Uprawa współrzędna warzyw – na czym polega?
Warzywa z własnej uprawy to nie tylko gwarancja doskonałego smaku, ale również pewność jakości. Brak sztucznych odżywek i niebezpiecznych środków ochrony roślin. Jednak aby plony okazały się urodzajne, należy wiedzieć, jak właściwie uprawiać warzywa. Jedną z metod wyróżniających się wysoką skutecznością jest uprawa współrzędna warzyw.
Jeśli chcesz wiedzieć, jak w naturalny sposób zwiększyć urodzaj i zyskać każdego roku obfite plony z upraw, koniecznie zapoznaj się z poniższym artykułem. Znajdziesz w nim najważniejsze zasady uprawy współrzędnej, a także dowiesz się, jakie warzywa sadzić obok siebie, by uzyskać najlepsze rezultaty.
Spis treści
Co musisz wiedzieć o uprawie współrzędnej warzyw?
Uprawa współrzędna warzyw polega na sianiu obok siebie roślin z różnych gatunków. Podczas stosowania zasad uprawy współrzędnej należy uwzględniać wysokość roślin, rozrost ich systemów korzeniowych oraz wzajemne oddziaływanie.
Poprawnie stosowana metoda uprawy współrzędnej pozwala na uzyskanie znacznie większych, obfitszych, a nawet smaczniejszych plonów. Dodatkowo odpowiednio rozlokowane warzywa i owoce zmniejszają ryzyko rozprzestrzeniania się chorób, co automatycznie zmniejsza konieczność stosowania środków ochrony roślin.
Dodatkowo należy pamiętać o tym, by:
- nie sadzić w obrębie jednej grządki warzyw z tych samych gatunków np. ziemniaków nie sadź w pobliżu pomidorów,
- zwróć uwagę na rodzaj systemu korzeniowego, wybieraj warzywa o różnym zasięgu systemu korzeniowego, tak by mogły swobodnie pobierać substancje odżywcze z ziemi,
- sadź również rośliny motylkowate, ich korzenie wchodząc w symbiozę ze znajdującymi się w glebie bakteriami, zwiększają zawartość azotu,
- pamiętaj, że czosnek posadzony wśród warzyw odstrasza większość szkodników,
- dbaj o dobre sąsiedztwo warzyw — nie sadź koło siebie odmian o podobnych wymaganiach, ponieważ będą ze sobą konkurować o wodę i substancje odżywcze.
Zalety uprawy współrzędnej warzyw
Uprawa współrzędna warzyw jest jedną z chętniej stosowanych metod uprawy, którą docenili doświadczeni ogrodnicy. Wykazuje pozytywny wpływ nie tylko na rośliny, ale również jakość gleby. Dodatkowo uprawa współrzędna zapewnia:
- wyższą jakość plonów,
- wyższą ochronę roślin przed atakiem szkodników i chorobami,
- zwiększenie bioróżnorodności w ogrodzie,
- zmniejszenie ilości chwastów,
- może być stosowana nawet w niewielkim ogrodzie,
- zmniejszenie ryzyka erozji gleby, w tym wypłukiwania składników mineralnych.
Uprawa współrzędna warzyw ma dużo zalet
Wykorzystaj wszystkie składniki pokarmowe z gleby
Wiedząc jakie warzywa sadzić obok siebie, a jakich połączeń unikać, można znacząco poprawić jakość swoich plonów oraz zwiększyć różnorodność roślin. Odpowiednio zestawione ze sobą warzywa będą lepiej wzrastać i gwarantować jeszcze większe plony.
Aby dodatkowo poprawić urodzaj gleby w uprawie współrzędnej, warto dodatkowo stosować tzw. żywe ściółki. Wysiewając między warzywami niskie trawy lub koniczyny większość szkodników, takich jak mszyce, kapustnice, piętnówki czy śmietki kapuścianki atakują z mniejszą intensywnością.
Jakie warzywa sadzić współrzędnie?
Uprawa współrzędna warzyw niesie ze sobą szereg korzyści. Jednak aby mogła być w pełni skuteczna, powinna uwzględniać te gatunki roślin, które dobrze na siebie oddziałują. Warto sadzić obok siebie rośliny z tej samej grupy. W poniższym zestawieniu dowiesz się, jakie warzywa powinny rosnąć koło siebie.
- marchew najlepiej sprawdzi się w sąsiedztwie takich warzyw jak sałata, cebula, czosnek, rzodkiewka, seler, groch, kalarepa, koper ogrodowy, szpinak, ogórek, por,
- pietruszka powinna się znaleźć na jednej grządce z takimi warzywami jak: brokuł, koper, kapusta, pomidor, rzodkiewka.
Dodatkowo warto sadzić obok siebie warzywa w poniższych konfiguracjach:
- kapusta — pietruszka, jarmuż, papryka, koper, burak ćwikłowy, groch, marchew,
- burak ćwikłowy — seler, cebula, sałata, czosnek, rzodkiewka, koper, ogórek, pomidor,
- seler — ogórek, szpinak, marchew, brokuł, por, burak ćwikłowy, pomidor, groch, koper, fasola, kapusta, ziemniaki
- pomidory — burak ćwikłowy, pietruszka, cebula, kukurydza, cukinia, szpinak, czosnek, por, rzodkiewka,
- fasola — seler, ziemniaki, szpinak, dynia, ogórek, kalarepa, kukurydza,
- groch — koper, szpinak, ogórek, seler, marchew, rzodkiewka, kapusta, rzepa, kalarepa, burak ćwikłowy, cukinia,
- cebula — cykoria, sałata, kalarepa, burak ćwikłowy, ogórek, cukinia, marchew, por, koper, pomidor,
- ogórek — rzodkiewka, burak ćwikłowy, por, szpinak, marchew, seler, kalarepa, cebula, kukurydza, groch, koper, fasola,
- sałata — marchew, cebula, por, burak ćwikłowy, szparagi.
Uprawa współrzędna warzyw przynosi wiele korzyści. Wiedząc jakie warzywa sadzić obok siebie, można skutecznie walczyć z chorobami grzybowymi i szkodnikami. Jednak co szczególnie ważne, współrzędnie można sadzić również owoce, rośliny ozdobne i zioła.
Zioła okazują się szczególnie skuteczne w odstraszaniu szkodników, szczególnie te o intensywnym aromacie. Warto wiedzieć, jakie gatunki warzyw i ziół najlepiej ze sobą współgrają, by uprawa była jeszcze skuteczniejsza.
Nie każde rośliny powinny być sadzone obok siebie.
Jakich gatunków roślin nie należy sadzić obok siebie?
Część warzyw można sadzić obok siebie w różnych konfiguracjach to jednak, o ile dla niektórych gatunków roślin mogą działać stymulująco, to dla innych w bliskim sąsiedztwie mogą się okazać szkodliwe. Ogórek będzie dobrze wzrastał w towarzystwie cebuli i fasoli, i choć oba te warzywa lubią towarzystwo ogórka, to same na siebie działają niekorzystnie.
Wówczas w ich miejsce warto posadzić inne rośliny uprawne, które będą wspierały rozwój tych gatunków, na których szczególnie Ci zależy.
Kapusta może prowadzić do opóźnienia wzrostu, kwitnienia, a także dojrzewania pomidorów. Dodatkowo jej obecność będzie wpływała niekorzystnie również na rzodkiewki. Warto w tym miejscu wspomnieć, że w pobliżu pomidorów nie należy sadzić rzodkiewki, ponieważ ta również niekorzystnie wpływa na jakość upraw.
Nie należy sadzić obok siebie fasoli z czosnkiem, kapustą, burakami lub cebulą, ponieważ fasola zahamuje ich wzrost.
Pomidora nie powinno się sadzić obok ziemniaków, ponieważ może to zwiększyć ryzyko wystąpienia zarazy ziemniaków.
Z uwagi na to, że pomidory, paprykę i ogórki dotykają te same choroby i atakują te same szkodniki, nie zaleca się sadzenia tych warzyw w obrębie jednej grządki.
Dodatkowo warto pamiętać, by nie sadzić obok siebie roślin z tej samej grupy, ponieważ zwykle mają one zbliżone zapotrzebowanie dotyczące ilości wody i substancji odżywczych, przez co mogą ze sobą konkurować, osłabiając swój wzrost.
Pozbądź się szkodników, łącząc odpowiednie gatunki warzyw i ziół
Tym, co spędza sen z powiek większości ogrodników, są szkodniki. Ich obecność może sprawić, że uprawa roślin będzie naprawdę trudna, a większość plonów, w tym w szczególności warzyw, będzie niezdatna do zbiorów. Na szczęście istnieją rośliny, których sadzenie w obrębie grządek może skutecznie odstraszyć nieproszonych gości.
Chcąc odstraszyć bielinka, warto by wśród roślin znalazł się pomidor, tymianek oraz szałwia lekarska. Ich zapach odstrasza szkodniki, które szczególnie często atakują kapustę.
Mając problem z gryzoniami, warto brzegi rabat wysiać gorczycą białą. Jej zapach szczególnie skutecznie odstrasza nornice.
Podczas sadzenia marchwi warto pamiętać o cebuli. Zapach cebuli działa odstraszająco na mszycę i połyśnicę marchwiankę, czyli dwa najgroźniejsze szkodniki marchwi. Jednak co szczególnie ważne, również dla cebuli sąsiedztwo marchwi okazuje się korzystne. Olejki eteryczne unoszące się z liści marchwi odstraszają śmietki cebulanki oraz wciornastki.
Korzyści z wykorzystania poplonu
Stosowanie zasad uprawy współrzędnej warzyw pozwala wykorzystać składniki pokarmowe zawarte w glebie, zwiększając jej urodzajność, a równocześnie nie prowadząc do jej wyjałowienia. Tym samym, po zebraniu plonów można posiać kolejne warzywa, a także poplon.
Aby zapobiegać nadmiernej degradacji gleby, warto dobierać takie rośliny, które zwiększają zawartość azotu, a także poprawią jej strukturę. Poplon przynosi szereg korzyści, zapewniając dużą ilość materii organicznych, które w efekcie przekształcą się w próchnicę.
Poplon letni należy wysiewać na przełomie lipca i sierpnia, by następnie jesienią go przekopać. Jako poplon najlepiej sprawdzą się bobik, łubin żółty, peluszka, wyka, seradela oraz gorczyca. Można zdecydować się na jeden gatunek roślin lub skorzystać z pełnej mieszanki.
