Wieloletnie zioła do ogrodu – najpopularniejsze gatunki
Marzysz o własnym ogródku ziołowym? Nawet, jeśli nie czujesz się zaawansowanym ogrodnikiem możesz stać się posiadaczem pachnącego ogrodu z ziołami. W ten sposób zyskasz świeże rośliny, które mają właściwości lecznicze i sprawdzają się jako przyprawy. Pozostaje pytanie – jak i gdzie założyć zielnik oraz jakie zioła – wieloletnie czy jednoroczne posiać. Podpowiadamy!
Zioła wieloletnie czy zioła jednoroczne?
W sklepie ogrodniczym znajdziesz dziesiątki roślin. Które nasiona ziół wybrać? Jeżeli chcesz zasiać je raz i zbierać plony nie tylko w tym, ale też w kolejnym sezonie to wybierz zioła wieloletnie. Inaczej niż rośliny jednoroczne odradzają się one po zimie, a czasem nawet są w stanie przezimować np. na kuchennym parapecie czy w oranżerii. Dobra wiadomość jest taka, że zioła uprawiane przez wiele lat to najpopularniejsze odmiany, które na co dzień wykorzystujesz do przyrządzania dań, przyprawiania mięs, a nawet domowych kuracjach leczniczych.
Najlepsze zioła do ogrodu wieloletnie
Większość ziół znanych i lubianych w kuchni polskiej to odmiany wieloletnie. Poszczególne gatunki możesz wysiewać z nasion i cieszyć się ich smakiem oraz zapachem przez cały sezon!
Estragon
Bylina o wznoszących się pędach, wydzielająca charakterystyczny intensywny zapach. Doskonale nadaje się do marynat i przyprawiania mięsa. Nasiona należy wysiewać w marcu do pojemników, aby w maju przesadzić je do gruntu. Preferuje pulchną i żyzna glebę.
Cząber
Cząber lubi gleby lekkie, żyzne i wilgotne, Rozmnaża się w kwietniu, a przesadzony do gleby preferuje słoneczne stanowiska. Znany jako przyprawa kuchenna oraz środek leczniczy wspomagający trawienie.
Melisa
Ma przyjemny cytrynowy zapach i owalne liście o ząbkowanym wykończeniu. Melisa tworzy kępy o wysokości nawet do 60 cm. Nasiona ziół wysiewa się do pojemników w połowie marca, a rozmnaża się wiosną lub jesienią. Roślina jest znana ze swoich właściwości uspokajających, nadaje się do parzenia herbat.
Mięta
Mięta pieprzowa ma orzeźwiający aromat i piękne różowo-fioletowe kwiaty. Stosuje się ją w schorzeniach wątroby, jako dodatek do sałatek i dań warzywnych. Świeże listki mięty można wykorzystać do robienia orzeźwiającej lemoniady lub deserów. Rozmnaża się od końca maja, najlepiej rosnąc w miejscach lekko zacienionych.
Dziurawiec zwyczajny
Aromatyczne zioło św. Jana stosowane do robienia okładów na rany i naparów na problemy z wątrobą. Wysiew nasion dziurawca najlepiej przeprowadzić wiosną, wybierając słoneczne stanowiska.
Hyzop lekarski
Zielony krzew o purpurowo niebieskich kwiatach osiągający wysokość 60 cm. Znana roślina przyprawowa oraz lecznicza stosowana w walce z nadmierną potliwością oraz niestrawnościami. Liście można zbierać przez cały sezon – suszyć i w niewielkich ilościach dodawać do dziczyzny oraz ryb. Okres sadzenia przypada na kwiecień i maj – najpierw do skrzynek, a potem do gruntu.
Szałwia lekarska
Nasiona wysiewane w kwietniu do skrzynek, a po wypuszczeniu pierwszych par liści przesadzane do gruntu. Preferuje stanowiska suche i słoneczne. Dorasta do około 60 cm wysokości. Szałwia znajduje zastosowanie jako przyprawa w daniach mięsnych, rybnych i jako składnik sosów. Ma właściwości lecznicze i przeciwzapalne.
Majeranek ogrodowy
Majeranek najlepiej rozwija się na stanowiskach ciepłych i słonecznych. Preferuje żyzne, lekko zasadowe gleby przepuszczalne. Wysiew nasion najlepiej przeprowadzić w kwietniu, a od połowy maja przesadzić do gruntu lub skrzynki. Uprawa ziół jest przyjemna, a plony obfite.
Kminek zwyczajny
Kminek zwyczajny wysiewamy wczesną wiosną w rzędach na głębokość około 15 cm. Wyrasta już po 2 tygodniach. Wzbogaca smak mięs, sosów, sprawdza się, jako dodatek do pieczywa. Napary z kminu mają działanie moczopędne oraz łagodzą zaburzenia jelitowe.
Pietruszka
Pietruszka lubi wilgotne gleby i słoneczne stanowiska, więc trzeba pilnować regularności podlewania. Wysiewa się ją na przełomie marca i kwietnia. Kiełkuje około 4 tygodni. To roślina dwuletnia, która występuje w formie korzenia oraz naciowej. Natka pietruszki to najpopularniejsza przyprawa w polskiej kuchni.
Lebiodka pospolita
Rośliny zielne o drobnych różowych kwiatach. Zbiera się liście, które swoim smakiem i zapachem wzbogacają pizze, zapiekanki oraz sosy. Lebiodka pospolita powinna być wysadzana do gruntu w kwietniu, a rozmnażana wiosną lub jesienią.
Lubczyk
Lubczyk z własnego ogrodu wzbogaca smak potraw, szczególnie zup i bulionów. Rośnie wysoki, osiąga nawet 2 metry i rozrasta się w baldachimy. Lubi wilgotną glebę i słoneczne stanowiska. Wysiewa się go w sierpniu, a do gleby przenosi dopiero w kwietniu. Na okres zimowy przenosimy w ciepłe miejsce.
Rozmaryn
Rozmaryn w naszym klimacie rośnie wolno, podczas gdy w krajach śródziemnomorskich osiaga nawet 3 metry wysokości. Wspaniale smakuje z mięsem i ziemniakami, nadaje się także do pielęgnacji – w kąpieli wydziela przyjemny relaksujący aromat. Rozmaryn wysiewa się w kwietniu do pojemników przykrytych folią. Do gruntu przenosi się je, kiedy robi się ciepło. Preferuje gleby zasobne w wapno.
Oregano
Zielna bylina, którą można uprawiać w doniczkach lub bezpośrednio w gruncie. Ma przyjemny smak i aromat – zarówno na świeżo, jak i po ususzeniu. Oregano wysiewa się do gruntu w kwietniu, rozmnażając przez podział wiosną lub jesienią.
Tymianek
To niska wiecznie zielona krzewinka o drobnych liściach. Kwitnie latem – kwiaty mają odcień różowy lub jasnofioletowy. Liści i kwiaty dodaje się do olejów i octu, a liście do wyrobów masarskich i zup. Nie ma wysokich wymagań glebowych. Tymianek wysiewamy w kwietniu, a rozmnażamy przez podział korzeni.
Rumianek
Rumianek rośnie na glebach gliniastych i piaszczystych, najlepiej przepuszczalnych, z niską zawartością wapna. Roślina ceniona w domowym ogródku ziołowym. Warto wysiać już jesienią do skrzynek, a wiosną przenieść na stałe miejsce w ogrodzie.
Lawenda
Niewysoka bylina o charakterystycznych fioletowych kwiatach i pięknym zapachu. Działa uspokajająco i odstraszająco na mole. Wysiew nasion odbywa się w kwietniu, a przeniesienie do stanowisk słonecznych w maju. Zimą może stać w kuchni.
Bazylia
Bazylia to jednak z najbardziej lubianych przypraw w kuchni włoskiej i polskiej. Lubi ciepło i słońce, urośnie w ogrodzie, bezpośrednio w gruncie lub w doniczkach. Nie lubi przenoszenia. Bazylia pięknie pachnie i jest łatwa w uprawie.
Gdzie zasadzić zioła w ogrodzie?
Kiedy wybierzesz już gatunki ziół, które zamierzasz zasadzić, musisz jeszcze wydzielić dla nich miejsce w swoim ogrodzie. Dobra wiadomość jest taka, że zioła nie mają dużych wymagań i świetnie komponują się z kwiatami i innymi nasadzeniami. Ziołowy ogródek możesz założyć:
- w doniczkach,
- bezpośrednio w gruncie.
Pamiętaj jednak o tym, że zioła najbardziej lubią stanowiska mocno nasłonecznione. Nie potrzebują żyznej gleby, jednak warto wymieszać ją z nawozem z dużą zawartością próchnicy (np. kompost).
Dlaczego warto założyć ogródek ziołowy?
Oprócz oczywistych korzyści, jakie daje posiadanie własnych ziółek na wyciągnięcie ręki, zalet ogródka jest znacznie więcej. Jeżeli odpowiednio dobierzesz gatunki, które zasadzisz, możesz zyskać naturalny odstraszacz much i komarów! Nie bez znaczenia jest też fakt, że teren wokół Twojego domu przyjemnie się zazieleni i okryje się pięknymi zapachami.
Same zioła możesz wykorzystać na wiele sposobów:
- w celach spożywczych – podkreślają i wydobywają smak potraw,
- w problemach trawiennych – napary z mięty łagodzą dolegliwości żołądkowe,
- w produkcji oliwy, wypiekach chleba, pizzy, w produkcji soli ziołowej, do parzenia herbatek.
Świeże zioła można stosować w kuchni na bieżąco, ale swoje właściwości zachowają na dłużej, jeśli je zamrozisz.
Rozmaryn, majeranek, szałwia, mięta, tymianek, oregano, estragon – te zioła do ogrodu wieloletnie znajdują szerokie zastosowanie kulinarne, lecznicze, ale też dekoracyjne. Pięknie wyglądają w ogrodzie, ale też doniczkach na parapetach, w kuchni czy ogrodzie zimowym. Ogródek ziołowy warto wzbogacić o rośliny miododajne, wiele z nich wydziela przyjemne olejki eteryczne, więc w naturalny sposób odstraszają szkodniki. Zioła w ogrodzie to wspaniała propozycja dla początkujących i zaawansowanych ogrodników, bo są łatwe w wysiewaniu. Bez problemu przeprowadzisz też późniejszą pielęgnację, zwłaszcza, że ogranicza się ona głównie do usuwania chwastów i podlewania roślin.
