Żywiak chlebowiec – Informacje, Jak się pozbyć?
Mole spożywcze znają chyba wszyscy, ale równie dużo szkód może w naszym domu wyrządzić inny szkodnik – żywiak chlebowiec. Larwy i dorosłe osobniki pojawiają się w jedzeniu, ziołach czy przyprawach, ale mogą nam zniszczyć także cenne książki. Jak wygląda ten chrząszcz i co robić, gdy się pojawi? Czy jego zwalczanie na własną rękę jest trudne? Podpowiadamy.
Spis treści
Żywiak chlebowiec – co to za szkodnik, jak go rozpoznać?
Żywiak chlebowiec (Stegobium paniceum) to szkodnik, który pojawia się w muzeach, bibliotekach, sklepach, magazynach lub w naszej kuchni. To owad synatropijny, czyli przystosowany do życia w zmienionym przez człowieka środowisku. Żeruje na produktach spożywczych, zwłaszcza suchych, takich jak herbata, pieczywo, mąki, kasze, przyprawy czy suszone owoce, pozostawiając w nich swoje odchody.
Jego inna nazwa to „żuk apteczny”, co wzięło się od tego, że chrząszcz ten z wielką chęcią żywi się także różnymi produktami aptecznymi. Oprócz tego upodobał sobie książki i inne artykuły papiernicze oraz skórę. Niszcząc papier, karton czy kleje introligatorskie, żywiak chlebowiec jest w stanie poczynić prawdziwe spustoszenie w zbiorach bibliotecznych czy archiwach.
Jeśli owady pojawiają się w jedzeniu albo książkach, to drążą w nich korytarze. Dla nas najłatwiej zauważalne będą znajdujące się w różnych miejscach małe brązowe robaczki (bywają też czarne). Te chrząszcze należące do rodziny kołatkowatych mają ciało pokryte drobnymi włoskami i osiągają 2-5 mm długości.
Charakterystyczne dla dorosłych osobników żywiaka chlebowca są czułki, niewielkie skrzydełka oraz pancerzyk z rzędami kropek. Larwa szkodnika jest natomiast biała albo kremowa, ma ciało pokryte włoskami w kolorze żółtym i wygięty kształt. Chrząszcz występuje prawie na całym świecie, ale doskonale czuje się w cieplejszym klimacie, dlatego w naszych domach najaktywniejszy będzie w temperaturze przekraczającej 22 st. C.
Żywiak chlebowiec jest w stanie szybko się rozmnażać, dlatego jego zwalczanie bywa prawdziwym wyzwaniem. Żyje do 80 dni i jest w stanie złożyć nawet 100 jaj. Jeśli ma optymalne warunki życiowe (temperatura wysoka, wilgotność umiarkowana), to w ciągu jednego roku pojawiają się dwa, trzy, a nawet cztery pokolenia tego szkodnika.
Żywiak chlebowiec – jak zapobiec inwazji szkodnika?
Niestety, nie jest to takie proste. Na ogół dowiadujemy się, że w naszym domu zamieszkał żywiak chlebowiec dopiero, kiedy znajdziemy go w przyprawach, ziołach, jedzeniu czy książkach. Robaki są małe, potrafią świetnie się chować i są w stanie dostać się do naszego domu na różne sposoby. Najczęściej po prostu wlatują przez otwarte okno albo zostają przyniesione razem z zakupionymi produktami spożywczymi.
Jedyny skuteczny sposób, by ochronić nasze zapasy przed inwazją żywiaka, to zachowanie czystości. Produkty spożywcze najlepiej przechowywać w szczelnie zamykanych pojemnikach na żywność, regularnie sprawdzać, czy nie pojawiły się w nich larwy i oczywiście często sprzątać w szafkach oraz w szufladach. Jeśli nie chcemy, by owady wpadały przez otwarte okno, możemy zamontować w nim moskitierę.
Jak skutecznie pozbyć się z domu żywiaka chlebowca?
Szkodnik żywiak chlebowiec może być zwalczany podobnie jak inne niepożądane owady w naszym domu. Z pewnością powinna zadziałać metoda wymrażania – zainfekowaną żywność umieszcza się w temperaturze -15 st. C lub niższej.
Profesjonaliści stosują na te szkodniki suchy lód o temperaturze -80 st. C – pokrywa się nim skażoną żywność. Można też postąpić odwrotnie i sięgnąć po moc ciepła. Za pomocą specjalnych lamp grzewczych pomieszczenie nagrzewa się do temperatury ok. 50 st. C, co pozwala równie skutecznie pozbyć się z domu tych uciążliwych, niepożądanych owadów.
Bardzo dobrze działa także zamgławianie ULV, które można zamówić w wyspecjalizowanej firmie zajmującej się dezynsekcją. Polega to na rozpyleniu w domu środka biobójczego w postaci mgiełki, która jest w stanie dotrzeć do różnych zakamarków, w których mogą znajdować się jaja lub larwy żywiaka chlebowca. Podmioty profesjonalne stosują ponadto specjalistyczne opryski.
Po środki chemiczne możemy też sięgnąć samodzielnie. Aby nie było to niebezpieczne, trzeba bardzo dokładnie stosować się do zaleceń ich producentów. Na rynku dostępne są preparaty na owady biegające, a jeśli znaleźliśmy gniazdo żywiaka chlebowca, możemy zastosować na nie precyzyjne opryski w wygodnej formie sprayu. Prostą i skuteczną metodą na dorosłe osobniki jest pułapka lepowa.
Domowe sposoby na zwalczanie żywiaka chlebowca zakładają, by po prostu wyrzucić żywność, w której pojawiły się larwy szkodnika bądź jego dorosłe osobniki. Dla bezpieczeństwa zalecane jest pozbycie się również produktów, które stały w pobliżu.
W szufladzie czy szafce, gdzie stało zanieczyszczone jedzenie, trzeba zrobić gruntowne porządki. Dokładnie umyjmy całą powierzchnię, a na koniec przetrzyjmy ją jeszcze octem. Niestety, nie gwarantuje to, że problem został rozwiązany.
Larwy żywiaka chlebowca mogą się bowiem znajdować także w innych produktach spożywczych w domu – nigdy nie wiadomo, gdzie dorosłe osobniki złożyły jaja. Co więcej, w każdej chwili do naszej kuchni mogą się dostać nowe owady.
Zwalczanie żywiaka chlebowca – podsumowanie
Żywiak chlebowiec to uciążliwy szkodnik z rodziny kołatkowatych, który lubi pojawiać się w domu. Ten owad synatropijny występuje niemal na całej kuli ziemskiej, choć najlepiej czuje się w cieplejszym klimacie. Żywi się suchym pokarmem, najczęściej będzie się ukrywać w jedzeniu, przyprawach, ziołach czy herbacie.
Problemem mogą być zarówno jaja, larwy, jak i osobniki dorosłe. Te małe chrząszcze najłatwiej rozpoznać po charakterystycznych rzędach kropek na pancerzu. Odwłok jest brązowy lub czarny. ,,Żuk apteczny”, jak brzmi inna nazwa żywiaka chlebowca, może się też pojawiać w zbiorach bibliotecznych, magazynach sklepów czy właśnie aptek.
Zwalczanie go nie jest proste, zwłaszcza na własną rękę, ale istnieją zarówno domowe sposoby, jak i środki chemiczne, które mogą nam przyjść z pomocą. Najlepiej zapobiegać inwazji żywiaka chlebowca w produktach spożywczych, przechowując je w szczelnych pojemnikach i dbając o czystość. Unikajmy pozostawiania okruszków i resztek jedzenia przez dłuższy czas.
Jeśli szkodniki są bardzo uciążliwe, zawsze możemy się zwrócić do wyspecjalizowanych firm zajmujących się dezynsekcją. Mają one do dyspozycji tak skuteczne metody, jak nagrzewanie pomieszczeń specjalnymi lampami, profesjonalne opryski czy zamgławianie ULV.
