Ozonowanie wody – wady i zalety. Po co to robić?

Jakie wady i zalety ma ozonowanie wody? Czemu służy taki zabieg i kiedy warto go stosować? Czy można go wykorzystać również w gospodarstwie domowym? Przekonaj się!

Na czym polega ozonowanie wody?

Ozon to aktywna forma tlenu o silnym działaniu utleniającym. Powstaje w sposób naturalny poprzez krótkotrwałe promieniowanie UV lub wyładowania atmosferyczne, natomiast w instalacjach ozonowania wody wykorzystuje się przede wszystkim dwie metody wytwarzania ozonu: poprzez działanie promieni ultrafioletowych oraz wyładowania elektrostatyczne. Ozonowanie wody polega na rozpuszczaniu w niej ozonu gazowego, który rozbija komórki mikroorganizmów takich jak wirusy i bakterie oraz rozprasza je do roztworu, co zapobiega ich odnowie. Ozon ostatecznie rozpada się na tlen. O skuteczności ozonowania wody może świadczyć fakt, iż niszczy ono bakterie E. coli (pałeczki okrężnicy) ponad 3 razy szybciej niż powszechnie stosowany chlor. Woda po ozonowaniu nie ma smaku, zapachu ani koloru, a w procesie ozonowania nie powstają żadne szkodliwe produkty uboczne.

Ozon doskonale rozpuszcza się w wodzie, a jego najlepszym nośnikiem jest zimna woda o obojętnym odczynie pH. Najczęściej stosowanym sposobem rozpuszczania ozonu jest barbotaż polegający na wpompowywaniu w wodę powietrza nasyconego ozonem. W jakich przypadkach sprawdza się ozonowanie?

• Samodzielne ozonowanie mieszkania — jak się do tego zabrać?

• Do uzdatniania wody,
• Do oczyszczania ścieków,
• Do oczyszczania odcieków z wysypisk,
• W przemyśle drukarskim, tekstylnym i chemicznym,
• Przy produkcji tworzyw sztucznych,
• W dezynfekcji żywności,
• Przy produkcji mięsa,
• Przy myciu warzyw i owoców (ozon opóźnia ich psucie się),
• W stawach hodowlanych,
• Przy produkcji wody pitnej,
• W basenach kąpielowych,
• Do dezynfekcji kanałów wentylacyjnych,
• Do dezynfekcji pomieszczeń,
• Do odgrzybiania i czyszczenia klimatyzacji.

Jak widać, lista zastosowań ozonowania jest długa, a przy tym nie jest ona jeszcze kompletna. W dalszej części artykułu przyjrzymy się bliżej kwestii wykorzystania ozonowania wody – zarówno w gospodarstwie domowym, jak i w przemyśle.

Ozonowanie wody – wady i zalety

Ozon jest gazem biobójczym, a ozonowanie polega na spaleniu (dezaktywacji) wirusów, bakterii, grzybów i innych mikroorganizmów. Dezynfekcja wody ma tu dwa zastosowania: uwalnia ją od chorobotwórczych zarazków, a zarazem zamienia ją w tani dezynfektant. Podczas ozonowania wody dochodzi jednocześnie do utlenienia rozpuszczonych w wodzie pierwiastków, manganu i żelaza. Proces ten poprawia właściwości organoleptyczne wody, ulepszając jej smak i zapach i nadając jej krystaliczną przejrzystość. Co więcej, ozon utlenia też związki organiczne i nieorganiczne (cyjanki, azotany i siarczki). Chociaż nie eliminuje konieczności stosowania chloru w procesie uzdatniania wody, może go ograniczyć do ilości wymaganej do utrzymania sterylności nitek sieci wodociągowej po przejściu wody przed stację uzdatniania. Ozonowanie to proces ekologiczny, bezpieczny i niskoenergetyczny. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że choć zalet ozonowania wody jest kilka, mają one ogromne znaczenie, a wady tej metody oczyszczania mimo wszystko nie są w stanie przeważyć szali korzyści.

Jakie są wobec tego wady ozonowania? Przede wszystkim dotyczą one kwestii technicznych. Jednym z ważniejszych minusów ozonowania jest trudność przesyłu ozonowanej wody poprzez rurociągi. Ozon rozpada się podczas reakcji na tlen, dlatego w ozonowanej wodzie nie ma już cząstek ozonu, a w efekcie woda jest bardziej podatna na zanieczyszczenie. Trudność stanowi też fakt, iż ozonowana woda musi spełniać pewne parametry. Jak już wspomnieliśmy, najlepszym nośnikiem ozonu jest woda o niskiej temperaturze i o obojętnym odczynie pH. W takim przypadku ozon rozpada się po około 30 minutach. Im wyższa temperatura wody, tym szybsze znikanie ozonu. Jakie niesie to za sobą skutki? Na przykład ozonowanie wody w warunkach domowych, w ciepłej wodzie w wannie, mijałoby się z celem, ponieważ ozon natychmiast by się w niej rozpuścił. Jakie jeszcze trudności nastręcza proces ozonowania?

• Krótki okres półtrwania ozonu w wodzie oznacza, że dłuższy czas magazynowania ozonowanej wody mija się z celem. Należy wytwarzać ją na bieżąco.
• Ozonowanie nie eliminuje konieczności stosowania chloru; zmniejsza jedynie jego potrzebną do dezynfekcji dawkę.
• Stosowanie samego ozonu jest nieekonomiczne.
• Przepisy odnoszące się do stosowania ozonu w warunkach przemysłowych mówią, iż ozon, który nie przereagował z wodą, należy zniszczyć przy pomocy destruktora ozonu (co niesie za sobą dodatkowe koszty sprzętu i pracy).

Ozonowanie wykorzystywane w domu

Ozonowanie, mimo pewnych trudności technicznych, jest wyjątkowo skuteczną i ekologiczną metodą oczyszczania, którą w dodatku możemy wykorzystać w swoim gospodarstwie domowym. Sprawdza się ona przede wszystkim do oczyszczania i podnoszenia walorów smakowych wody pitnej – woda ozonowana doskonale nadaje się do zaparzania herbat i naparów ziół. Uwaga! Ozonowaną wodę należy odstawić na co najmniej godzinę lub przegotować przed spożyciem. Możemy ją z powodzeniem wykorzystać do płukania żywności, co da nam pewność pozbycia się wszelkich drobnoustrojów szkodliwych dla zdrowia człowieka. Możliwość dokładnego umycia i zdezynfekowania produktów spożywczych ma szczególne znaczenie w przypadku owoców i warzyw pochodzących z odległych krajów, ponieważ spryskiwane są one substancjami przedłużającymi ich przydatność do spożycia. Co więcej, krajowe warzywa i owoce również poddawane są opryskom (na przykład pestycydami), dlatego podłączenie systemu ozonowania w gospodarstwie domowym może nam przynieść nieocenione korzyści zdrowotne.

Jakie jeszcze zastosowanie znajduje ozonowanie wody w domu?

• Płukanie mięsa (przed zabiegiem należy jej jeszcze obmyć zimną wodą).
• Leczenie zmian skórnych, jak owrzodzenia czy grzybica. Jałowe opatrunki moczone w ozonowanej wodzie przyspieszają proces gojenia się ran.
• Dezynfekcja smoczków, szczoteczek, zabawek, butów.
• Uzdatnianie wody studziennej (ozon likwiduje zanieczyszczenia i neutralizuje szkodliwe związki chemiczne pochodzące zarówno z chemikaliów, jak i z odchodów zwierząt, które mogą przedostawać się do wody gruntowej).
• Oczyszczenie wody w przydomowych basenach, co pozwala na zmniejszenie stosowania chloru do ilości niezbędnej do utrzymania odpowiedniego stanu wody.

Należy tu zaznaczyć, że korzystanie z ozonowania w domu wymaga bezwzględnego przestrzegania instrukcji dołączonej do ozonatora. Trzeba też pamiętać o tym, by cały proces przebiegał przy otwartym oknie lub przy włączonym wyciągu. Ozon jest gazem drażniącym, który może wywoływać łzawienie oczu i kaszel. Jest jednak nieszkodliwy w ilości, jaka wydobywa się z ozonowanej wody.

Ozonowanie wody basenowej

Ozonowanie najczęściej wykorzystuje się w basenach domowych, zarówno zadaszonych, jak i ogrodowych (trzeba tu zaznaczyć, że metodę tę z równym powodzeniem stosuje się również w niektórych basenach publicznych). Służy do tego ozonator wody, który sprzedawany jest wraz z koniecznymi akcesoriami. Jak to działa? Ozonator zawiera zwężkę Venturiego posiadającą trzy otwory. Pierwszy z nich służy do wprowadzenia wody, z drugiego wypływa ozonowana woda, a trzeci doprowadza ozon gazowy z generatora ozonu. Ozonator załącza się wraz z pompą pompującą wodę obiegową, a na wlocie należy zainstalować regulator ciśnienia. Ozonowanie wody basenowej pozwala na usunięcie z wody wszelkich bakterii, wirusów i glonów. Dzięki takiemu zabiegowi znikają zazielenienia basenu i nieprzyjemny zapach. Źle podłączony generator ozonu lub zastosowanie nieodpowiedniego ciśnienia mogą stać się przyczyną niepoprawnego ozonowania, a w konsekwencji braku zmiany w jakości wody, dlatego należy bezwzględnie stosować się do załączonej do sprzętu instrukcji lub zlecić jego podłączenie specjaliście.

Co jeszcze warto wiedzieć na temat ozonowania wody w przydomowym basenie?

• Ozonowanie przeprowadzane w basenie usuwa z wody amoniak, mangan i żelazo.
• Ozonowanie wody przyspiesza proces utleniania mikrozanieczyszczeń oraz naturalnej materii organicznej.
• Po przeprowadzeniu ozonowania woda w basenie zyskuje swoją naturalną barwę i krystaliczną przejrzystość. Znika też jej nieprzyjemny smak i zapach.
• Metoda ozonowania pozwala na uniknięcie podrażnień skóry i oczu, jakie mogą pojawić się po kąpieli w mocno chlorowanej wodzie.
• Proces dezynfekcji wody pozwala na ograniczenie lub eliminację konieczności koagulacji wody.
• Podczas procesu uzdatniania wody poprzez ozonowanie konieczne jest wytwarzanie ozonu na miejscu i niezwłoczne wprowadzanie go do wody na ściśle określony czas.
• Ozon musi być usunięty z wody tak, by jego poziom nie przekroczył wartości 0,05 mg/l.

Ozonowanie wody basenowej

Ozonowanie wody w przemyśle

Metoda ozonowania wody stosowana jest w wielu dziedzinach przemysłowych. Mimo dużych kosztów instalacyjnych, oferuje ona bardzo niskie koszty operacyjne, a przy tym wysokie bezpieczeństwo i brak negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Przede wszystkim ozonowanie wody wykorzystuje się podczas oczyszczania wody ze środków bakteriobójczych i chemicznych, co pozwala obniżyć zapotrzebowanie na tlen. Ozonowanie stosuje się również w ubojniach i przetwórniach rybnych do opłukiwania mięsa i ryb. Metoda ta znajduje zastosowanie w dezynfekcji warzyw i owoców, na przykład ogórków, jabłek, marchwi, brokułów, sałaty, buraków, brukselki i innych. W tym przypadku woda ozonowana pozwala nie tylko na oczyszczenie produktów spożywczych; przyczynia się jednocześnie w istotny sposób do przedłużenia ich przydatności do spożycia. To jednak oczywiście tylko niektóre z licznych sposobów na wykorzystanie ozonu w wodzie do dezynfekcji.

Gdzie jeszcze stosuje się ozonowanie w przemyśle?

• Wodą ozonowaną myje się powierzchnie w zakładach przetwórstwa spożywczego.
• Woda ozonowana wykorzystywana jest do mycia rąk przez pracowników zakładów.
• Dodatek wody ozonowanej służy dezynfekcji wody w poidełkach dla kurcząt.
• Ozonowanie służy do usuwania niepożądanych zapachów.
• Ozonowana woda służy do sporządzania zalewy do sałatek, ogórków kiszonych, itp.
• Ozon dodawany do systemu napowietrzania służy do oczyszczania ścieków w przyzakładowych oczyszczalniach.
• Wodę ozonowaną stosuje się do odkażania zbiorników spożywczych i butelek, do mycia jaj, a także do produkcji lodu ozonowego.
• Ozonowanie służy uzdatnianiu wody produkcyjnej i technologicznej.
• Ozonowanie wykorzystuje się w stawach hodowlanych do uzdatniania i napowietrzania wody.
• Ozonowanie wody przeprowadza się w niektórych basenach kąpielowych, co pozwala na zmniejszenie ilości stosowanego chloru. Ozonowana woda nie powoduje też podrażnień ani uczuleń, dlatego mogą się w niej kąpać nawet niemowlęta.
• Ozonowanie znajduje zastosowanie w obiegach zamkniętych, gdzie odzyskuje się wodę, na przykład w kąpielach mineralnych.
• Rozporządzenie ministra zdrowia z 2004 roku zezwala na stosowanie śladowych ilości ozonu podczas napowietrzania wód mineralnych i źródlanych.
• Ozonowanie służy mineralizacji, odbarwianiu i oczyszczaniu ścieków.
• Ozonowanie przeprowadza się w kanałach wentylacyjnych w celu oczyszczenia i odgrzybienia klimatyzacji.
• Ozonowanie wykorzystuje się w branży kosmetycznej oraz w medycynie naturalnej.
• Ozonowanie oczyszcza gazy w przemyśle metalurgicznym.

Autor

Maria