Jakie rośliny do oczka wodnego?
Jakie rośliny do oczka wodnego wybrać i jakie czynniki wziąć pod uwagę, wybierając poszczególne gatunki? Które z nich oczyszczają wodę? Oto miniporadnik, z którym łatwo zaplanujesz roślinność wokół oczka wodnego. Przekonaj się!
Spis treści
Znaczenie roślin wodnych
Ogród ze stawem to miejsce, w którym można doskonale wypocząć, ciesząc oczy pięknymi roślinami unoszącymi się na tafli wody. To miejsce, które odpręża i sprzyja wszelkim formom relaksu. Dlatego też, planując sadzenie roślin wokół oczka wodnego, a także w nim, warto poświęcić nieco czasu na staranny dobór zieleni do poszczególnych stref. Trzeba jednak zaznaczyć, że rośliny do oczka wodnego mogą pełnić nie tylko funkcję dekoracyjną. Zobaczmy:
- Natleniają wodę,
- Stanowią schronienie dla drobnych zwierząt wodnych, takich jak ślimaki, ryby, zaskrońce i owady,
- Wśród ich pędów i liści chętnie składają skrzek żaby,
- Oczko wodne to mały ekosystem, a rośliny sprzyjają wytworzeniu równowagi biologicznej,
- Bujne pędy maskują ewentualne niedoskonałości brzegów,
- Niektóre rośliny do oczka wodnego mają zdolność oczyszczania wody (poświęcimy im znacznie więcej miejsca poniżej).
Szukając roślin do posadzenia w swoim ogrodowym zbiorniku wodnym, warto sięgać po gatunki występujące w naturalny sposób w naszej strefie klimatycznej. Są one zwykle mrozoodporne, a ich pielęgnacja nie przysparza większych problemów. Co ciekawe, w większości przypadków nie musimy nawet ich kupować, gdyż można je bez trudu pozyskać ze środowiska naturalnego. Uwaga! Niektóre gatunki są pod ochroną, ponieważ potrzebują one specyficznych warunków, których zaburzenie może spowodować ich obumarcie. Pod częściową lub ścisłą ochroną znajdują się między innymi: grążel drobny, grążel żółty, bobrek trójlistkowy, grzybienie północne, grzybienie białe, grzybieńczyk wodny, pływacz zwyczajny, kotewka i salwinia pływająca. Nie należy też pozyskiwać ze stawu roślin, których jest mało w danym miejscu, ponieważ może to spowodować wyginięcie danego gatunku w danym stawie.
Jak zapobiec przeniesieniu chorób i pasożytów do swojego oczka wodnego? Na wszelki wypadek warto zdezynfekować rośliny w niezbyt nasyconym roztworze nadmanganianu potasu. Wystarczy wrzucić je do niego na kilka minut. Każdy okaz trzeba też obejrzeć i sprawdzić, czy nie ma nim rzęsy wodnej, która mogłaby w krótkim czasie opanować nasz mały zbiornik wodny. A oto kilka dodatkowych wskazówek, które mogą się okazać przydatne, gdy wybieramy rośliny do oczka wodnego w ogrodzie:
- Rośliny, których sadzonki są najłatwiejsze do pozyskania, to jaskier wodny, rogatek sztywny, wywłócznik i moczarka kanadyjska. Wystarczy tylko odłamać lub nawet wyłowić kilka łodyg i włożyć ich pęczki do swojego stawu. Szybko się ukorzenią.
- Do najpowszechniej występujących roślin do oczka wodnego należą również kosaciec żółty, pałki wodne, babka wodna, niezapominajka błotna, trojeść rozesłana, kaczeniec, jeżogłówka i strzałka wodna.
- Wiele rodzimych gatunków należy do roślin ekspansywnych, które w szybkim czasie mogą zdominować inne rośliny, zwłaszcza w małych oczkach wodnych, dlatego zanim pobierzemy sadzonkę, trzeba sprawdzić, czy będzie to okaz odpowiedni do naszego oczka w ogrodzie.
- Jeśli nie znamy wymagań wybranej rośliny do oczka wodnego, należy ją posadzić w podobnych warunkach, w jakich rosła w naturze (bierzemy tu pod uwagę przede wszystkim nasłonecznienie i głębokość).
Nie tylko hiacynt wodny, czyli rośliny do oczka wodnego oczyszczające wodę
Odpowiednia czystość wody to podstawowy warunek udanego przedsięwzięcia, jakim jest stworzenie małego stawu w naszym ogrodzie. Na szczęście utrzymanie jej nie jest tak trudne, jak mogłoby się wydawać, a wszystko to dzięki temu, że możemy wybrać rośliny do oczka wodnego oczyszczające wodę. Dzięki ich właściwościom możemy poprawić stan wody w prosty, tani, a jednocześnie całkowicie ekologiczny sposób. Rośliny oczyszczające wodę to najczęściej rośliny pływające, należące do tak zwanej flory strefy powierzchniowej. Nie trzeba ich sadzić; wystarczy po prostu włożyć je do wody, w której w szybkim tempie wytwarzają systemy korzeniowe mające zdolność oczyszczania wody, ponieważ pobierają z niej bezpośrednio składniki pokarmowe, zabierając je jednocześnie glonom, będącym najczęstszą przyczyną zanieczyszczenia wody.
Rośliny do oczka wodnego oczyszczające wodę są nie tylko pożyteczne, ale też wyglądają zjawiskowo! Ich liście dodatkowo zacieniają latem akwen, chroniąc wodę przed nadmiernym nagrzaniem, a także stanowiąc schronienie dla ryb i drobnych zwierząt wodnych. Które z roślin pozwolą nam na utrzymanie czystej wody? Warto tu sięgnąć między innymi po następujące gatunki: rdestnica kędzierzawa, rogatek sztywny, rdest ziemnowodny, wywłócznik wodny, gałęzatka kulista, przęstka pospolita czy moczarka pospolita. A oto rośliny do oczka wodnego oczyszczające wodę, które cieszą się największą popularnością:
- Pływający hiacynt wodny, który jest nie tylko niezwykle dekoracyjny, ale też łatwy w utrzymaniu. Ma mięsiste, zielone liście, a gdy temperatura w sezonie przekracza 24°C, wytwarza fioletowe kwiatostany. Hiacynt wodny nie zimuje w oczkach wodnych, jednak jest powszechnie dostępny i niedrogi.
- Limnobium gąbczaste, które wykorzystuje się nie tylko w oczkach wodnych, ale też w akwariach. Dekoracyjne liście tej rośliny pokryte są od spodu gąbczastą tkanką powietrzną, utrzymującą ją na powierzchni wody. Jeśli limnobium zbytnio się rozrośnie w wodzie, można je z łatwością usunąć i wykorzystać na kompost ogrodowy.
- Salwinia uszkowata (salwinia brazylijska) to pływająca paprotka osiągająca długość maksymalnie 10 cm. Jej liście pokryte są włoskami, po których woda może swobodnie spływać, dlatego jest zawsze sucha, nawet po zanurzeniu pod wodą.
- Azolla karolińska, która również jest pływającą paprotką, a rozrastając się, tworzy na powierzchni wody rodzaj kożucha przebarwiającego się na czerwono. Zwykle traktuje się ją jako roślinę jednoroczną, jednak może też przezimować w mule dennym w postaci zarodników.
- Rogatek sztywny to swobodnie pływająca roślina podwodna, która nie tylko zabiera składniki pokarmowe glonom, oczyszczając wodę, ale też wykazuje właściwości natleniające. Wśród pędów rogatka ryby lubią mieć tarło. Na zimę roślina ta opada na dno i bez problemu zimuje nawet w zamarzniętym stawie.
Jakie rośliny wodne wybrać do oczka wodnego? Podział oczka wodnego na strefy
Wybierając zieleń do swojego stawu, z pewnością warto sięgnąć po rośliny oczyszczające wodę i hamujące rozwój glonów. To jednak oczywiście nie jedyny czynnik, który powinien zaważyć na naszym wyborze. Planując roślinność w oczku wodnym, trzeba wiedzieć, że dzielimy je na kilka stref, według których będziemy dobierać roślinność. Co posadzić wokół oczka wodnego, a co w jego głębi? Stawiamy na różnorodność gatunków, dzięki czemu nasz mały ekosystem będzie doskonale funkcjonował. W oczku wodnym wyróżniamy następujące strefy: strefa błotna, strefa wody płytkiej, strefa wody głębokiej i strefa powierzchniowa.
Strefa błotna (strefa bagienna) to strefa, którą stanowi odcinek znajdujący się pomiędzy lustrem wody a stałym lądem. Dzięki niej zwierzęta, które wpadną do wody, mogą się z niej łatwo wydostać. Do strefy bagiennej wybierzemy, jak sama nazwa wskazuje, rośliny z terenów bagiennych i podmokłych, jak jaskier wodny, kaczeniec, tojeść rozesłana, lobelia szkarłatna, pstrolistka sercowata, pałka wodna, trzcina pospolita czy żabieniec babka wodna. Przy oczku wodnym posadzimy też:
- Czermień błotną,
- Jeżogłówkę,
- Bergenię sercowatą,
- Funkie,
- Hosty,
- Języczkę pomarańczową,
- Liliowca rdzawego,
- Trzykrotkę Andersona.
W strefie wody płytkiej warto posadzić następujące rośliny wodne:
- Miniaturowe grzybienie,
- Przęstka pospolita,
- Jaskier wielki,
- Strzałka szerokolistna.
W strefie wody głębokiej w oczku wodnym świetnie sprawdzą się następujące rośliny wodne:
- Grążel żółty,
- Grzybieńczyk wodny,
- Rdestnica,
- Okrężnica bagienna,
- Wywłócznik,
- Rogatek sztywny,
- Moczarka kanadyjska.
Strefa powierzchniowa to doskonałe miejsce dla roślin pływających, takich jak:
- Rzęsa wodna,
- Salwinia pływająca,
- Azolla karolińska.
- Żabiściek pływający,
- Hiacynt wodny.
Jak sadzić rośliny w oczku wodnym?
Sadzenie roślin w oczku wodnym przeprowadza się na wiosnę i na jesień. Jeśli wybierzemy termin wiosenny, jeszcze tego samego roku będziemy mogli podziwiać piękne, zielone liście i (w wypadku wybranych gatunków) kwiaty. Dotyczy to zwłaszcza roślin o pływających liściach, na przykład hiacynta wodnego i lilii wodnych. Nie wolno sadzić roślin z rozwiniętymi liśćmi i pąkami kwiatowymi, ponieważ zarówno transport, jak i samo sadzenie, wpłyną niekorzystnie na ich rozwój. Co ciekawe, i wyjątkowo przyjemne, takie rośliny do oczka wodnego jak hiacynty czy pistie nie wymagają sadzenia; wystarczy je wrzucić do wody. Ważne, by zrobić to w czasie, gdy minie ryzyko wiosennych przymrozków, czyli najczęściej po 15. maja. W przypadku gatunków rodzimych, pozyskanych ze środowiska naturalnego, mamy uproszczone zadanie: przyjmują się w każdym sezonie, oczywiście prócz zimy.
Jakie podłoża są najlepsze dla roślin rosnących przy oczku wodnym oraz w wodzie?
- Większość roślin wodnych dobrze rośnie w standardowym podłożu, które składa się z gliny i piasku połączonych ze sobą w stosunku 1 : 2. Na wierzch wysypujemy dodatkowo warstwę żwiru.
- Jeżeli rośliny nie wymagają żyznego podłoża, można wdrożyć uprawę hydroponiczną, w żwirze lub w kamieniach. Mowa tu między innymi o takich gatunkach jak kosaciec wodny czy cibora zmienna. Takie rozwiązanie jest bardzo praktyczne, ponieważ pozwala uniknąć zanieczyszczenia wody, a dodatkowo korzenie wybranych roślin będą oczyszczać wodę w oczku, pobierając z niej składniki pokarmowe i sprawiając, że nie będą się w niej rozprzestrzeniać glony.
- Niektóre rośliny rosnące w oczku wodnym wymagają bardziej żyznego podłoża, na przykład lilie wodne, czermień wodna czy też kaczeńce. Można do nich zastosować ziemię z nieużywanej części ogrodu, która będzie nienawożona i niezbyt żyzna. Sprawdzi się tu również specjalna ziemia do oczek wodnych, którą można kupić w sklepach ogrodniczych. Dodajemy do niej trochę gliny i piasku.
- W przypadku roślin wodnych nie stosuje się uniwersalnej ziemi do kwiatów, która zawiera nawozy sprzyjające rozwojowi glonów.
- Do podłoża stosowanego w stawie ogrodowym nie dodajemy żadnego obornika ani kompostu.
O czym jeszcze warto wiedzieć, zanim przystąpimy do sadzenia roślin w ogrodowym stawie i wokół niego? Przede wszystkim trzeba wybrać na nasze oczko wodne odpowiednie stanowisko, które powinno być dostosowane do potrzeb danych gatunków. Rośliny możemy sadzić zarówno przed napełnieniem zbiornika wodnego, jak i po jego napełnieniu. W pierwszym przypadku od razu umieszczamy rośliny w kieszeniach z agrowłókniny o żyznym podłożu, natomiast w drugim należy z tym poczekać do momentu, w którym woda uzyska temperaturę otoczenia. Po tym czasie oczko wodne można w dowolny sposób obsadzić roślinami. Pojemniki, w których sadzimy naszą roślinność, muszą być szczelne, by korzenie nie uszkodziły folii. Można je dodatkowo obłożyć kamieniami, które je zamaskują, a jednocześnie ustabilizują. Sadzenie warto zacząć od roślin typowo wodnych (porastających strefę wody płytkiej, głębokiej i powierzchniowej), a następnie przejść do zieleni ze strefy bagnistej. Oczko wodne wymaga starannej, systematycznej pielęgnacji. Tylko wtedy, gdy mu ją zapewnimy, będzie stanowiło wspaniały element dekoracyjny w naszym ogrodzie.