Ruszt na ognisko – kupić czy zrobić samodzielnie? Jak czyścić?
Pyszne mięsa, ryby, szaszłyki czy sery… Na grillu czy nad otwartym paleniskiem w ogrodzie można przygotować naprawdę wiele potraw. Aby to jednak było możliwe, potrzebny nam jest odpowiedni ruszt. Przeważnie kupuje się gotowy, ale można też wykonać go samodzielnie – podpowiadamy, jak to zrobić. Mamy też kilka porad na temat efektywnego czyszczenia grilla. Zapraszamy do lektury!
Spis treści
Jak samodzielnie zrobić ruszt na ognisko? Czy lepiej kupić gotowy?
Samodzielnie wykonany ruszt na ognisko to ogromna satysfakcja i pewność, że mamy dokładnie taką konstrukcję, na jakiej nam zależało. To również sposób na to, by nieco zaoszczędzić, ale nie oszukujmy się – nie każdy będzie w stanie zrobić ruszt grilla samemu. Wymaga to posiadania pewnej wiedzy, umiejętności oraz dysponowania odpowiednimi narzędziami.
Z czego wykonać ruszt na ognisko?
Najpopularniejsze materiały, z których wykonuje się ruszt na ognisko, to:
- Żeliwo – materiał ten jest powszechnie stosowany w różnych rodzajach grilla, ze względu na równomierne rozkładanie ciepła i długie jego utrzymywanie. Na takim ruszcie z łatwością uzyskamy idealnie przyrumienione potrawy, a jego czyszczenie również nie będzie sprawiało problemów. Szczególnie dobrze nadaje się do steków. Pewną wadą może być natomiast stosunkowo duży ciężar konstrukcji żeliwnych i fakt, że mogą one korodować. Może też dojść do pęknięcia żeliwa na skutek upuszczenia rusztu.
- Stal nierdzewna – w odróżnieniu od żeliwa stal szybko się nagrzewa, ale i szybko wychładza. Jest również zdecydowanie lżejsza. Czyszczenie grilla z takim rusztem będzie łatwe i nie ulegnie on korozji.
- Aluminium – przy użyciu lekkiego i wygodnego do czyszczenia rusztu aluminiowego przygotowanie jedzenia na grillu będzie czystą przyjemnością. Materiał jest ponadto odporny na korozję.
- Kamień – do grillowania można też wykorzystać estetyczną kamienną płytę. Dobrze utrzymuje ona ciepło i nie przywierają do niej zabrudzenia. W sprzedaży dostępne są kamienie w różnych rozmiarach i kształtach, które nadają się również do piekarnika czy do kuchenki. Nie rozgrzewają się one tak mocno, jak ruszt z metalu, ale dobrze utrzymują ciepło. Przygotowywane na nich potrawy nie mają bezpośredniego kontaktu z płomieniami, dzięki czemu zachowują wszystkie swoje walory odżywcze i smakowe.
Jak zrobić ruszt na ognisko? Na co zwrócić szczególną uwagę?
Jeśli już wiesz, z jakiego materiału będzie Twój ruszt na ognisko, przygotuj narzędzia niezbędne do obróbki metalu – spawarkę, piłę i młotek. Potrzebne mogą być też śrubki i nakrętki do łączenia elementów. Następnie należy wyciąć kawałki metalu takiej wielkości i kształtu, aby docelowo powstał ruszt pasujący do naszego grilla. Połącz je śrubami lub poprzez spawanie.
Jeśli planujesz grillowanie na otwartym palenisku, to konstrukcja, oprócz kratki, na której kładziemy potrawy, musi mieć też stabilne nogi. Popularnym rozwiązaniem jest ruszt zawieszony na trójnogu (dzięki obecności łańcuchów można swobodnie regulować jego wysokość nad paleniskiem), ale można też stworzyć sztywną konstrukcję na trzech lub czterech nogach, przypominającą wyglądem stołek. Ma ona stałą wysokość i stawia się ją bezpośrednio nad ogniem.
Niezależnie od formy, ruszt na ognisko musi być stabilny, aby przypadkowo nie przewrócił się w czasie grillowania. Powinien poza tym mieć taką wysokość, żeby można było na nim wygodnie przygotowywać jedzenie. Korzystanie z rusztu ułatwią uchwyty. Dobrze przemyśl również jego wielkość – za mały może być kłopotliwy, jeśli zapraszamy na grilla więcej osób, natomiast za duży może utrudniać nam właściwe kontrolowanie ogniska.
Szczególną uwagę należy zwrócić na odpowiednie zabezpieczenie rusztu grilla/ogniska przed korozją. Na świeżym powietrzu będzie przecież narażony na oddziaływanie wilgoci oraz wysokich temperatur. Stal nierdzewna oraz aluminium są odporne na procesy korodowania, natomiast żeliwo wymaga zastosowania powłoki ochronnej, np. z farby proszkowej, emalii, chromu lub spieku ceramicznego. Dodatkową zaletą takiego wykończenia będzie łatwiejsze czyszczenie grilla, gdyż resztki jedzenia nie będą przywierały do gładkiej powierzchni rusztu.
Czym wyczyścić grilla lub ruszt na ognisko?
Czysty grill to podstawa, aby przygotowywane na nim jedzenie było smaczne i zdrowe. Po każdym użyciu ruszt powinien być dokładnie wyczyszczony. Zacznij od wypalenia go przez kilka/kilkanaście minut w wysokiej temperaturze. Zwęglone resztki potraw powinny bez problemu odpaść po przetarciu powierzchni ściereczką z mikrofibry nasączoną wodą z płynem do mycia naczyń. Do usuwania bardziej uporczywych zabrudzeń konieczna będzie szczotka do szorowania z twardym włosiem.
Czyszczenie rusztu grilla/ogniska ułatwi również pasta z sody oczyszczonej i odrobiny wody (często wykorzystuje się ją także do czyszczenia piekarnika). Nakłada się ją na zabrudzenia, żeby zmiękły, a następnie spłukuje ruszt pod bieżącą wodą i wyciera do sucha.
Uwaga! Niewskazane jest czyszczenie rusztu grilla wykonanego ze stali nierdzewnej stalowymi zmywakami czy bardzo twardymi szczotkami. Mogłyby one uszkodzić antykorozyjną powłokę. To samo tyczy się powlekanego żeliwa. Należy być także ostrożnym ze stosowaniem silnych detergentów – ruszt grilla ma kontakt z żywnością, dlatego nie mogą to być chemikalia, które mogłyby zagrozić naszemu zdrowiu.
Konserwacja rusztu żeliwnego
Żeliwo, oprócz regularnego czyszczenia, wymaga specjalnych zabiegów konserwacyjnych. Ważne jest wypalenie go przy użyciu oleju roślinnego. Przed pierwszym skorzystaniem z rusztu, powinno się go rozgrzać do wysokiej temperatury, aby wypalić ewentualne pozostałości po procesie produkcyjnym. Po schłodzeniu pokryj ruszt grilla z obu stron grubą warstwą oleju (przyda się tu silikonowy pędzelek albo rozpylacz). Szczególnie skrupulatnie trzeba to zrobić przy krawędziach. W dalszej kolejności ponownie wypal ruszt – utworzy się na nim warstwa zapobiegająca rdzewieniu i ułatwiająca czyszczenie grilla.
Konserwację olejem warto powtarzać kilkakrotnie w sezonie letnim, najlepiej przed każdym użyciem grilla. W przypadku pojawienia się plamek rdzy, nalot należy usunąć szorstką szczotką, następnie czyścić grill tak jak zazwyczaj, a na koniec zakonserwować olejem.
Ruszt na grilla lub ognisko – podsumowanie
Niezależnie, czy masz grill elektryczny, gazowy, na węgiel czy też korzystasz z otwartego ogniska, będziesz potrzebował rusztu. Odpowiednio dobrany sprawi, że korzystanie z grilla będzie wygodne i przyjemne. Nie będzie też sprawiał problemów w czyszczeniu.
Ruszt można wykonać samodzielnie, choć zdecydowanie łatwiej będzie zakupić gotowy produkt – z pewnością znajdziesz coś dostosowanego do rozmiarów i kształtu Twojego grilla. Jeśli chodzi o ruszty do otwartych palenisk, to najczęściej wykorzystuje się konstrukcje na trójnogu z regulowaną wysokością lub ruszty na sztywnych nogach, które umieszcza się bezpośrednio nad ogniem.
Niezwykle ważne jest dokładne czyszczenie rusztu grilla po każdym grillowaniu. W większości przypadków wystarczy skorzystać ze szmatki lub gąbki oraz wody z płynem do mycia naczyń. Znakomicie rozpuszcza on tłuszcz, a przy tym nie jest szkodliwy dla zdrowia. Dzięki wykorzystaniu sody oczyszczonej w łatwy sposób pozbędziesz się też bardziej uciążliwych zabrudzeń. W razie potrzeby sprzęt można wyczyścić bardziej szorstką szczotką, ale należy bardzo uważać, jeśli metal wyposażony jest w jakieś powłoki ochronne.
