Trujące rośliny ogrodowe – na co uważać?

Trujące rośliny ogrodowe to niekiedy bardzo popularne gatunki, które znaleźć można niemal w każdym polskim ogrodzie. Które to rośliny? W jaki sposób mogą nam zaszkodzić i na co uważać? Poznaj listę najbardziej trujących roślin!

Trujące rośliny ogrodowe

Wybierając rośliny ogrodowe, często nie zastanawiamy się nad tym, jak może się skończyć przypadkowe zjedzenie ich owoców, kwiatów czy liści. Wśród trujących roślin mogą się jednak znaleźć nawet bardzo chętnie sadzone, popularne gatunki, do których widoku przywykliśmy i których nie podejrzewamy o zawartość toksycznych substancji. Liczba roślin zawierających szkodliwe składniki jest ogromna; w grę wchodzą tu tysiące gatunków. Nie oznacza to oczywiście, że nie możemy ich wybrać do swojego ogrodu, jednak sprawa może okazać się bardziej skomplikowana wtedy, gdy w ogrodzie bawią się małe dzieci. Niektóre trujące rośliny ogrodowe mogą mieć piękne kwiaty i apetyczne, ładne owoce, które po dotknięciu lub spożyciu mogą nie tylko powodować podrażnienia skóry, ale także poważniejsze problemy, jak zakłócenia pracy serca (będziemy jeszcze o tym mówić, gdy będziemy przedstawiać poszczególne trujące rośliny ogrodowe).

Wśród trujących roślin, jakie można znaleźć w swoim ogrodzie, znajdują się:

• Rośliny trujące dla psa - na te odmiany musisz uważać!

• Trujące kwiaty ogrodowe. W większości są to wyjątkowo popularne gatunki, takie jak hiacynt, tulipan, narcyz, śnieżyczka przebiśnieg, piwonia, zimowity czy serduszka.
• Trujące krzewy, jak na przykład ceniona za swoje piękne kwiaty hortensja, a nawet
• Trujące warzywa, które zawierają tylko niektóre części jadalne lub też są jadalne jedynie po obróbce termicznej.

Trujące kwiaty ogrodowe

Trujące kwiaty ogrodowe mogą być szczególnie niebezpieczne, ponieważ ich barwne, atrakcyjne kwiatostany mogą zachęcić małe dzieci do zerwania i spożycia. Jedną z najbardziej trujących roślin jest tojad mocny, o pięknych, drobnych, fioletowoniebieskich kwiatach. We wszystkich częściach tej rośliny znajduje się akonityna, najsilniejsza znana trucizna na świecie. Nawet niewielki kontakt z tojadem powoduje wydzielanie się toksyn, czego skutkiem mogą być podrażnienia skóry, stan zapalny, a nawet problemy ze strony układu krążenia, na przykład zaburzenia rytmu serca. Najbardziej niebezpieczne jest spożycie jego nasion i korzeni, ponieważ skutkuje ono porażeniem układu oddechowego i zatrzymaniem akcji serca. Tojad mocny w naturze znajdziemy w górach, na przykład w Sudetach. Trujące substancje wydzielane przez tę roślinę są tak silne, że dawniej wykorzystywano ją do zatruwania strzał. Podczas pielęgnacji, na przykład przycinania, należy zawsze mieć na rękach ochronne rękawice. Jeśli w ogrodzie przebywają dzieci, lepiej zrezygnować z posadzenia tej rośliny.

Zobaczmy, jakie jeszcze trujące kwiaty znaleźć można w naszym ogrodzie:

• Brugmansja, o kwiatach przypominających kształtem anielskie trąbki. Najbardziej trujące są w niej płatki, ale zaszkodzić nam mogą także jej owoce wyrastające w postaci kolczastej torebki.
• Bieluń, okazała roślina o dzwonkowatych, pięknych, kolorowych kwiatach. Toksynę znajdziemy we wszystkich jej częściach, jednak najbardziej szkodliwe są nasiona: ich spożycie wywołuje mdłości, zaburzenia psychiczne, a nawet paraliż układu oddechowego. Bieluń to środek halucynogenny.
• Naparstnica purpurowa to kwiat, który sadzi się na wysokich rabatach, a jego fioletowe kwiatostany zebrane są w atrakcyjne grona. Zawarte w tej roślinie substancje wykorzystuje się do produkcji leków na sercowych. Wszystkie części naparstnicy purpurowej zawierają toksyny, a jej przypadkowe spożycie może spowodować śmierć w wyniku zatrzymania akcji serca.
• Miłek wiosenny to popularna roślina o dekoracyjnych, żółtych kwiatach, które pięknie prezentują się w ogrodzie skalnym. Podobnie jak w przypadku naparstnicy, miłek wykorzystywany jest do produkcji leków nasercowych, a spożycie liści albo kwiatów tej rośliny może spowodować zaburzenia widzenia i paraliż, a w najgorszym przypadku śmierć na skutek zatrzymania akcji serca.
• Szalej jadowity, którego wszystkie części są trujące, ponieważ zawierają substancje toksyczne mogące prowadzić nawet w małych dawkach do porażenia dróg oddechowych.
• Rącznik pospolity, roślina trująca, której łupiny nasion zawierają rycynę, toksyczne białko. Spożycie łupin podrażnia błonę śluzową i wywołuje mdłości, wymioty i skurcze. Zwykle dwa dni po zatruciu następuje śmierć w wyniku zatrzymania układu krążenia.
• Zimowit jesienny, w którym największe stężenie trucizny występuje w kwiatach. To roślina często mylona z czosnkiem niedźwiedzim. Objawy zatrucia, jakie pojawiają się w efekcie spożycia części rośliny to pieczenie w ustach, trudności z przełykaniem, wymioty i biegunka. U dzieci może nastąpić porażenie dróg oddechowych i zatrzymanie układu krążenia.
• Konwalia majowa, której wszystkie części są trujące (choć najbardziej liście, kwiaty i owoce). Dotknięcie konwalii może wywołać podrażnienia skóry, natomiast jej spożycie skutkuje mdłościami, biegunką, zawrotami głowy, zaburzeniem rytmu serca i dusznicą bolesną. Trująca jest też woda, w której stały konwalie.
• Wawrzynek wilczełyko ma piękne, różowofioletowe kwiaty, a substancje toksyczne zawierają jego owoce. Po ich spożyciu pojawiają się następujące objawy: drętwienie i puchnięcie ust, twarzy i krtani, ślinotok i trudności w przełykaniu, bóle brzucha, wymioty, biegunka, zawroty głowy. Już jedna jagoda zjedzona przez dziecko może spowodować śmierć. U dorosłego efekt śmiertelny wywoła zjedzenie około 10 jagód wawrzynka wilczełyko.
• Trzmielina pospolita, w całości trująca. Spożycie trzmieliny może powodować zatrucie objawiające się podrażnieniem jelit i żołądka. Może też wywołać uszkodzenie nerek i wątroby. Trzmielina to roślina ozdobna z wyjątkowo pięknym ulistnieniem, które dodatkowo uatrakcyjniają różowe torebki zawierające owoce.

wawrzynek wilczydełko

Zimowit jesienny

Konwalia majowa

Lista trujących roślin: pnącza, krzewy i warzywa

Niektóre krzewy i pnącza, które chętnie sadzimy przy ogrodzeniach i przy kratkach, również mogą być trujące. Jedną z najpopularniejszych, a przy tym najbardziej trujących roślin jest bluszcz pospolity, którego liście i pędy wywołują najgroźniejsze objawy po spożyciu. Pięknym, popularnym, ale trującym krzewem jest też laurowiśnia wschodnia, której nasiona zawierają glikozyd prunazynę. To składnik, który po spożyciu rozkłada się w żołądku do kwasu cyjanowodorowego. Na skutek zatrucia prunazyną następują wymioty i przyspieszenie akcji serca lub zatrzymanie akcji serca i pracy układu oddechowego. Z kolei spożycie części rośliny o nazwie złotokap zwyczajny powoduje objawy ze strony układu nerwowego. Nieco mniej trująca jest serduszka okazała, o pięknych, białych lub różowych kwiatach w kształcie serca, a także pachnąca i delikatna piwonia.

A oto, jakie jeszcze krzewy i pnącza należą do roślin trujących:

• Cis pospolity, piękny krzew, którego gałęzie zdobią ciemnozielone igły i czerwone owoce. Cała roślina jest silnie trująca, a objawy zatrucia obejmują wymioty, biegunkę i zaburzenia pracy serca. W skrajnych przypadkach spożycie części rośliny może się skończyć nawet śmiercią, zarówno w przypadku dziecka, jak i dorosłego człowieka.
• Powojnik to pnącze, które zasadzone w gruncie bez podpórki pokrywa ziemię, zapobiegając rozwijaniu się chwastów. Zachwyca fioletowymi kwiatami, ale zarówno kwiaty, jak i jej liście, owoce i sok są trujące.

• Tuja (żywotnik zachodni), której pędy, igły i szyszki wykazują działanie toksyczne, dlatego do wszelkich wykonywanych przy niej prac pielęgnacyjnych należy zakładać rękawiczki.
• Bukszpan, który ma trujące liście i korę. Ich spożycie może wywołać wymioty i biegunkę.
• Pokrzyk wilcza jagoda, roślina silnie trująca, o owocach podobnych do jagód lub czereśni. Zjedzenie nawet jednego liścia wilczej jagody może doprowadzić do śmierci, a najwięcej substancji toksycznej znajduje się w korzeniu tej rośliny.
• Ostrokrzew kolczasty, krzew mrozoodporny często wykorzystywany jako dekoracja świąteczna. Ma jajowate liście o kolczastym brzegu, co zniechęca do zrywania. Jego najbardziej charakterystyczną część stanowią czerwone owoce, które niestety są trujące. Po ich spożyciu można spodziewać się wymiotów, biegunki, a nawet zaburzenia pracy serca i paraliżu.
• Kruszyna pospolita, roślina zawierająca niepozorne kwiaty, które z czasem przekształcają się w owoce. Najpierw mają kolor czerwony, a następnie czarny. Spożycie owoców lub liści tej rośliny powoduje powstanie takich objawów jak silna biegunka i wymioty.
• Aukuba japońska, z której często tworzy się żywopłoty i którą chętnie sadzi się w ogrodach naturalistycznych. Spożycie części tej rośliny może spowodować biegunkę, silne wymioty oraz zapalenie układu pokarmowego.
• Jałowiec sabiński, bardzo popularny w Polsce krzew wiecznie zielony, pokryty igiełkowatymi, zielonymi liśćmi. Jest łatwy w uprawie, dlatego chętnie sięgają po niego początkujący ogrodnicy. Trzeba jednak pamiętać, że podczas wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych należy nosić rękawice ochronne, ponieważ skóra w kontakcie z jałowcem sabińskim reaguje podrażnieniem, zaczerwienieniem i świądem. Owoce i liście tej rośliny są silnie trujące, a ich spożycie prowadzi do duszności, zaburzeń pracy serca, silnego pobudzenia i paraliżu układu nerwowego. Olejek zawarty w częściach jałowca jest po spożyciu śmiertelny.

Tuje brabant w ogrodzie

Cis pospolity

Jałowiec

Jak już wspomnieliśmy, trujące rośliny ogrodowe to również niekiedy warzywa. Trujące łodygi ma na przykład pomidor, a co więcej, trujące są także jego niedojrzałe owoce. W przypadku ziemniaków mamy do czynienia z trującymi częściami, do których należą ich zielone fragmenty (w tym bulwy). Trujące są także młode pędy i liście moreli, śliw i wiśni oraz ich nasiona okryte twardą pestką. Zjedzenie na surowo fasolki może powodować zatrucie objawiające się wymiotami i skurczami. Takie same objawy wywołuje też zjedzenie surowych, czarnych jagód czarnego bzu.

Rośliny trujące, które łatwo pomylić z nietrującymi

Trujące rośliny w ogrodzie można czasami pomylić z roślinami niegroźnymi po spożyciu. Trujące krzewy, trujące kwiaty ogrodowe i trujące pnącza niekiedy do złudzenia je przypominają. Na przykład wspomniana już, silnie trująca roślina pokrzyk wilcza jagoda ma owoce, które bardzo przypominają jagody jadalne. Chociaż roślina ta spokrewniona jest z ziemniakami i pomidorami, w żadnym razie nie nadaje się do jedzenia. Szczególnie niebezpieczny może się też okazać cis pospolity. Jego piękne, czerwone owoce mogą wyglądać bardzo apetycznie, podczas gdy są bardzo trujące. Po przycięciu cisów nie należy wyrzucać ich pędów do lasu ani w inne miejsca, w których żyją zwierzęta, ponieważ są to trujące rośliny, które szkodzą również zwierzętom. Pozostałości po cięciu wyrzuca się do odpadów, które nie nadają się do dalszego przetwarzania. W przypadku zimowita jesiennego odróżnienie go od czosnku niedźwiedziego jest szczególnie trudne, ponieważ rośliny te są do siebie bardzo podobne. Jesienią jednak rozpoznamy zimowita po fioletowych kwiatach.

Jak postępować w przypadku zatrucia rośliną ogrodową? Na szczęście trujące krzewy, kwiaty i pnącza rosnące w naszych ogrodach mają gorzki smak, co zniechęca do ich spożywania, dzięki czemu do zatrucia dochodzi stosunkowo rzadko. Bez względu na to, czy przypadkowe spożycie rośliny trującej dotyczy dziecka, czy też osoby dorosłej, należy zgłosić się do lekarza, zwłaszcza jeśli już pojawią się pierwsze niepokojące objawy, jak na przykład mdłości. Pierwsza pomoc w razie zatrucia obejmuje najczęściej podanie do picia niegazowanej wody, która rozcieńczy krążące w organizmie toksyny. Warto też mieć w swojej domowej apteczce węgiel leczniczy, który może pomóc w usunięciu trucizny z organizmu. Co ważne, jeśli znamy przyczynę zatrucia i wiemy, które trujące rośliny zostały spożyte, należy zabrać ich fragment ze sobą i pokazać je lekarzowi.

Autor

Maria