Ogród naturalistyczny – jak go wykonać?
Często najlepszą inspiracją dla człowieka jest kontakt z otaczającą przyrodą. Właśnie w ten sposób powstaje ogród naturalistyczny, idealny wybór dla osób kochających naturę. Jak zbudować ogród który stopi się z lokalną naturą? Jakie rośliny, ozdoby i dodatki powinny się znaleźć w ogrodzie naturalistycznym? Oto kilka praktycznych porad.
Spis treści
Kiedy zdecydować się na ogród naturalistyczny?
Ogród naturalistyczny, to projekt który naśladuje naturę. Z tego powodu nie pasuje on do miejskiego zgiełku i zurbanizowanych osiedli. W takich miejscach panuje porządek i organizacja, z którą pozorowany chaos naturalistycznych kompozycji, wyraźnie by się gryzł.
Ogrody w stylu naturalistycznym najlepiej będą wyglądać w otoczeniu natury, która jest dla nich wzorcem. Dobrze sprawdzą się w ogrodach zakładanych w dawnych gospodarstwach rolnych, które okalają pola i łąki. Świetnie też sprawdzą się na działkach leśnych, jeżeli nie chcemy decydować się na ogród który bezpośrednio naśladuje las.
Ogród naturalistyczny to dobry wybór na działki rekreacyjne i wypoczynkowe. Ze względu na lokalny charakter roślinności, nie wymaga ona częstych zabiegów pielęgnacyjnych. Możemy spokojnie ją zostawić na kilka miesięcy, pozwalając działać dzikiej przyrodzie, a po przyjeździe jedynie oczyścić przejścia i wyregulować populację niechcianych roślin.
Rośliny w ogrodzie naturalistycznym – jak je wybrać?
Podstawową cechą ogrodu naturalistycznego jest wzorowanie się na wyglądzie lokalnych krajobrazów. Dobór roślin zależy więc od tego gdzie znajduje się nasza posesja. Należy wziąć pod uwagę zarówno bezpośrednie sąsiedztwo, jak i florę występującą w szerszej okolicy.
By wybrać najlepsze rośliny do ogrodu naturalistycznego, najlepiej jest pójść na spacer z atlasem roślin lub aplikacją do ich rozpoznawania. Dzięki temu stworzymy katalog pomysłów na nasadzenia w naszym ogrodzie.
Nie istnieją powszechne reguły dotyczące doboru roślinności do ogrodu naturalistycznego. W każdym regionie i typie krajobrazu będzie on składać się z nieco innego zestawu flory. Powinny być to gatunki lokalne, mające niewielkie wymagania glebowe i dużą odporność na warunki atmosferyczne. Unikajmy roślin formowanych, czy odmian szczepionych, niewystępujących w naturze.
Wybierając rośliny warto zwrócić uwagę na ich powiązanie z przyroda i ekologią. Warto posadzić drzewa, krzewy i rośliny jednoroczne, które będą zapewniać nektar dla owadów zapylających czy owoce, którymi będą żywić się ptaki.
Największym zagrożeniem dla roślin zdobiących ogród naturalistyczny są choroby i szkodniki. Jeżeli atakują one lokalną roślinność, to z łatwością mogą przenieść się także na nasz ogród. Warto więc sprawdzić, na przykład pytając leśników, czy w okolicy nie panuje zaraza lub plaga atakująca jakąś roślinę. Jeżeli tak jest, zrezygnujmy z tego gatunku.
Drzewa w naturalistycznym ogrodzie
Drzewa do ogrodu naturalistycznego powinny być gatunkami pospolitymi lub występującymi często w naszym kraju. Na nizinach będą to przede wszystkim sosny i brzozy. Dobrym wyborem będzie też topola i lipa. Jeżeli na naszej działce wody gruntowe są stosunkowo płytkie, świetnym wyborem będą wierzby. Na działkach z lepszą glebą dobrze przyjmą się szlachetne drzewa liściaste, takie jak dęby i buki.
Jeżeli nasz ogród znajduje się w krajobrazie górskim, najczęściej wybrać powinniśmy drzewa iglaste, poza sosną, mogą być to świerki, jodły, modrzewie czy limby. U podnóża gór znaleźć można też drzewa liściaste, takie jak jawor, olcha czy brzoza.
Krzewy do ogrodu w stylu naturalistycznym
Tego typu ogród przeważnie najlepiej będzie komponować się z krzewami leśnymi. Świetnie sprawdzi się jałowiec, tarnina czy daglezja. Oprócz tego dobrym wyborem są rośliny charakterystyczne dla granicy lasu i łąki, takie jak głóg, dzikie róże, czy kaliny. W obszarze górskim świetnie sprawdzi się kosodrzewina czy karłowate odmiany drzew.
Wiele z tych roślin owocuje lub wydaje miododajne kwiaty. Niektóre z owoców, jak szyszki jałowca, owoce dzikiej róży czy tarniny, możemy wykorzystać w kuchni, inne z powodzeniem nadadzą się dla ptaków i zwierząt lądowych.
Byliny, kwiaty i trawy
Uzupełnieniem, które stanowi o tym, że ogród naturalistyczny wygląda pięknie są mniejsze rośliny. Przede wszystkim są to kwietne byliny, kwitnące rośliny wieloletnie i trawy ozdobne.
Z zielenią która króluje na krzewach i drzewach dobrze komponują się takie barwy jak fiolet, niebieski, róż i czerwień. Jeżeli tylko rosną w okolicy, warto wybrać lawendę, wrzosy, krwawnik, maki, chabry, zawilce czy kosaćce syberyjskie. Całość warto uzupełnić zielenią, trawami, paprociami, czy nawet niektórymi roślinami uznawanymi za chwasty, takimi jak pokrzywa czy szczaw.
Kompozycja ogrodu naturalistycznego
Dobrze zaprojektowany ogród naturalistyczny wtapia się w tło, nie wyróżnia na tle krajobrazu. By osiągnąć ten efekt, poza doborem odpowiednich roślin powinniśmy kierować się kilkoma zasadami. Brzmią one następująco:
- wtop ogród w otoczenie, postaraj się zatrzeć wizualne granice ogrodu (rośliny mogą “wylewać się” poza naszą działkę);
- unikaj geometrycznych rabat, prostych linii, zorganizowanych kompozycji;
- pozorowany chaos jest odpowiednim sposobem kompozycji naturalistycznego ogrodu;
- staraj się stosować nasadzenia piętrowe, by odtworzyć naturalną strukturę roślinności;
- bujne zagajniki i imitacje innych naturalnych zbiorowisk roślinnych to świetny sposób na wypełnienie pustej przestrzeni;
- rośliny sadź plamami, by imitować ich naturalne rozmieszczenie.
Jak widać zasady te są dość ogólne, pozwalają na uruchomienie kreatywności w budowie ogrodu i stworzenie oryginalnego zakątka, który będzie naśladował naturalne formy.
Mała architektura, dodatki i ozdoby w ogrodach naturalistycznych
Poza unikaniem egzotycznych gatunków roślin i odpowiedniemu zaprojektowaniu całej przestrzeni, ważne jest by nie zepsuć efektu wprowadzając elementy, które nie będą dobrze komponować się z przyrodą. Mowa przede wszystkim o sztucznych wytworach ludzkich rąk, szczególnie z materiałów przetworzonych.
Wygodny i funkcjonalny ogród nie może jednak obyć się bez niektórych elementów małej architektury. Jeżeli decydujemy się na ustawienie ławek, budowę altanki czy miejsca na grilla i ognisko, jak najwięcej elementów wykonajmy z naturalnych materiałów. Impregnowane drewno świetnie będzie pasować do ogrodów naturalistycznych.
Ścieżki i drogi nie powinny być wyłożone kostką czy betonem. Jeżeli chcemy je utwardzić dobrym wyborem będzie drobny żwir, kruszywo z naturalnego kamienia lub wsparte na legarach podesty z drewna.
Zrezygnujmy ze sztucznych ozdób, wyszukanych rzeźb ogrodowych i krzykliwych dodatków. Najlepszą ozdobą w ogrodzie naturalistycznym jest sama przyroda. Jeżeli potrzebujemy ozdób, które będą wypełniały puste miejsca, to dobrym pomysłem mogą być stare pnie drzew czy ciekawie ukształtowane korzenie.
W ogrodzie w stylu naturalistycznym warto też zadbać o zwierzęta. Na drzewach o jadalnych owocach spotkamy ptaki czy wiewiórki, na ziemi możemy spotkać jeża lub inne drobne drapieżniki, pojawić mogą się też gryzonie i zajęczaki. Kwiaty przyciągną pszczoły i trzmiele. Większość tych zwierząt jest nie tylko piękna, ale też przydatna człowiekowi i ułatwia dbanie o nasz ogród. Na drzewach umieśćmy więc domki lęgowe dla ptaków czy pożytecznych owadów. Możemy też wyposażyć nasz ogród w karmniki, a w ogrodzie leśnym, nawet w paśniki. Jesienią warto przygotować legowiska dla jeży, dzięki temu będą one żerować w naszej okolicy na wiosnę i wraz z ptactwem, skutecznie zwalczą dużą część szkodników.
Jak pielęgnować ogród naturalistyczny?
Ogród naturalistyczny nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji, większość roślin poradzi sobie doskonale sama, ponieważ warunki w których rosną są dla nich takie same jak te w naturze. Nie oznacza to, że takiego ogrodu wcale nie trzeba pielęgnować. Jeżeli zbyt długo będziemy go zaniedbywać, to zarośnie i zdziczeje, przez co może nie straci uroku, ale stanie się absolutnie pozbawiony ogrodowej funkcjonalności.
Ingerencja powinna być jednak dyskretna, wycinając niepożądane rośliny zapobiegniemy nadmiernemu rozwojowi chwastów, przycinając krzewy zabezpieczymy ścieżki i miejsca rekreacyjne przed zarastaniem, a kontrolując rozrastanie się najbardziej ekspansywnych gatunków zachowamy różnorodność i bogactwo roślin. Większość tych zabiegów wystarczy wykonać raz lub dwa razy do roku, rodzime gatunki występujące w danym miejscu świetnie poradzą sobie same.
Sytuacją wymagającą natychmiastowej interwencji są ataki szkodników i chorób. Jeżeli pojawiają się zagrożenia specyficzne dla danego gatunku rośliny, najłatwiej jest się jej pozbyć w całości i zastąpić inną. W przypadku drzew konieczne będzie jednak zwalczanie szkodników.
