Jesień w ogrodzie – porządki i przydomowe prace jesienią

Jesień w ogrodzie to czas intensywnych prac. Jak przygotować rośliny na działanie niskich temperatur i jakie zabiegi sprawią, że nasz jesienny ogród ożyje bogactwem barw na wiosnę? Jesienne prace w ogrodzie obejmują wiele etapów, ale z nami ich wykonanie będzie łatwe. Sprawdź!

Jesienne porządki: ostatnie nawożenie, podlewanie i osłanianie roślin przed nadejściem zimy

Ostatnie nawożenie warto przeprowadzić już pod koniec lata. Wzbogaca się wówczas glebę w ogrodzie o nawozy z niską zawartością azotu (który niepotrzebnie pobudziły rośliny do wzrostu), ale za to z wysoką zawartością potasu. Taka kompozycja pozwala zwiększyć odporność zieleni na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych i przygotować ogród na chłodne dni. Rośliny ozdobne nawozi się do końca sierpnia, natomiast wczesną jesienią, we wrześniu, należy wykonać ostatnie nawożenie trawnika. Najlepiej sprawdzi się tu nawóz z małą zawartością azotu i z dużą zawartością fosforu i potasu, które wspomogą regenerację trawy i zwiększą jej odporność na choroby i działanie niskich temperatur. Jak podlewać rośliny jesienią? Sporadycznego podlewania jesienią i zimą wymagają gatunki zimozielone i iglaste. Muszą one magazynować wodę w tkankach, ponieważ przez cały rok wyparowują wodę i nie będą jej mogły uzupełnić z zamarzniętej ziemi.

• Jesienne dekoracje do domu - kreatywne pomysły

Młode, delikatne rośliny, a także rośliny mało odporne na mróz trzeba po pierwszych przymrozkach osłonić. Ich część nadziemną owijamy materiałem przepuszczającym powietrze, na przykład agrowłókniną, słomianą matą lub jutą, a podstawę pnia zabezpieczamy grubą warstwą ściółki. Niektóre z roślin (jak róże) kopczykujemy. Które rośliny wymagają specjalnej ochrony przed mrozem w zimie?

• Rośliny cytrusowe,
• Pelargonia,
• Fuksja,
• Mirt,
• Oleander,
• Byliny,
• Trawy ozdobne,
• Pnącza,
• Drzewa owocowe,
• Wrażliwe na mróz gatunki drzew i krzewów (na przykład bambus, budleja, hibiskus ogrodowy, róża, azalia, lilia, rododendron).

Jesienne grabienie liści

Jak przygotować ogród na zimę? Dbamy o rośliny wrażliwe na mróz

Ziemię wokół pnączy, bylin i wrażliwych na zimno drzew i krzewów trzeba wyścielić trocinami, korą, liśćmi lub iglastymi gałązkami. Taka ściółka będzie chronić rośliny przed przemarznięciem i zabezpieczy przed nadmiernym przegrzewaniem na wiosnę. Dodatkową zaletą takiego rozwiązania jest blokowanie rozrostu chwastów.

Wczesna jesień w ogrodzie to czas, w którym przeprowadzamy także bielenie wapnem drzew owocowych, które zapobiegnie pękaniu kory. Jeśli mamy w ogrodzie trawy ozdobne, to będą one wymagały szczególnej uwagi. Trawę pampasową, miskanty czy młode rozplenice obwiązujemy i owijamy przewiewnym materiałem, który zaczepiamy o wbite wokół rośliny paliki. Obwiązujemy też rośliny o pokroju stożkowymi i kolumnowym, takie jak cisy, jałowce, cyprysiki czy żywotniki. Dzięki temu ich korony nie odkształcą się pod ciężarem śniegu. O tej porze roku należy też zabezpieczyć zimujące na zewnątrz rośliny pojemnikowe. Ustawiamy je w zacisznym i nienasłonecznionym miejscu, a donice owijamy papierem, jutą, folią bąbelkową lub styropianem. Nadziemną część roślin okrywamy jutą, słomą lub agrowłókniną. Alternatywą dla takich zabiegów jest zadołowanie roślin doniczkowych i przykrycie ziemi warstwą ściółki.

Okrywanie roślin na zimę jutą

Niektóre gatunki roślin są zbyt delikatne, by mogły przezimować na zewnątrz, dlatego trzeba je będzie schować na zimę do ciemnego, chłodnego pomieszczenia, na przykład piwnicy lub garażu. We wrześniu zabieramy z ogrodu rośliny typowo pokojowe, a rośliny uprawiane w pojemnikach chowamy w dobrze wentylowanym, chłodnym pomieszczeniu jeszcze zanim nastąpią pierwsze przymrozki. O jakich roślinach mowa? Oto kilka przykładów:

• Kanna,
• Mieczyk,
• Frezja,
• Begonia bulwiasta,
• Tygrysówka,
• Lilie orientalne.

W przypadku roślin zimozielonych uprawianych w pojemnikach najlepszym miejscem na zimę będzie nasłonecznione pomieszczenie, w którym panuje temperatura do 10° C. Do tego celu dobrze nadaje się oświetlona klatka schodowa lub ogród zimowy. Po pojawieniu się pierwszych przymrozków należy ściąć zważone liście i wykopać cebulki roślin. Oczyszczamy je i wyrzucamy te, które pokryte są pleśnią lub są chore. Dobrej jakości cebulki rozkładamy w skrzynkach wysypanych piaskiem, trocinami lub torfem.

Zbiory i ostatnie porządki przed nastaniem zimy

Wrzesień to miesiąc zbiorów. W sadzie zbieramy dojrzałe jabłka, gruszki, śliwki i winogrona, a w warzywniku cieszymy się plonami kapusty i roślin korzeniowych, takich jak ziemniaki, pietruszka, marchew czy buraki. Zbieramy też w tym czasie zioła, owoce głogu i dzikiej róży, a także orzechy laskowe. W październiku z kolei możemy liczyć na zbiory orzechów włoskich. Jeśli w tym czasie mamy suche, słoneczne dni, możemy zebrać nasiona roślin jednorocznych, które wykorzystamy w kolejnym roku. W tym miejscu należy przypomnieć o tak zwanych mumiach, czyli zaschniętych resztkach owoców pozostałych na drzewach w sadzie. Są one siedliskiem chorób i szkodników, dlatego bezwzględnie trzeba je usunąć.

Jakie jeszcze prace porządkowe należy wykonać w ogrodzie jesienią?

• Sprzątamy i przekopujemy międzyrzędzia, co pozwoli nam ograniczyć rozwój szkodników glebowych.
• Resztki po zbiorach warzyw zakopujemy, palimy lub przeznaczamy na kompost.
• Na przełomie września i października zwykle następuje ostatnie koszenie i napowietrzenie trawnika. Jeśli jednak jesień w ogrodzie jest wyjątkowo ciepła i długa, trawnik może być skoszony również na początku listopada (wysokość ostatniego koszenia to 4 cm).
• Skoszoną trawę układamy cienkimi warstwami w kompostowniku.
• Możemy przyciąć tuż przy ziemi zaschnięte byliny i suche rośliny jednoroczne, jednak czynność tę równie dobrze możemy zostawić na wiosnę.
• Co zrobić z suchymi liśćmi zalegającymi ogród? Z części z nich można usypać kopczyki, przykładając je na koniec cienkimi gałązkami. Opadnięte liście będą stanowić potencjalne domki dla jeży. Zdrowe liście wykorzystujemy w kompostowniku lub produkujemy z nich ziemię liściową.

Jesień to idealny okres do przycinania większości roślin

Porządki w ogrodzie na jesień. Sadzenie roślin

Jesień w ogrodzie to odpowiedni moment na poprawienie struktury gleby i na jej nawodnienie, dlatego przekopujemy działkę i usuwamy z ziemi chwasty. Glebę spulchniamy najpóźniej w listopadzie. Od października aż do połowy listopada możemy sadzić drzewa i krzewy z gołym korzeniem, które charakteryzują się wysoką mrozoodpornością. Z zasadzeniem roślin wrażliwych na mróz lepiej poczekać do wiosny. Do gruntu wysadza się w tym czasie także wiele innych roślin, zarówno bylin, jak i roślin cebulowych i roślin bulwiastych. Koniec września i początek października to czas, w którym zaleca się sadzenie krokusów, narcyzów, cebulic, tulipanów, chabrów bławatków, maków, przebiśniegów, a z końcem listopada sadzimy hiacynty i zawilce. Zakwitną wiosną, gdy w ogrodzie będzie jeszcze niewiele kolorów.

Jakie rośliny, oprócz gatunków wymienionych powyżej, można sadzić na jesień w ogrodzie?

• Większość drzew i krzewów, w tym zimozielonych, iglastych i owocowych (z wyjątkiem wrażliwych na mróz, jak morela, brzoskwinia czy klon palmowy).
• Byliny,
• Rośliny dwuletnie,
• Rośliny takie jak pozłotka kalifornijska, kosaciec żyłkowany, czosnek ozdobny czy ostróżka ogrodowa.

Jak wybrać odpowiednie do sadzenia cebulki? Nie mogą być one przebarwione, przesuszone ani uszkodzone. Nie powinny też mieć okrywających łusek. Tylko cebulki narcyzów i lilii mogą mieć wypuszczone liście lub korzenie. Jak powinno wyglądać sadzenie cebulek? Wybieramy dość dobrze nasłonecznione miejsce i oczyszczamy je z chwastów. Nawozimy przepuszczalną, niekwaśną ziemię, a następnie sadzimy cebulkę piętką do dołu na głębokość równą wysokości trzech takich cebulek. Poniżej poziomu sadzenia cebul spulchniamy lekko glebę. Cebulki rozmieszczamy w odległościach równych mniej więcej dwóch lub trzech ich szerokości. Możemy je dodatkowo zabezpieczyć przed atakiem gryzoni, umieszczając je w specjalnych, ażurowych koszyczkach. Jeżeli udało nam się wcześniej założyć rozsadnik z roślinami dwuletnimi, możemy je teraz właśnie przesadzić do gruntu. Mowa tu między innymi o takich gatunkach roślin jak bratek, niezapominajka, dzwonek ogrodowy, stokrotka czy malwa. Jesień to czas, gdy przeprowadzić sadzenie kwitnących wrzosów.

Jesień to zazwyczaj optymalny okres do sadzenia i przesadzania roślin

Jesień w ogrodzie. Jesienne porządki a choroby roślin

Jesienią warto również zadbać o usunięcie i uprzątnięcie wszelkich chorych części roślin, dzięki czemu uda nam się zahamować rozprzestrzenianie się chorób. Czynności te najlepiej wykonywać od września aż do pierwszych mrozów. Przede wszystkim trzeba się przyjrzeć swoim roślinom i jeśli tylko zauważymy na nich jakiekolwiek zmiany chorobowe, przycinamy zarażone pędy, a zaatakowane liście zbieramy do worka i wyrzucamy. Rośliny, które mają ślady chorób grzybowych, opryskujemy przed nadejściem mrozów odpowiednim środkiem grzybobójczym. Jak rozpoznać, czy nasze rośliny są zaatakowane przez choroby? Na przykład na liściach drzew owocowych (śliwa, grusza, jabłoń) mogą pojawić się jasne plamki świadczące o obecności rubinowca owocowca. Plamkom na liściach towarzyszy w tym wypadku również słabe owocowanie. Jeżeli zauważymy szarzejące, brązowiejące i usychające liście na papryce, ziemniaku, bakłażanie czy pomidorze, prawdopodobnie oznacza to, że zostały one zaatakowane przez groźną chorobę, pordzewiacza pomidorowego.

Jak wyglądają objawy najczęściej występujących chorób drzew i krzewów owocowych? Wielkopąkowiec porzeczkowy objawia się na czarnej porzeczce poprzez nadmiernie powiększone i zamknięte pąki kwiatów. Jeśli na truskawkach lub malinach zauważymy zwiędnięte, pożółkłe liście i obumarłe pędy, oznacza to, że krzewy chorują na werticiliozę truskawkową. Śliwy, morele, czereśnie i brzoskwinie mogą być zaatakowane przez leukostomozę drzew pestkowych, która objawia się więdnięciem liści. Zaraza ziemniakowa, atakująca najczęściej ziemniaki, może także pojawić się na paprykach i pomidorach. Na ich liściach pojawiają się wówczas plamy, a ich owoce gniją.

Porządki w ogrodzie jesienią: jak zadbać o oczko wodne?

Właścicieli oczek wodnych czeka dodatkowa praca w okresie jesiennym. Oczywiście, wszelkie nakłady czasu i pracy są warte ostatecznego efektu, ponieważ oczko wodne stanowi jedną z najpiękniejszych dekoracji ogrodu. Jego oczyszczaniem warto się zająć już pod koniec lata, kiedy to można zawiesić nad nim siatkę o drobnych oczkach, która będzie chronić wodę przed opadającymi liśćmi. Jesienią odławiamy nieodporne na chłód rośliny wodne, takie jak piscja, grzybień, hiacynt wodny czy salwinia. Czyścimy dno oczka wodnego i demontujemy sprzęt. Jeśli mamy małe oczko, zwykle spuszczamy z niego wodę, a ryby przenosimy do akwarium znajdującego się w środku budynku. Jeśli zainstalujemy w nim pompę i zadbamy o to, by temperatura znajdującej się w nim wody nie przekroczyła 5-8° C, nie będziemy musieli karmić ryb, ponieważ wpadną one w stan odrętwienia.

Jak zadbać przed zimą o większe oczka wodne, o głębokości co najmniej 120 cm?

1. Oczyszczamy zbiornik i odławiamy z niego egzotyczne ryby.
2. Usuwamy z wody suche liście roślin wodnych.
3. Wymieniamy część wody i oczyszczamy oczko z zalegającej na dnie materii organicznej.
4. Instalujemy tak zwany sztuczny przerębel, czyli plastikowy lub styropianowy pierścień, dzięki któremu nawet podczas silnych mrozów na powierzchni wody pozostanie niezamarznięty obszar.
5. Wodotryski, pompy i fontanny zabieramy do zamkniętego pomieszczenia.

Przed zimą nie możemy zapomnieć o zadbaniu o oczko wodne

Jesień w ogrodzie warzywnym

Jesień to pora roku, w której w ogrodzie należy wykonać szereg prac. Wiele z powyżej wymienionych czynności porządkowych związanych z nastaniem jesieni dotyczy zarówno rabat kwiatowych, jak i sadów i warzywników. Ta ostatnia strefa ogrodu wymaga jednak szczególnej uwagi, a ponadto prac, które należy wykonać przed zimą jest tak wiele, że warto zebrać je w jednym miejscu i usystematyzować. Przede wszystkim trzeba wiedzieć, że w warzywniku zwykle nie ma roślin wymagających osłony przed mrozem. Zdecydowana ich większość uprawiana jest w cyklu sezonowym. Niezbędne jednak będzie poprawienie jakości gleby, ponieważ warzywa mają wysokie wymagania pokarmowe. Ich nawożenie stosuje się nie tylko w trakcie uprawy, ale też przedsiewnie, także jesienią. Trzeba o to zadbać, ponieważ w przeciwnym przypadku nastąpi zjawisko “zmęczenia gleby”, a w efekcie uzyskamy mniejsze plony, przy czym rośliny będą bardziej podatne na ataki chorób i szkodników. Dobrym rozwiązaniem jest posianie roślin na nawozy zielone.

O co należy zadbać przed nadejściem zimy w warzywniku?

• Zbieramy plony późnych odmian warzyw (niektóre rośliny cebulowe pozostawia się na zagonie).
• Usuwamy resztki pożniwne pozostałe w ogrodzie, przy czym niektóre z nich wykorzystamy do kompostu.
• Odchwaszczamy warzywnik aż do pierwszych mrozów.
• Przekopujemy glebę w warzywniku.
• Użyźniamy podłoże.

Ostatnią czynnością wykonaną w ogrodzie, zanim pojawią się niskie temperatury, jest zadbanie o narzędzia ogrodnicze. Oczyszczamy je wodą i drucianą szczotką, osuszamy i przecieramy środkiem konserwującym. Zamykamy zawór doprowadzający wodę do instalacji ogrodowej i odkręcamy wszystkie krany, by pozbyć się wody, która mogłaby podczas mrozów rozsadzić rury. Gdy skosimy po raz ostatni trawnik, oczyszczamy korpus i noże kosiarki, ostrzymy te ostatnie i zabezpieczamy środkiem konserwującym. Kosiarka przez zimę powinna stać w suchym pomieszczeniu.

Autor

Maria