Jak zrobić podwyższone grządki z cegły?
Podwyższone grządki same w sobie mogą być ozdobą ogrodu, a poza tym są bardzo praktyczne. Docenią je zwłaszcza osoby starsze, które dzięki nim nie będą musiały się mocno schylać podczas pielęgnacji roślin. Przeczytaj, jak samodzielnie wykonać z cegieł podwyższone grządki.
Spis treści
- 1 Zalety podwyższonych grządek
- 2 Czy podwyższone rabaty z cegieł mają jakieś wady?
- 3 Jakie rośliny wybrać do uprawy na podwyższonych grządkach?
- 4 Jak zrobić podwyższone grządki z cegieł?
- 4.1 Krok 1 – zaplanuj dokładnie wygląd swojej grządki
- 4.2 Krok 2 – wybór odpowiedniego surowca i narzędzi pracy
- 4.3 Krok 3 – Przygotowanie terenu pod budowę grządki podwyższonej
- 4.4 Krok 4 – wykonanie fundamentu grządki
- 4.5 Krok 5 – wznoszenie konstrukcji z cegieł
- 4.6 Krok 6 – wykończenie podwyższonych grządek
- 5 Z czego zrobić grządki podwyższone zamiast cegieł?
- 6 Podwyższone grządki z cegieł – podsumowanie
Zalety podwyższonych grządek
Wyższe grządki to nie tylko wygoda związana z brakiem konieczności schylania się. Rośliny rosnące na podwyższonych grządkach mają zapewnione lepsze warunki do wzrostu w porównaniu do tradycyjnych upraw. Na podniesionych grządkach chwasty nie rozsieją się tak łatwo jak na poziomie gruntu. Jeśli dodatkowo wypełnimy je podłożem pozbawionym nasion chwastów, częste plewienie na pewno nie będzie konieczne.
Cegły świetnie zatrzymują ciepło, dzięki czemu rośliny uprawiane w takiej grządce będą mniej narażone na negatywne skutki wahań temperatury w ogrodzie. Ma to szczególne znaczenie wiosną i jesienią, gdy często zdarzają się przymrozki. Chroniąc rośliny przed zimnem, wydłużymy ich okres wegetacyjny, możemy więc np. rozpocząć uprawę warzyw nieco wcześniej niż w gruncie.
Gdy uprawiamy rośliny ozdobne czy warzywa na podwyższonej grządce, istnieje mniejsze ryzyko ich przelania, bo mamy dobry drenaż. Łatwiej też kontrolować ziemię przeznaczoną do uprawy – dla każdej rośliny możemy stworzyć odpowiednio dobre podłoże.
Uprawa warzyw i innych roślin na podwyższonych grządkach to świetne rozwiązanie, gdy mamy psa. Zwierzę nie będzie mogło oddawać moczu na nasze uprawy (oczywiście pod warunkiem, że odpowiednio dobierzemy wysokość grządki) ani rozkopywać gleby.
Niektórzy decydują się założyć podwyższone grządki warzywne, aby chronić uprawy warzyw przed inwazją ślimaków. Rzeczywiście, sam fakt, że rośliny rosną na pewnej wysokości, znacząco zmniejsza prawdopodobieństwo zaatakowania ich przez mięczaki. Jeśli przy podwyższonych grządkach dodatkowo wysypiemy kruszywo lub wyłożymy przestrzeń płytami chodnikowymi, nasze uprawy staną się w zasadzie niedostępne dla ślimaków.
Nie mniej istotny jest fakt, że podwyższone grządki pomagają dobrze zorganizować przestrzeń w ogródku. Dzięki nim zyskujemy możliwość uprawy większej ilości roślin na mniejszym obszarze. Ma to szczególne znaczenie dla posiadaczy niewielkich ogrodów.
Czy podwyższone rabaty z cegieł mają jakieś wady?
Uprawa roślin na podwyższonych rabatach wiąże się z licznymi korzyściami, choć oczywiście nie jest to rozwiązanie pozbawione słabych stron. Konstrukcje z cegły w ogrodzie mogą od czasu do czasu wymagać od nas podejmowania jakichś dodatkowych działań, takich jak czyszczenie czy naprawa uszkodzeń.
Pamiętajmy również, że raz wzniesione podwyższone grządki nie dadzą się przestawić w inne miejsce. Jeśli okaże się, że źle przemyśleliśmy miejsce, w którym mają stać, zaburzą nam kompozycję ogrodu lub przestaną nam się podobać, konieczna będzie pracochłonna rozbiórka.
Podwyższone grządki mogą też okazać się dość kosztowne, jeżeli specjalnie do ich budowy zakupiliśmy cegłę (zwłaszcza tę ozdobną). Gdy zależy nam na niskich kosztach, lepiej wykonać wysokie grządki z innych materiałów. Wykorzystanie odpadów po budowie czy niepotrzebnych przedmiotów będzie nie tylko prawie darmowe, ale i przyjazne środowisku naturalnemu.
Zobacz: Ściółkowanie kartonami – co daje, czy warto?
Jakie rośliny wybrać do uprawy na podwyższonych grządkach?
Na takiej grządce można sadzić właściwie wszystko, zarówno rośliny wieloletnie, jak i jednoroczne (poza okazami o naprawdę dużych rozmiarach). Będzie dobrym wyborem w przypadku uprawy warzyw. Podwyższona grządka wypełniona podłożem bogatym w składniki pokarmowe zapewni nam udany plon. To również doskonały sposób na wyeksponowanie w przestrzeni ogrodu kwiatów i innych roślin ozdobnych.
Jak zrobić podwyższone grządki z cegieł?
Krok 1 – zaplanuj dokładnie wygląd swojej grządki
Zanim przystąpimy do budowy podwyższonej grządki, konieczne będzie dokładne określenie jej docelowych wymiarów. Weźmy pod uwagę dostępną ilość miejsca w ogrodzie, naszą własną wygodę oraz wymagania roślin, które zamierzamy uprawiać (większe okazy o silnie rozwiniętym systemie korzeniowym wymagają większych grządek).
Jak długa powinna być podwyższona grządka? W zasadzie może być tak długa, jak pozwoli nam na to dostępna w ogrodzie przestrzeń. Zbyt długie grządki (ponad 5 m) są jednak mało praktyczne, bo nie da się ich szybko i sprawnie obejść. Optymalna szerokość grządki to z kolei 100-130 cm. Pozwala to na swobodne sięganie do wszystkich roślin.
Jeśli chodzi o wysokość grządki, to najczęściej ma ona ok. 50 cm – pozwala to większości osób na komfortową pracę, gdyż nie trzeba się wówczas mocno schylać, a nawet można przysiąść na niskim stołku. Oczywiście, niektórym osobom może być wygodniej przy większej lub mniejszej wysokości grządki, dlatego tak ważne jest, by dostosować do siebie ten parametr.
Jeżeli zamierzamy zrobić w ogrodzie kilka podwyższonych grządek z cegły, zadbajmy o dobre ich rozplanowanie w przestrzeni ogrodu. Należy zachować co najmniej pół metra odstępu pomiędzy każdą z nich, żebyśmy mieli wygodny dostęp do uprawianych roślin. Zwróćmy też uwagę na umiejscowienie każdej grządki. W zależności od tego, jakie gatunki chcemy uprawiać, konstrukcje muszą stać w odpowiednio nasłonecznionym miejscu ogrodu.

Podwyższone grządki
Krok 2 – wybór odpowiedniego surowca i narzędzi pracy
Podstawowym surowcem do budowy podwyższonej grządki będą oczywiście cegły. Można je specjalnie w tym celu zakupić, ale wiele osób po prostu wykorzystuje cegły pozostałe z budowy domu czy ogrodzenia. Zastosowanie tego samego surowca w różnych elementach architektury na działce pozwoli nam stworzyć bardzo spójną wizualnie kompozycję.
Cegły przeznaczone do budowy podwyższonych grządek powinny być wytrzymałe i mrozoodporne. Najbardziej trwałą opcję stanowią cegły ceramiczne pełne, jednak są one droższe od tych z dziurkami. Jeśli mimo wszystko zdecydujesz się na lekką cegłę dziurawkę, to również powinna się ona sprawdzić w przypadku podwyższonych grządek. Oprócz tego do wyboru jest wiele rodzajów cegieł ozdobnych. Warto się na nie zdecydować, gdy zależy nam przede wszystkim na walorach estetycznych.
Oprócz budulca będą nam potrzebne:
- tłuczeń lub żwir na fundament grządki;
- cementowa zaprawa;
- folia;
- ziemia do roślin.
Jeśli chodzi o niezbędne narzędzia do budowy podwyższonych grządek, to warto mieć przy sobie:
- miarkę budowlaną;
- kielnię;
- poziomicę;
- sznurek;
- łopatę.
Krok 3 – Przygotowanie terenu pod budowę grządki podwyższonej
W miejscu, gdzie będą się znajdować podwyższone grządki, nie mogą się znajdować żadne przeszkody typu kamienie, chwasty czy różne śmieci. Oczyśćmy i wyrównajmy podłoże, a następnie wyznaczmy krawędzie grządki za pomocą sznurka i palików wbitych w ziemię.
Krok 4 – wykonanie fundamentu grządki
Podwyższone grządki powinny mieć fundament, co ułatwi pozbywanie się nadmiaru wody i zapobiegnie osiadaniu konstrukcji. Zacznijmy od wykopu głębokiego na ok. 25 cm i wysypmy na jego dnie warstwę tłucznia lub żwiru. Kruszywo należy dobrze ubić.
Krok 5 – wznoszenie konstrukcji z cegieł
Gdy mamy już fundament na podwyższoną grządkę, możemy przystąpić do kluczowego etapu, jakim jest wznoszenie ceglanych ścianek. Układajmy cegły starannie, zaczynając od narożników i łącząc je zaprawą cementową.
Szczególną uwagę należy zwrócić na pierwszy rząd, który powinien być doskonale wypoziomowany, w przeciwnym razie kolejne rzędy cegieł nie zachowają stabilności. Poziomica okaże się tutaj nieodzowna. Istnieją różne sposoby układania cegieł. Na brzegach podwyższonej grządki możesz to zrobić na płask (poziomo) lub na rąb (pionowo). Różnica jest przede wszystkim estetyczna. Ważne, by każdy kolejny rząd układać z przesunięciem wobec poprzedniego – jeśli cegły znajdowałyby się dokładnie jedna pod drugą, zbudowany z nich murek nie byłby wystarczająco stabilny.
Zobacz: Warzywniak w skrzyniach- jak go zrobić i uprawiać warzywa w skrzyniach?
Krok 6 – wykończenie podwyższonych grządek
Po wymurowaniu podwyższone grządki wymagają wypełnienia ziemią ogrodową, w której będzie mogła się odbywać uprawa roślin. Zanim jednak to zrobimy, odczekajmy dzień lub dwa, żeby zaprawa cementowa zdążyła dobrze związać.
Dobrym pomysłem będzie także zabezpieczenie cegieł od wewnątrz folią, aby nie szkodziła im woda wykorzystywana do uprawy roślin. Jeżeli zamierzamy uprawiać gatunki wieloletnie, możemy dodatkowo wypełnić podwyższone grządki styropianem. Warstwa izolacyjna o grubości ok. 2,5 cm powinna się znaleźć z każdej strony konstrukcji, od wewnątrz.
Na koniec można wypełnić podwyższone grządki ziemią – najlepsze będzie gotowe podłoże przeznaczone dla gatunków, które chcemy uprawiać. Można też wzbogacić mniej żyzną ziemię, mieszając ją z kompostem lub dodając organiczne warstwy podłoża (np. skoszoną trawę, drobne gałązki, opadłe liście i inne resztki roślinne).

Wysokie grządki w skrzyniach
Z czego zrobić grządki podwyższone zamiast cegieł?
Jeśli nie mamy cegieł, możemy zrobić podwyższone grządki z innego budulca. Mogą do tego posłużyć stare palety czy drewniane skrzynie. Wystarczy wyłożyć je folią i wsypać do nich żyzne podłoże. Drewniane elementy warto zaimpregnować, żeby nie uległy zniszczeniu, będąc wystawionymi na różnorodne warunki atmosferyczne w naszym ogrodzie. Do budowy podwyższonej grządki mogą też posłużyć betonowe bloczki lub kostka brukowa – częste pozostałości po budowie domu.
Pamiętajmy, że na podwyższone grządki zupełnie nie nadają się stare podkłady kolejowe. Do ich zabezpieczania używany jest toksyczny środek, który pozostaje w drewnie i mógłby przeniknąć do ziemi znajdującej się w grządce, zatruwając także rosnące w niej rośliny. To szczególnie ważne, gdy planujemy wybudować podwyższone grządki warzywne.
Podwyższone grządki z cegieł – podsumowanie
Na podwyższonej grządce łatwiej prowadzić uprawę warzyw lub roślin ozdobnych. Jeśli układanie cegieł nie sprawia Ci problemu, możesz samodzielnie wznieść taką konstrukcję, szybko i sprawnie. Budowa takiej grządki to stosunkowo prosta sprawa, należy tylko pamiętać o kilku ważnych rzeczach.
Istotne jest dobre rozplanowanie położenia grządek w przestrzeni ogrodu, aby zachować spójność aranżacji, a jednocześnie zapewnić wszystkim roślinom optymalne nasłonecznienie. Należy poza tym szczegółowo przemyśleć wymiary. Długość grządki jest w zasadzie dowolna, choć zbyt długie konstrukcje są mało praktyczne. Bardzo ważna jest szerokość grządek – muszą być na tyle szerokie, by dało się łatwo sięgnąć również do okazów rosnących w ich centralnej części.
Jeśli nie chcemy budować z cegieł, możemy zrobić podwyższone grządki warzywne czy kwiatowe z innych materiałów. Dobrym pomysłem jest wykorzystanie niepotrzebnej drewnianej skrzyni czy palety, bloczków betonowych albo kostki brukowej. Unikajmy tylko starych podkładów kolejowych, które mogą wydzielać szkodliwe substancje (szczególnie, gdy zamierzamy stworzyć podwyższone grządki warzywne).
Mamy nadzieję, że lektura naszego poradnika zachęciła Cię do budowy podniesionych rabat w swoim ogródku. To rozwiązanie ma zdecydowanie więcej zalet niż wad, co decyduje o jego popularności. Dzięki podwyższonym grządkom z łatwością uda Ci się wyhodować zdrowe warzywa i zachwycające kwiaty.