Z czego zrobić obrzeża w ogrodzie?

Z czego zrobić obrzeża w ogrodzie, by były dekoracyjne, a przy tym spełniały jak najlepiej swoją praktyczną funkcję? Jakie obrzeże ogrodowe wybrać w konkretnym przypadku? Sprawdź nasze propozycje!

Jakie obrzeża trawnikowe wybrać?

Czym są i do czego służą obrzeża ogrodowe? Obrzeże trawnikowe, zwane też obrzeżem ogrodowym lub palisadą, ma na celu oddzielenie trawnika od innych stref ogrodu, takich jak nawierzchnia ścieżki, rabaty czy krzewy. Dzięki takiemu wydzieleniu w ogrodzie panuje porządek: poszczególne strefy nie wychodzą poza wyznaczone miejsca. Obrzeża trawnikowe pozwalają na utrzymanie trawnika “w ryzach”, ponieważ zapobiegają jego przerastaniu na rabaty (i odwrotnie). Obecnie w sklepach ogrodniczych można znaleźć ogromny wybór materiałów służących do wyznaczania poszczególnych stref, dzięki czemu każdemu z pewnością uda się znaleźć odpowiednie dla siebie rozwiązanie.

O czym warto wiedzieć, wybierając obrzeża trawnikowe i rabatowe?

• Obrzeża wokół drzew - z czego wykonać?

• Dobór stylu obrzeża i materiału, z jakiego jest ono wykonane, w dużej mierze zależy od stylu ogrodu i budynku, przy którym się znajduje.
• Podczas wybierania odpowiedniego obrzeża trzeba wziąć pod uwagę fakt, czy trawnik jest wyniesiony względem rabaty, czy też pozostaje na tej samej wysokości.
• Obrzeża trawnikowe mogą wyróżniać się na tle zieleni lub też pozostawać niewidoczne.
• Według zasad panujących w ogrodach angielskich powierzchnia trawnika powinna być nieznacznie podniesiona względem rabaty, by łatwiej było regulować brzeg trawnika.

Z czego zrobić obrzeża trawnikowe? Kamień, beton i ceramika

Szeroko stosowanym, można by rzec klasycznym materiałem na obrzeża trawnikowe, jest kamień. Do oddzielenia trawnika od innych części w ogrodzie można wykorzystać naturalne kamienie polne (różnej wielkości, również głazy), ale też można oddzielić trawnik od innych części kamienną kostką brukową. Naturalne kamienie najlepiej nadają się do ogródków wiejskich, natomiast w ogrodach miejskich stosuje się kamień formowany (oddzielenie kostką brukową, kamiennymi palisadami, murkami kamiennymi, łupkami wkopywanymi na sztorc w ziemię). Czym jeszcze można oddzielić trawnik od innych elementów w ogrodzie?

Warto tu wspomnieć o gabionach, które stanowią połączenie metalowej siatki i wypełniających ją kamieni. Znajdziemy je w postaci murku lub też gabionowego krawężnika. Ich zadaniem jest nie tylko oddzielić trawnik od pozostałych stref ogrodowych, ale też podkreślić stylu ogrodu. Przez długi czas popularnym sposobem na oddzielenie stref w ogrodzie było stosowanie cegieł (będziemy jeszcze o tym mówić). Stanowią one jednak materiał dość nietrwały i mało odporny na działanie czynników atmosferycznych, dlatego zastępuje się je klinkierem, który jest znacznie trwalszym surowcem, a przy tym dostępnym w wielu formach i kolorach.

Na szczególną uwagę zasługują również: kostka granitowa foremna, wykonana z jednakowej wielkości i o podobnym kształcie kostek, oraz nieforemna, z nieregularnych elementów. Kostki granitowe są trwałe i mają wysokie walory dekoracyjne. Doskonale wkomponowują się w każde otoczenie. Niższe kostki sprawdzą się do wyznaczania granicy pomiędzy trawnikiem a chodnikiem lub placykiem. Powstrzymają rozrost trawy, a jednocześnie nie będą utrudniały jej koszenia. Wyższą kostką brukową z granitu warto umocnić schody lub zbudować z niej podwyższone rabaty. Kostka granitowa może być układana w kilku rzędach: pierwszy rząd od strony trawnika, a kolejne nieco niżej. Takie rozwiązanie jest bardzo praktyczne przy koszeniu, ponieważ pozwala na najechanie kołem kosiarki na niższy rząd i wygodne wykoszenie trawnika, dzięki czemu nie trzeba używać podkaszarki.

Tańszym, choć nie tak efektownym i naturalnym materiałem na obrzeża, jest beton. Obrzeża betonowe są wyjątkowo trwałe i odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne. Kamień i beton dobrze prezentują się w funkcji obrzeża nawierzchni, jednak przy trawniku mogą sprawiać wrażenie nazbyt ciężkich. Obrzeża z betonu dostępne są w różnych formach:

• Betonowe obrzeże chodnikowe i krawężniki,
• Betonowe murki oporowe (umacniające nasypy i skarpy),
• Kostka brukowa betonowa,
• Betonowa palisada,
• Betonowe obrzeża i palisady imitujące drewno, nieregularne płytki lub kamień.

Obrzeża ogrodowe betonowe

Z czego wykonać obrzeża trawnika? Metal i tworzywo sztuczne

Metal to trwały i wytrzymały materiał, który doskonale nadaje się na obrzeża trawnikowe. Jest odporny na odkształcenia i ma duże walory dekoracyjne. Mamy tu do wyboru wiele produktów:

• Sztywne profile ze stali nierdzewnej, ze stali ocynkowanej lub z cortenu,
• Elastyczne profile aluminiowe w postaci rozwijanej taśmy lub podłużnych, łączonych profili,
• Obrzeża trawnikowe wbijane w ziemię przy pomocy specjalnych śledzi lub kotew,
• Metalowe obrzeża trawnikowe z wbudowanymi kołkami lub kolcami.

Metalowe obrzeża mogą mieć różną wysokość, dzięki czemu można je dobrać w zależności od tego, który z elementów ogrodu ma być mniej lub bardziej wyniesiony. Stosuje się je powszechnie w parkach i ogrodach w stylu francuskim i angielskim. Obrzeża metalowe montuje się na granicy rabat i trawników oraz trawników i krzewów lub drzew. Specjalny rodzaj metalowych obrzeży stanowią obrzeża stalowe w postaci listew zabezpieczonych przed korozją. Doskonale nadają się zarówno do wydzielania poszczególnych stref ogrodu, jak i do tworzenia oryginalnych kwietników.

Jeśli szukamy uniwersalnego, pasującego do każdego ogrodu obrzeża, z pewnością warto sięgnąć po ekobord. To produkt wykonany z mocnego tworzywa sztucznego PE lub PP. Jest niezwykle dyskretny – po zamontowaniu pozostaje całkowicie niewidoczny. Świetnie sprawdza się zarówno do kształtowania brzegów trawnika i rabaty, jak i żwirowych nawierzchni, brukowanych alejek i chodników. Jakie rodzaje obrzeży z tworzywa sztucznego znajdziemy w sklepach prócz ekobordów?

• Modele imitujące drewno, kamień lub bruk,
• Prosty lub pofalowany pasek sprzedawany w rolkach do cięcia,
• Elastyczne taśmy dylatacyjne do trawnika. Nawet jeśli będą wystawać nieco ponad poziom gruntu, będzie można po nich bez problemów jeździć kosiarką.

Drewno w roli głównej, czyli z czego jeszcze można zrobić obrzeże trawnikowe

Obrzeże trawnikowe w naszym ogrodzie może być również wykonane z drewna. To bardzo estetyczne, a przy tym tanie rozwiązanie, choć warto zadbać o to, by materiał, z którego wykonamy palisady, był odpowiednio zaimpregnowany i zabezpieczony. O drewno powinniśmy dbać zarówno w ciągu sezonu, jak i poza nim, jednak należy pamiętać, że wbite w ziemię będzie mimo wszystko stosunkowo szybko się psuć. Obrzeże trawnikowe z drewna to świetny pomysł, jeśli mamy na przykład ogród w stylu rustykalnym, jednak sprawdzi się ono również w wielu innych stylizacjach, ponieważ jest uniwersalne i naturalne. Do wydzielenia trawnika i roślin w ogrodzie najczęściej stosuje się obrzeże trawnikowe z drewna w formie niskiej obwódki z przeciętych na pół palików połączonych drutami (rollborder), jednak to nie wszystko.

Jakie obrzeże z drewna może wydzielać krawędzie trawników?

• Plastry drewniane,
• Kołki drewniane,
• Pale,
• Pnie,
• Konary,
• Listwy,
• Stare deski.

Warto w tym miejscu wspomnieć kilka słów na temat podkładów kolejowych, które jeszcze do niedawna chętnie wykorzystywano w ogrodzie. Podkłady kolejowe cechuje duża trwałość i odporność na warunki zewnętrzne, ponieważ nasączone są silnie działającymi preparatami. Z tego też powodu nie zaleca się ich stosowania na obrzeżach rabaty czy też trawników, ponieważ mogą one wywierać niekorzystny wpływ na trawę i inne rośliny.

Obrzeże trawnikowe drewniane

Co wybrać zamiast obrzeży chodnikowych?

Chodniki i obrzeża betonowe są nie tylko tanie, ale też trwałe, stąd należą do najchętniej wybieranych produktów na obrzeża rabat i trawników. Oprócz obrzeży wykonanych z różnych materiałów dostępnych w sklepach, możemy też zdecydować się na mniej oczywiste, a przy tym równie estetyczne rozwiązania. Jednym z nich jest zastosowanie tak zwanego kantu angielskiego. W przypadku trawnika ścinamy (przy pomocy specjalnego szpadla-noża w kształcie półksiężyca) pionowo krawędzie, które tworzą idealnie równą linię rozdzielającą. Można do niej dosypać dowolny materiał. Wadą tej metody jest niewystarczająca ochrona przed przerastaniem trawy na sąsiednią powierzchnię, co oznacza konieczność systematycznego formowania.

Urządzając ogród, warto pamiętać, że do wydzielania poszczególnych jego stref możemy też z powodzeniem stosować same rośliny. Piękną, naturalną i praktyczną obwódkę będzie na przykład stanowić żywopłot, formowane rośliny okrywowe albo kwiaty jednoroczne. Polecamy też sięgnąć po obwódki z materiałów pochodzących z recyklingu. Na przykład dno plastikowych butelek warto wykorzystać do wykonania domowej roboty odlewów betonowych, które ułożone wzdłuż granicy trawnika lub rabaty będą stanowiły oryginalne obrzeża. Mamy tu jednak o wiele więcej propozycji! Na palisady można też wykorzystać:

• Stare, porozbiórkowe cegły,
• Stare dachówki,
• Wiklinowy płotek,
• Szklane butelki lub słoiki.

obrzeża w ogrodzie na pochyłym terenie

Z czego zrobić palisadę w ogrodzie? Wady i zalety poszczególnych materiałów

Jak wybrać najlepsze obrzeża rabat i trawników? Które z nich są najtrwalsze, najbardziej odporne na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych, a jednocześnie najbardziej efektowne? Na trwałość obrzeża wpływa w dużym stopniu sposób jego zamocowania. Poszczególne elementy można układać na sztywno (najczęściej układa się w ten sposób obrzeża z kostką brukową lub z kamiennymi bloczkami) albo na luźno (na przykład z kamieni polnych). Luźno położone obrzeża zwykle przemieszczają się w wyniku potrącenia, dlatego wymagają częstego poprawiania. Pozwalają też jednak na łatwą zmianę układu rabat. Jeśli chcemy, by nasze obrzeże trawnikowe służyło nam wiele lat, warto ułożyć je na sztywno.

O czym warto pamiętać, decydując się na konkretny rodzaj obrzeży?

• Materiał szczelny, ograniczający lub nawet eliminujący szczeliny i łączenia elementów zapobiegnie wrastaniu trawy na oddzieloną powierzchnię.
• Jeśli wybierzemy wysokie lub nieregularne obrzeże trawnikowe, będziemy musieli dokaszać trawnik podkaszarką.
• Do oddzielenia trawnika od powierzchni wyłożonej korą najlepiej użyć nieco wyższego obrzeża, które pozwoli stworzyć dla kory minimalne osłony, zapobiegające jej przemieszczaniu się.
• Powierzchnie kamienne warto oddzielić od trawnika obrzeżem niższym, jednak takim, które minimalnie będzie wystawać ponad powierzchnię kamienia. Mimo że kamień nie przemieszcza się tak łatwo, jak na przykład kora, to nie zaszkodzi zadbać o osłonę również i w tym przypadku.
• Oddzielenie trawnika od rabaty przy użyciu kamiennych lub betonowych obrzeży sprawi, że zyskamy nie tylko trwałą i efektowną, ale też bezobsługową obwódkę, niewymagającą konserwacji ani szczególnych zabiegów.
• Najbardziej podatne na uszkodzenia są obrzeża plastikowe i drewniane, które mogą ulec zniszczeniu nie tylko podczas koszenia, ale też poprzez przypadkowe kopnięcie.
• Geometryczne obrzeże wykonamy z każdego materiału. Jeśli planujemy łuki, najlepiej wybrać do tego celu kostki lub giętki plastik.

Autor

Maria