypadku bardzo twardej wody.
Centralny zmiękczacz wody może być częścią instalacji grzewczej – należy go do niej włączyć przed podgrzewaczem czy kotłem, tak aby do grzejników i różnych punktów poboru wody w domu trafiała już woda miękka. Urządzenie jest o tyle wygodnym rozwiązaniem, że nie wymaga od nas praktycznie żadnej obsługi.
Filtry do zmiękczania wody
Na rynku dostępne są różne rodzaje filtrów do zmiękczania wody. Można je montować bezpośrednio do kranu lub węża doprowadzającego wodę do zmywarki czy pralki. Ich działanie przyczynia się do znacznej redukcji ilości kamienia wytrącającego się z wody, ale też poprawia jej smak i zapach. Filtry mogą usuwać nie tylko jony wapnia i magnezu, ale też oczyszczać wodę z metali ciężkich, chloru, mikroorganizmów oraz różnych innych zanieczyszczeń organicznych i chemicznych.
Szczególnie dokładną filtrację zapewniają tak zwane filtry odwróconej osmozy. Membrana osmotyczna skutecznie zatrzymuje nawet najmniejsze cząsteczki, usuwając z wody wszystkie niepożądane substancje, w tym związki organiczne, pozostałości pestycydów, wirusy czy bakterie. Wadą tej metody może być usuwanie przy okazji także cennych mikroelementów. W konsekwencji konieczne bywa zainstalowanie dodatkowo mineralizatora wody, który ponownie wzbogaca ją o utracone jony magnezu, wapnia czy sodu.
Filtry podzlewowe do zmiękczania wody
Magnetyzery do wody
Ta metoda stosowana jest najrzadziej, ze względu na brak niezbitych naukowych dowodów na jej działanie. Producenci magnetyzerów twierdzą, że dzięki nim możliwe jest zmiękczanie wody poprzez oddziaływanie na nią polem magnetycznym. Urządzenie zakłada się na rurę, aby osad z wody nie mógł się wytrącać na powierzchni instalacji, a ma się tak dziać za sprawą zmiany struktury lub formy węglanu wapnia.
Magnetyzer może nie działać zbyt efektywnie, jeśli woda ma niskie pH, jest napowietrzona lub zawiera dużo jonów chlorkowych, siarczanów, krzemionki czy żelaza. Niezależne badania naukowe nie potwierdziły, aby magnetyzery faktycznie były w stanie zmiękczyć wodę. Wykazano, że mogą mieć co najwyżej znikomą skuteczność w zapobieganiu odkładaniu się osadu.
Dzbanek lub butelka filtrująca
To chyba najpopularniejszy sposób uzdatniania wody pitnej. Za pomocą dzbanka można na bieżąco filtrować wodę przeznaczoną bezpośrednio do picia, do gotowania potraw czy też przyrządzania odżywek białkowych i różnych napojów. Można dzięki temu znacznie zredukować kamień kotłowy osadzający się w czajniku, jednak nie ochronimy przed nim sprzętów AGD.
Butelka filtrująca to praktyczne rozwiązanie, dzięki któremu przefiltrowana woda jest zawsze w zasięgu ręki, nawet poza domem. Jest ekologiczną alternatywą dla butelkowanych wód mineralnych.
Zmiękczanie wody domowymi metodami
Dla osób, które nie mogą lub z jakiegoś powodu nie chcą inwestować w różnego rodzaju filtry czy zmiękczacze wody, pozostają domowe sposoby na zmniejszenie twardości wody. Oczywiście, za ich pomocą da się przefiltrować naraz dość ograniczoną ilość wody, nie będziemy jej mieć w instalacji, ale w niektórych sytuacjach to wystarczy.
Pozostawianie twardej wody do odstania
Odstawienie wody na ok. dobę to dość skuteczny sposób na to, by zawarte w niej minerały utworzyły osad na dnie naczynia. Wyżej znajdzie się warstwa bardziej miękkiej wody. Jeśli chcemy ją wykorzystać do podlewania roślin, to można w niej wcześniej zanurzyć muślinowy woreczek wypełniony torfem.
Przegotowanie twardej wody
Pod wpływem wysokiej temperatury z twardej wody wytrącają się zawarte w niej sole wapnia oraz magnezu, tworząc doskonale nam znany kamień kotłowy. Można go później usunąć z czajnika, wykorzystując kwas cytrynowy, ocet lub gotowe odkamieniacze.
Zakwaszanie jako sposób na zmniejszenie twardości wody
Jeśli dodamy do wody odrobinę soku z cytryny, to stanie się ona bardziej miękka, gdyż kwas wytrąci z niej minerały. Przy okazji będzie smaczniejsza do picia.
Woda twarda do kąpieli?
Jak wspomnieliśmy, wysoka twardość wody może być przyczyną różnych problemów z wyglądem włosów, skóry czy paznokci. Jej wysuszające działanie można jednak w prosty sposób złagodzić – wystarczy dolać do kąpieli trochę mleka.
Sposoby na twardą wodę – podsumowanie
Smaczniejsza woda do picia, lepiej wyglądające napoje i potrawy powstające na bazie wody, poprawa kondycji włosów, skóry i paznokci – to tylko niektóre korzyści, jakie można odnieść ze zmiękczania wody w domu.
Zmiękczona woda znacznie lepiej nadaje się do przemywania delikatnych powierzchni, ale kamień i osad to nie tylko problem estetyczny. Odkładające się wewnątrz sprzętów domowych minerały są w stanie doprowadzić nawet do ich awarii.
Wyższe zużycie detergentów, np. proszku do prania czy płynu do mycia naczyń, również może być efektem podwyższonej twardości wody. Podlewanie roślin twardą wodą bywa przyczyną pogorszenia się ich kondycji.
Wśród rozwiązań, dzięki którym możemy zmiękczać wodę w domu, znajduje się centralny zmiękczacz montowany na wejściu wody do budynku. Inną opcją jest filtr pralkowy, zmywarkowy czy montowany na kranie. Skuteczność magnetyzerów do uzdatniania wody nie znalazła naukowego potwierdzenia. Do zmiękczania wody pitnej dobrze sprawdzają się dzbanki i butelki filtrujące.
Domowymi metodami zmniejszania twardości wody są odstanie, przegotowanie czy też zakwaszenie sokiem z cytryny. Aby złagodzić wysuszający wpływ twardej wody na nasze ciało, warto dodać do kąpieli trochę mleka.
