Okrywanie roślin na zimę – jak i czym to robić?
O ogród trzeba dbać przez cały rok, aby każdego sezonu móc cieszyć się jego pięknym wyglądem. Jednym z najważniejszych zabiegów jest okrywanie roślin na zimę. Ma to na celu ochronę wrażliwych na chłód gatunków przez przemarzaniem. Odpowiednie zabezpieczenie sprawi, że krzewy czy kwiaty bez szwanku przetrwają mrozy i śniegi, a wiosną znów rozkwitną. Dowiedz się, kiedy okrywanie roślin na zimę jest niezbędne, czym okrywać rośliny i jak robić to prawidłowo.
Spis treści
Dlaczego trzeba okrywać rośliny?
Nie wszystkie gatunki roślin ogrodowych są na tyle wytrzymałe, aby bez szwanku przetrwać mrozy. Nie wszystkie też można przenieść do domu na czas zimy. Rośliny wrażliwe mogłyby ucierpieć w wyniku długiej ekspozycji na wiatr, chłód, śnieg, dlatego też stosuje się okrywanie roślin.
Okrywanie roślin na zimę:
- chroni przed niedostatecznym poborem wody, co jest związane z przemarznięciem gleby,
- zabezpiecza rośliny przed złamaniem pod wpływem mocnych podmuchów wiatru,
- chroni system korzeniowy przed zmarznięciem,
- pomaga bez szwanku przetrwać okres zimowego spoczynku,
- przygotowuje roślinę do ponownego rozkwitu na początku sezonu wegetacyjnego.
Które rośliny okrywać na zimę?
Uprawa roślin wymaga indywidualnego podejścia do potrzeb każdego gatunku. Są takie rośliny, zwłaszcza krzewy i drzewa, które bez trudu poradzą sobie w czasie mrozów. Są też takie, które zimą przechodzą w stan uśpienia.
Okrywanie roślin na zimę ma na celu osłonięcie ich przed niekorzystnymi czynnikami pogodowymi. Szczególnie dużo uwagi w tym względzie wymagają odmiany, które lubią ciepło oraz gatunki roślin zimozielonych, w tym tropikalnych, a także rośliny, które mają płytkie korzenie. Wśród nich są:
- trawy ozdobne – turzyce, miskanty, trawa pampasowa,
- krzewy i drzewka zimozielone – cyprysiki, bukszpany, ostrokrzewy, sosny, choinki, niektóre żywotniki (szczególnie jeśli regularnie je przycinasz celem formowania),
- rośliny iglaste – cisy, żywotniki, cyprysiki,
- rośliny zimozielone liściaste – berberys, bukszpan, kalmia, laurowiśnia, różaneczniki,
- rośliny z płytkim systemem korzeniowym – wrzosy, pierisy, mahonie,
- rośliny, które są często przycinane w celu formowania – bukszpany, ostrokrzewy, choiny,
- kwiaty – kosaćce żyłkowe, zawilce japońskie, lilie, hiacynty.
Jak przygotować się do okrywania roślin?
Przede wszystkim ustal, które rośliny w Twoim ogrodzie wymagają okrycia i czego użyć do ich zabezpieczenia przed niskimi temperaturami. Nie ma jednej uniwersalnej metody, a każda odmiana – róże, zwłaszcza róże pnące, trawy, hortensje, magnolie mają odmienne preferencje.
Czym okrywać rośliny?
Ważne jest zastosowanie odpowiednich materiałów, czyli takich, które z jednej strony zapewnią roślinom ciepło i ochronę przed wiatrem, a z drugiej nie narażą ich na brak dostępu do wody i powietrza. Gdy do tego dojdzie, roślina będzie bardziej narażona na choroby, gnicie, przegrzanie lub wysychanie. Zobacz najpopularniejsze osłony roślin, które sprawdzą się zimą.
Kora
Kora to materiał o świetnych właściwościach izolacyjnych, który pozwala roślinom przetrwać nawet silne mrozy. Zazwyczaj wybiera się korę sosnową – z jej pomocą ściółkować korą czy usypywać kopczyki pod roślinami. Ale uwaga – nie zawsze będzie ona najlepszym wyborem. Są takie rośliny – niektóre byliny, krzewy ozdobne, które preferują podłoża o pH powyżej 7. Rozkładająca się kora dostarcza próchnicy, ale niekoniecznie dobrze wpłynie na lawendę, jukę, drzewa owocowe czy budleje.
Ściółkowanie korą
Liście
Czasem warto pozwolić działać naturze. Liście opadające z krzewów tworzą coś na kształt ściółki. Zweryfikuj, czy nie noszą one oznak choroby. Jeśli są zdrowe, bez przeszkód mogą posłużyć do okrywania. Rozsyp je lub usyp na kształt kopca.
Podobnie jak kora, również liście nie sprawdzą się przy wszystkich roślinach. Nie okrywaj nimi bylin, które wcześnie wypuszczają pędy ani do roślin zimozielonych – zwiększy to ryzyko rozwoju chorób. Aby liście nie zostały rozwiane, możesz je obsypać ziemią, obłożyć gałęziami lub nakryć ażurowym koszem.
Trociny
Trociny działają podobnie do suchych liści czy kory. Chronią rośliny przed mroźnym wiatrem, ale same też wymagają zabezpieczenia czy obciążenia, żeby nie zostały rozwiane.
Agrowłóknina
Agrowłóknina to popularny materiał okryciowy, stosowany przez ogrodników, rolników, sadowników. Do zabezpieczania roślin wybieraj materiał o odpowiedniej gramaturze – 50g/m². To agrowłóknina zimowa w kolorze białym, służąca do kilkakrotnego owijania iglaków i tworzenia tzw. kapturów. Nie nagrzewa się i przepuszcza rozproszone promienie słoneczne.
Z agrowłókniny można też wykonać coś na kształt parawanów albo osadzić je bezpośrednio na gruncie. Pamiętaj o przymocowaniu okrycia przy pomocy sznurka lub szpilek.
Maty słomiane
Słomiane maty to popularny, estetyczny sposób okrywania roślin na zimę. Zaletą mat ze słomy czy trzciny jest to, że są przewiewne, nie gniją i nie niszczeją po jednym sezonie. Posłużą Ci przez dłuższy czas. Szczelnie okrywają części nadziemne roślin i mogą też pełnić funkcję parawanów.
Tektura
To popularny materiał do okrywania zwłaszcza pni drzewek. Niestety nie jest zbyt trwała, szybko ulega zawilgoceniu. Choć stanowi skuteczne zabezpieczenie, gdy przyjdzie silny mróz, to nie przepuszcza światła. Aby kompleksowo zabezpieczyć rośliny, warto zastosować tekturę i wypełnienie np. z trocin czy kory.
Folia
Jeżeli chcesz okrywać rośliny na zimę, rozważ folię bąbelkową. Ale uwaga – materiał jest odpowiedni wyłącznie dla odmian uprawianych w donicach. Jeżeli chcesz zastosować ją bezpośrednio na roślinę, użyj folii przezroczystej i rozciągnij ją na palikach ustawionych wokół krzewów. Ścisłe przyleganie do pnia doprowadziłoby do jego zaparzenia.
Gałęzie iglaków
Stary i skuteczny sposób ochrony przed zimnym wiatrem i mrozem to rozłożone gałązki iglaków. Wybierz stroisz – gałązki z drzew, które nie tracą igieł na zimę (np. świerkowce). Stanowią one bardzo dobrze zabezpieczenie roślin na zimę, szczególnie niewielkich drzewek, krzewów i bylin.
Worek jutowy
Wybierz jutę do ochrony roślin na zimę. Jest to materiał nadający się do recyklingu, przeznaczony do wielokrotnego użytku. W dodatku zapewnia swobodny dopływ powietrza do roślin i niskich krzewów. Wykorzystaj worek jako kaptur lub stwórz z niego coś na kształt namiotu nad rośliną.
Kopczyk ziemi
Okrywanie roślin, a właściwie ich podstawy kopczykiem ziemi to kolejny prosty i naturalny sposób na ochronę przed nadmierną utratą wody. Kopczyk z ziemi czy kory powinien mieć około 20 cm i okalać krzew z każdej strony.
Osłonki sadownicze
Czasem potrzebne są bardziej zaawansowane środki ochrony zimowej, ale nie tylko. Dostępne w sprzedaży osłonki sadownicze wykonane z siatek z tworzywa sztucznego są odpowiednią ochroną także przed sarnami czy innymi zwierzętami. Dodatkowo można nimi okrywać rośliny na zimę, by te nie były narażone na uszkodzenia, gdy nadejdzie okres zimowego spoczynku. Znajdziesz je w sklepach ogrodniczych.
Inne metody zabezpieczania roślin
Okazuje się, że nie wszystkie rośliny zimozielone wymagają typowego okrywania. Niektóre, jak np. trawy dekoracyjne potrzebują związywania. Należy łączyć je w mniej rozłożyste kępy i obwiązywać sznurkiem.
A co z trawnikiem? Niestety zimą też jest narażony na uszkodzenia, a przecież nie da się go okryć agrowłókniną. Tutaj pomocny będzie nawóz wieloskładnikowy o większej zawartości fosforu i potasu. Dobrze jest też przeprowadzić ostatnie koszenie w październiku, bo krótsze źdźbła są mniej narażone na wystąpienie pleśni śniegowej.
A co z roślinami w donicach? Te najlepiej przechować w domu. Gdy nie masz na to warunków spróbuj osadzić je w gruncie. A kiedy i to jest niemożliwe, zadbaj o ustawienie donic na 10-centymetrowej warstwie styropianu, a nie bezpośrednio na kamieniu czy betonie.
Kiedy i na jak długo okryć rośliny?
Nie należy okrywać roślin zimozielonych zbyt wcześnie. Dlaczego? Bo gdy temperatury są jeszcze wysokie, dodatkowe okrycie zapewni roślinom warunki do dalszego rozwoju, a nie spowoduje przejścia w stan uśpienia. Ryzykiem jest także gnicie bryły korzeniowej. Weź też pod uwagę fakt, że ciepłe schronienie mogą sobie upodobać gryzonie, które szukają schronienia i pożywienia. Zaczekaj z okrywaniem aż temperatury spadną do -5 stopni Celsjusza. Zazwyczaj jest to w połowie listopada, gdy zaczynają się regularne pierwsze przymrozki.
