Nowoczesny ogród warzywny – czym się wyróżnia?

Czym się wyróżnia nowoczesny ogród warzywny? Jeśli planujesz jego stworzenie, to świetnie. Tutaj dowiesz się, jak zaplanować i stworzyć ogródek warzywny krok po kroku. Przeczytaj, sprawdź i wdrażaj w życie nasze rozwiązania!

Nowoczesny ogródek warzywny. Czy warto planować uprawę warzyw przy domu?

Obecnie w sklepach możemy znaleźć świeże warzywa i owoce przez cały rok. Jednocześnie jednak ich jakość i smak pozostawiają wiele do życzenia (i niekiedy dotyczy to nawet warzyw z pobliskiego warzywniaka i z rynku), dlatego też wiele osób, które mają do dyspozycji choćby niewielki kawałek ziemi, decyduje się zająć własną uprawą warzyw, ziół i krzewów owocowych. Czy warto? Takie rozwiązanie nie tylko pozwala zaoszczędzić pieniądze, ale również (a właściwie przede wszystkim) zapewni nam pachnące, naturalne, zdrowe i świeże, własne warzywa i owoce. Co więcej, zrywając ze swoich grządek szczypiorek, ogórki, pomidory czy sałatę, możemy mieć pewność, że nie są one nasycone żadnymi szkodliwymi substancjami czy też konserwantami. Trzeba też zaznaczyć, że każda roślina, nawet jeśli będzie odpowiednio zapakowana, po kilku dniach traci swoją świeżość, smak i aromat. Tymczasem wygrzane w słońcu, wypielęgnowane i odpowiednio podlewane, własne warzywa, zioła i owoce, dostarczą nam ogrom witamin i – co tu dużo mówić – satysfakcji.

Planując warzywnik, możemy puścić wodze fantazji i łączyć na przykład rabaty na świeżym powietrzu z roślinami uprawianymi w tunelu foliowym. Doskonały efekt przynoszą też kompozycje warzyw z niektórymi kwiatami i ziołami, zwłaszcza jeśli zdecydujemy się na ogród w stylu wiejskim. Warto też pamiętać, że wiele gatunków ziół sadzi się nie tylko ze względu na ich kulinarne zastosowanie, ale także z uwagi na ich inne właściwości. Dzięki nim możemy pozbyć się szkodników i insektów, a także wspomóc inne rośliny w uprawie. Różnorodność kształtów i barw posadzonych przez nas roślin będzie cieszyć oczy, co pozwoli nam uzyskać dwa w jednym: zdrowe, świeże, smaczne owoce, zioła i warzywa, a także niezwykłą dekorację, jaką stanowi bez wątpienia przydomowy warzywnik.

• Warzywniak w skrzyniach - jak go zrobić i uprawiać warzywa w skrzyniach?

Jak zaplanować ogród warzywny?

Jednym z najważniejszych czynników, jakie trzeba wziąć pod uwagę, planując nowoczesny ogródek warzywny, jest odpowiednie miejsce. Co to oznacza? Najlepsze stanowisko na ogródek to takie, które będzie nasłonecznione przez minimum 6 godzin dziennie. Zacienione miejsca, a także te, w których pobliżu znajdują się wysokie budynki lub rzucające cień drzewa, nie będą odpowiednie do upraw warzywnych. Zwykle dobrym pomysłem jest usytuowanie warzywnika po stronie południowo-zachodniej, południowo-wschodniej lub południowej (ogród od strony północnej będzie zbyt zacieniony). Jeśli zależy nam na wysokiej jakości naszych upraw, musimy też zadbać o to, by grządki znajdowały się jak najdalej od drogi, w zacisznej, rekreacyjnej części naszego ogrodu. Nieodzowne będzie tu także bezpośrednie źródło wody, a wąż ogrodowy powinien sięgać do wszystkich zakamarków warzywnika.

Kolejnym aspektem, jakim musimy się zająć, planując nowoczesny ogród warzywny, jest ulepszenie znajdującej się w nim gleby. Co warto wiedzieć na ten temat?

• Jeżeli gleba w ogrodzie jest zbyt zwięzła, trzeba ją rozluźnić, a więc przekopujemy ją i dodajemy do niej torf.
• Nawozimy podłoże pod nasze uprawy, wysypując na nie obornik, kompost albo nawóz zielony. Nawożenie najczęściej przeprowadza się jesienią, a wiosną dodaje się następną dawkę kompostu.
• Do wiosennych zabiegów pielęgnacyjnych, przygotowujących glebę w ogrodzie pod uprawy, należą pielenie na grządkach, podlewanie i ściółkowanie. Doglądamy też systematycznie rośliny, by w razie czego szybko usunąć chwasty i sprawdzić, czy nie atakują ich szkodniki.

Zanim stworzymy w przygotowanej glebie swój warzywnik, musimy wydzielić grządki i ścieżki. W tym celu przygotowujemy rzędy, które oddzielimy wąską ścieżką (jednak na tyle szeroką, by wygodnie można byłą nią chodzić). Najczęściej stosuje się tu kwadratowe lub prostokątne formy grządek, jednak spotyka się też grządki tworzące owalne kształty. W niewielkim ogrodzie warzywnym, na przykład o powierzchni około 30 m², grządki powinny mieć szerokość nie większą niż 120-150 cm. Będzie to miało znaczenie w późniejszej pielęgnacji uprawy, ponieważ bierzemy tu pod uwagę zasięg ramion i łatwy dostęp do każdej grządki. W tym miejscu trzeba wspomnieć o ogrodzie warzywnym w skrzyniach, dzięki którym warzywa będą dokładnie wydzielone i wyniesione na wygodną wysokość. Nasz ogród powinien mieć ścieżki o szerokości około 30 cm, przy czym jedna ścieżka może być szersza, co pozwoli nam wjechać taczką albo innym sprzętem ogrodniczym.

Jak sadzić rośliny w naszym warzywniku przy domu? Jak wspomnieliśmy, ogródek z warzywami jest nie tylko niezwykle ekologicznym i praktycznym, ale też dekoracyjnym rozwiązaniem. Możemy tu tworzyć ciekawe aranżacje, w których połączymy na przykład buraki, kalafiory i brokuły z sałatą i kapustą. Nad całością mogą górować maliny. Świetnym pomysłem jest zaplanowanie obok siebie roślin o tych samych wymaganiach, na przykład korzennych (marchew, pietruszka, seler), cebulowych (cebula, czosnek), dyniowatych (dynia, patison, cukinia), psiankowatych (ziemniak, pomidor, papryka), kapustnych (kapusta, brokuł, kalafior). Zwróćmy uwagę na fakt, iż odpowiednio zaplanowane sąsiedztwo roślin nie oznacza, że w tym samym miejscu mamy uprawiać tylko warzywa z tej samej rodziny. Wiele warzyw doskonale ze sobą współgra i warto się temu bliżej przyjrzeć.

Zmianowanie i odpowiednie sąsiedztwo roślin

Ogród warzywny przy domu (podobnie jak pole uprawne) wymaga doskonałego planowania swoich upraw, niekiedy nawet z dużym wyprzedzeniem. Przede wszystkim trzeba pamiętać o zasadzie zmianowania. Co to oznacza? W kolejnym roku nie należy sadzić na tym samym stanowisku warzyw o podobnych wymaganiach glebowych i podatnych na podobne choroby. Takie nieumiejętne zaplanowanie upraw prowadzi w krótkim czasie do wyjałowienia podłoża z konkretnych składników mineralnych oraz do nasilenia ataku chorób i szkodników. Jak łączyć warzywa z innymi roślinami, by mogły swobodnie rosnąć, a jednocześnie by wspierały nawzajem swój rozwój? Dobre efekty przynosi na przykład komponowanie warzyw z niektórymi przyprawami i roślinami ozdobnymi. Oto kilka przykładów na udane sąsiedztwo:

• Aksamitki i nagietek lekarski posadzone w pobliżu grządki warzywnej będą chronić warzywa przed nicieniami korzeniowymi.
• Dynia świetnie będzie rosła w pobliżu fasoli, kukurydzy i nasturcji.
• Nasturcje odstraszają od warzyw szkodniki takie jak mszyce i bielinek kapustnik, a także ułatwiają zwalczanie ślimaków.
• Połączenie na grządkach bazylii i ogórków zmniejsza występowanie mączniaka rzekomego.
• Zapach cebuli będzie odstraszał szkodniki, które mogłyby zaatakować korzenie marchwi oraz pora.
• Szpinak stanowi dobre sąsiedztwo dla rzodkiewki.
• Groch współgra ze wszystkimi warzywami oprócz tych z rodziny cebulowych.
• Należy unikać sadzenia ogórków i ziemniaków przy grządce, gdzie rośnie pomidor, za to dobrze jest posadzić przy nim bazylię.
• Ziemniaki nie lubią bliskiego sąsiedztwa marchwi, selera i słoneczników, natomiast dobrze będą rosły w pobliżu kapusty, kukurydzy, szpinaku, fasoli, bobu, kapusty i kukurydzy.
• Koper najlepiej będzie rósł posadzony w różnych miejscach w ogrodzie, w małych kępkach. Dzięki temu o wiele rzadziej będzie chorował niż posadzony w jednej grządce.

Nowoczesny ogród warzywny: kiedy wysiewać poszczególne gatunki roślin?

Nowoczesny ogródek warzywny oznacza nie tylko hołdowanie ekologii i trzymanie się zasad zmianowania. Tu należy również pamiętać o tym, by dane gatunki wysiewać o odpowiedniej porze i by zachować pomiędzy nimi odpowiednią odległość. Oczywiście, obecnie mamy ogromny wybór roślin, które mogą zasilić nasz warzywnik, jednak jeśli dopiero zaczynamy uprawę warzyw i nie mamy w tym dużego doświadczenia, to z pewnością warto wybrać warzywa, których uprawa nie będzie trudna i nie będzie wymagać od nas specjalistycznej wiedzy. Do roślin takich na pewno można zaliczyć sałatę, rukolę, rzodkiewki, dynię, ogórki i fasolkę szparagową. W ich towarzystwie świetnie sprawdzą się zioła: miętę, lubczyk, kolendra, bazylia, oregano i tymianek.

Kiedy wysiewa się poszczególne rośliny w ogrodzie?

• Wczesną wiosną, w marcu: seler, cebula, czerwona kapusta, biała kapusta,
• Na przełomie marca i kwietnia: marchew, bób, groch, pomidory, pietruszka, rzodkiewka,
• W kwietniu: sałata zielona,
• Na przełomie kwietnia i maja: brokuły, buraki,
• W maju: dynia, ogórki, cukinia.
• Jeśli zdarzy się, że spóźnimy się z wysiewem warzyw korzeniowych, możemy kupić gotowe rozsady i posadzić je w ziemi nawet pod koniec maja.
• Od marca do maja sadzimy też zioła (gotowe sadzonki można posadzić jeszcze w czerwcu).

Ogródek warzywny a rozmnażanie roślin

Warzywa możemy rozmnażać na dwa sposoby: wegetatywnie (polega to na tworzeniu nowych osobników z fragmentów części wegetatywnych rośliny macierzystej) oraz generatywnie (poprzez wysianie do gleby lub z rozsady). Wśród warzyw rozmnażanych generatywnie, za pomocą nasion, należą między innymi: sałata, rzodkiewka, burak ćwikłowy, bób, fasola, dynia, groch, marchew i ogórki. Zanim wysiejemy nasiona, zwykle wykonuje się następujące czynności:

• Zaprawianie nasion, czyli pokrycie ich preparatami owadobójczymi lub grzybobójczymi.
• Otoczkowanie nasion (pokrywamy nasiona specjalnym preparatem, który sprawia, że stają się one większe). Stosuje się je w przypadku, gdy nasiona są bardzo małe, a wysiewa je punktowo.
• Moczenie nasion, które sprzyja szybszemu kiełkowaniu.

Do wyboru mamy kilka rodzajów siewu:

1. Rozrzucamy nasiona swobodnie po wyznaczonym obszarze,
2. Wsypujemy nasiona rzędem w wyznaczone rowki,
3. Wysiewamy punktowo po kilka ziaren w odpowiednich odstępach i w razie potrzeby, w późniejszym czasie, przerywamy i pozostawiamy najsilniejsze siewki.

Jeśli mamy do czynienia z warzywami, które są przeznaczone do wczesnych zbiorów lub które wymagają wysokiej temperatury kiełkowania, stosujemy rozmnażanie z rozsady. Jak wygląda taki zabieg? Na około dwa tygodnie przed wysadzeniem sadzonek do gruntu trzeba je zahartować. Obniżamy więc stopniowo temperaturę ich otoczenia, co pomaga im się zaaklimatyzować na stałym stanowisku. W czasie hartowania ograniczamy podlewanie roślin, by następnie dzień przed przesadzeniem obficie podlać zahartowane sadzonki. Sadzimy je w gruncie w dni, gdy słońce nie świeci zbyt mocno albo w porze wieczornej lub porannej. Jakie warzywa uprawia się z rozsady? Są to między innymi: seler, brokuł, por, kalafior, papryka, kapusta.

Pora teraz przybliżyć warzywa, które rozmnażają się wegetatywnie. Należą do nich na przykład: chrzan (rozmnaża się przez sadzonki korzeniowe), cebula (rozmnaża się przez dymki) czy też czosnek (rozmnaża się z ząbków), a także zioła i kwiaty, jak szałwia, tymianek i konwalia. Niektóre rośliny rozmnażają się w ten sposób samoistnie, jednak możemy również sami je wspomóc, dokonując podziału rośliny macierzystej. Dzięki temu uzyskamy kilka mniejszych roślin, co zapewni nam odmłodzenie okazu rodzicielskiego. Wyjmujemy roślinę z podłoża i dzielimy ją na mniejsze fragmenty z mniejszymi korzeniami.

Podwyższone grządki warzywne

Nowoczesny ogród warzywny: pielęgnacja

Nowoczesny ogródek warzywny powinien być przede wszystkim doglądany i zadbany. Wszelkie zagrożenia płynące z nadmiernego rozrastania się chwastów czy też z ataku szkodników powinny być od razu przez nas zauważone, a nasza reakcja powinna być natychmiastowa. Jak uprawiać rośliny w nowoczesnym warzywniku? Kiedy już wysiejemy i posadzimy poszczególne warzywa, zioła, owoce, a także kwiaty i krzewy, będziemy musieli przeprowadzać systematyczne zabiegi pielęgnacyjne, do których należą między innymi odchwaszczanie oraz spulchnianie i ściółkowanie gleby.

• Odchwaszczanie to zabieg, który jest niezmiernie ważny, a przy tym także najbardziej wymagający. W ogródku warzywnym przy domu chwasty najlepiej usuwa się ręcznie, na przykład za pomocą narzędzi ogrodniczych, jak motyczka. Zabieg ten wymaga dużego skupienia i precyzji w działaniu, ponieważ chwasty często trudno odróżnić od siewek.
• Spulchnianie gleby, które może być wykonane przy okazji odchwaszczania, choć niekiedy powinno być przeprowadzane częściej (zwykle w przypadku gleby, która ma tendencję do tworzenia “skorupy”, która nie przepuszcza tlenu i hamuje parowanie wody z podłoża).
• Ściółkowanie gleby wykonujemy, gdy mamy uprawę warzyw ciepłolubnych i płożących, jak na przykład arbuzy lub ogórki. Przykrywamy w tym celu glebę czarną folią przed posadzeniem warzyw, co eliminuje pojawianie się chwastów, wspomaga nagrzewanie się podłoża i zatrzymuje w nim wodę.

Autor

Maria